(Re)konstruowanie własnej (nie)pełnosprawności – przemiany w sposobie percypowania siebie osoby z dysfunkcjami ciała uprawiającej sport

Jakub Niedbalski

doi:10.18778/1733-8069.14.3.09

Autor

Jakub Niedbalski Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.14.3.09

Słowa kluczowe:

niepełnosprawność, aktywność, bierność, sport, jaźń, badania jakościowe

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza rekonstrukcji wizerunku dotyczącego dwóch kategorii osób niepełnosprawnych: aktywnych oraz biernych fizycznie. Z jednej strony skupiam się na sposobie, w jaki osoby niepełnosprawne postrzegają własną sytuację, biorąc pod uwagę ich status jako uprawiających bądź nieuprawiających sportu. Z drugiej zaś staram się określić to, jak wspomniane osoby rekonstruują swój wizerunek podlegający ocenie innych ludzi w zależności od tego, czy wykazują się aktywnością, czy biernością fizyczną. W tym celu odwołuję się do opinii osób niepełnosprawnych na temat ich samych (jaźń subiektywna), a także ich oceny tego, jak są postrzegane przez ludzi pełnosprawnych (jaźń odzwierciedlona). Innymi słowy, jest to skonfrontowanie wizerunku osoby niepełnosprawnej aktywnej oraz biernej fizycznie z opiniami i odczuciami dokonywanymi bezpośrednio przez badanych z ich wizerunkiem zapośredniczonym przez opinie innych ludzi.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Jakub Niedbalski - Uniwersytet Łódzki

Jakub Niedbalski, socjolog, doktor habilitowany, zatrudniony w Katedrze Socjologii Organizacji i Zarządzania Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w komputerowej analizie danych jakościowych, metodach badań jakościowych, zagadnieniach socjologii niepełnosprawności i socjologii sportu. Prowadzi badania poświęcone aktywizacji społecznej i fizycznej osób z niepełnosprawnością. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji naukowych poświęconych problematyce niepełnosprawności pomocy społecznej, a także metodologii badań jakościowych.

Bibliografia

Barnes Colin, Mercer Geof (2008) Niepełnosprawność. Przełożył Piotr Morawski. Warszawa: Wydawnictwo „Sic!”.
Google Scholar

Bedyńska Sylwia, Rycielski Piotr (2010) Kim jestem? Przeciwdziałanie stereotypizacji i stygmatyzacji osób z ograniczeniami sprawności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Błaszczak Maciej, Przybylski Łukasz (2010) Rzeczy są dla ludzi: niepełnosprawność i idea uniwersalnego projektowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Brzezińska Anna Izabela, Pluta Jacek, Rycielski Piotr (red.) (2010) Wsparcie dla osób z ograniczeniami sprawności i ich otoczenia. Wyniki badań. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Bystrowski Piotr (2010) Analiza koncepcji prezentowania człowieka niepełnosprawnego w mediach ze względu na stopień nasycenia przekazu niepełnosprawnością [w:] Anna Andrzejewska, Józef Bednarek, red., Osoby niepełnosprawne a media cyfrowe. Z pogranicza teorii i praktyki. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, s. 121–138.
Google Scholar

Czyżewski Marek (2005) Dyskurs [w:] zespół pod kierunkiem Władysława Kwaśniewicza, red., Encyklopedia Socjologii.Suplement. Warszawa: Oficyna Wydawnicza, s. 50–58.
Google Scholar

Dudkiewicz Magdalena (2006) Zastosowanie analizy pola semantycznego i analizy „gloss” dla zaprezentowania sposobu postrzegania świata społecznego. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 2, nr 1, s. 33–52. Dostępny w Internecie http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume2_pl.php [dostęp 20 kwietnia 2015 r.].
Google Scholar

Fatyga Barbara (2014) Pole semantyczne jako narzędzie analizy publicznego dyskursu o prawie autorskim [w:] Barbara Fatyga i in., red., Raport końcowy z badania dyskursu publicznego o prawie autorskim w Polsce w latach 2012−2013. Warszawa: ISNS, s. 2−10.
Google Scholar

Frąckiewicz Lucyna, Koczur Wiesław (2010) Zabezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. K. Adamieckiego.
Google Scholar

Giddens Anthony (2002) Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Przełożyła Alina Szulżycka. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Jabłońska Barbara (2012) Wiedza i władza w krytycznych studiach nad dyskursem – szkic teoretyczny. „Studia Socjologiczne”, nr 1(204), s. 75–92.
Google Scholar

Kazanowski Zdzisław (2011) Przemiany pokoleniowe postaw wobec osób upośledzonych umysłowo. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Kowal Katarzyna (2012) Doświadczanie własnej cielesności przez biorców kończyny – socjologiczne studium zrekonstruowanego ciała. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 2, s. 152–199. Dostępnyw Internecie: http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org. [Dostęp 10 czerwca 2014 r.].
Google Scholar

Kowalczyk Stanisław (2003) Społeczno-integracyjna funkcja sportu [w:] Zbigniew Dziubiński, red., Społeczny wymiar sportu. Warszawa: Salezjańska Organizacja Sportowa RP, s. 25–30.
Google Scholar

Niedbalski Jakub (2015) Analiza mechanizmów oddziaływania sportu na sytuację życiową osoby niepełnosprawnej – ujęcie z perspektywy socjologii interakcji. „Niepełnosprawność i Rehabilitacja”, nr 4, s. 33−54.
Google Scholar

Nijakowski Lech M. (2008) Mowa nienawiści w świetle teorii dyskursu [w:] Anna Horolets, red., Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 113–133.
Google Scholar

Nowicka Ewa, Głowacka-Grajper Małgorzata (2015) Osoba niepełnosprawna: bohater, podopieczny czy jeden z nas? Konstruowanie społecznych kategorii swojskości i obcości w wypowiedziach pracowników programów asystenckich. „Studia BAS”, nr 2(42), s. 67–93.
Google Scholar

Ostrowska Antonina (1994) Badania nad niepełnosprawnością. Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar

Rancew-Sikora Dorota, Pawliszek Piotr (2012) Wprowadzenie do socjologicznej analizy dyskurus (SAD). „Studia Socjologiczne” nr 1(204), s. 5–15.
Google Scholar

Robin Régine (1980) Badanie pól semantycznych: doświadczenia Ośrodka Leksykologii Politycznej w Saint-Cloud [w:] Michał Głowiński, red., Język i społeczeństwo. Warszawa: Czytelnik, s. 205–282.
Google Scholar

Sahaj Tomasz (2013) Niepełnosprawni i niepełnosprawność w mediach. Warszawa: IRSS.
Google Scholar

Smoczyńska Karolina (2010) Przestrzenie relacji społecznych. Osoby z ograniczeniami sprawności w społecznościach lokalnych i wirtualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Szarfenberg Ryszard (2008) Pojęcie wykluczenia społecznego. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej UW.
Google Scholar

Trutkowski Cezary (2000) Społeczne reprezentacje polityki. Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Wodak Ruth, Krzyżanowski Michał (red.) (2011) Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Warszawa: Łośgraf.
Google Scholar

Wołowicz-Ruszkowska Agnieszka (2013) Zanikanie? Trajektorie tożsamości kobiet z niepełnosprawnością. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Google Scholar

van Dijk Teun (2001) Dyskurs jako struktura i proces. Przełożył Grzegorz Grochowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Żukowska Zofia (1999) Aspekty socjopedagogiczne leczniczej aktywności sportowej [w:] Jan Ślężyński, red., Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych. Kraków: Polskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, s. 25–31.
Google Scholar