Przestrzeń wyboru: odkrywanie nowych wzorców wspólnych studenckich przestrzeni
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.20.3.07Słowa kluczowe:
architektura, przestrzeń wspólna, projektowanie partycypacyjne, język wzorców, warsztaty studenckieAbstrakt
Artykuł opisuje projekt zrealizowany przez grupę studentów architektury Politechniki Krakowskiej. Problemem badawczym stały się przestrzenie wspólne w środowisku uczenia się. W projekcie posłużono się ramą teoretyczną socjologii architektury i metodologią projektowania partycypacyjnego. Celem projektu było stworzenie propozycji aktualnych, modelowych rozwiązań projektowych dla włączających i uniwersalnie dostępnych miejsc studenckich, na bazie wstępnych badań i doświadczeń z warsztatów projektowych. Wzorce społeczno-przestrzenne zaproponowane w tym studium zostały zainspirowane koncepcją języka wzorców, opracowaną przez zespół kierowany przez Christophera Alexandra w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. W przeciwieństwie do oryginalnych wzorców nowe propozycje wzorców dotyczące wspólnych przestrzeni studenckich nie są stwierdzeniami, ale pytaniami. Odpowiedzi na nie dotyczą różnych rodzajów relacji między jednostkami (użytkownikami) a środowiskiem zbudowanym, w tym tych łączących użytkowników z dziełem architektonicznym, środowiskiem naturalnym, innymi jednostkami lub innymi grupami użytkowników.
Pobrania
Bibliografia
Alexander Christopher, Ishikawa Sara, Silverstein Murray, Jacobsen Max, Fiksdahl-King Ingrid, Angel Shlomo (1977), A Pattern Language: Towns, Buildings, Construction, New York: Oxford University Press.
Google Scholar
Alexander Christopher, Ishikawa Sara, Silverstein Murray, Jacobsen Max, Fiksdahl-King Ingrid, Angel Shlomo (2008), Język wzorców: miasta, budynki, konstrukcja, translated by Aleksandra Kaczanowska, Karolina Maliszewska, Małgorzata Trzebiatowska, Krzysztof Lenartowicz, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Ankerl Guy (1981), Experimental Sociology of Architecture: A Guide to Theory, Research and Literature, The Hague–Paris–New York: Mouton Publishers.
Google Scholar
Banach Jerzy (1983), Dawne widoki Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Bauman Zygmunt (2000), Globalizacja, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Becker Howard S. (1967), Whose Side are we on?, “Social Problems”, vol. 14(3), pp. 239–247.
Google Scholar
Becker Howard S. (1982), Art Worlds, Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press.
Google Scholar
Betsky Aaron (1990), Violated Perfection: Architecture and the Fragmentation of the Modern, New York: Rizzoli.
Google Scholar
Blumer Herbert (1969), Symbolic Interactionism: Perspective and Method, Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press.
Google Scholar
Brzozowska Blanka (2017), Miejskie tłumy. Miasto i wspólnotowość w dobie sieciowej współpracy, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Canepa Elisabeta, Scelsi Valter, Fassio Anna, Avanzino Laura, Lagravinese Giovana, Chiorri Carlo (2019), Atmospheres: Feeling Architecture by Emotions. Preliminary Neuroscientific Insights on Atmospheric Perception in Architecture, “Ambiances”, vol. 5, pp. 1–28.
Google Scholar
Chmielowski Franciszek (2000), Obecność ekologicznego myślenia w sztukach plastycznych, [in:] Maria Gołaszewska (ed.), Poznanie i doznanie: eseje z estetyki ekologii, Kraków: Universitas, pp. 178–194.
Google Scholar
Cymer Anna (2016), Maciej Siuda, https://culture.pl/pl/tworca/maciej-siuda [accessed: 9.02.2024].
Google Scholar
Durkheim Émile (1999), O podziale pracy społecznej, translated by Krzysztof Wakar, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Fine Alan (2004), Everyday Genius. Self-Taught Art and the Culture of Authenticity, Chicago–London: University of Chicago Press.
Google Scholar
Fortry Adrian (2000), Words and Buildings: A Vocabulary of Modern Architecture, London: Thames & Hudson.
Google Scholar
Goffman Erving (1963), Behavior in Public Places: Notes on the Social Organization of Gatherings, New York: The Free Press.
Google Scholar
Goffman Erving (2000), Człowiek w teatrze życia codziennego, translated by Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar
Grabowski Ambroży (1822), Historyczny opis miasta Krakowa i iego okolic, Kraków: Józef Matecki.
Google Scholar
Hanington Bruce (2018), Empathy, Values, and Situated Action: Sustaining People and Planet Through Human Centered Design, [in:] Rachel Beth Egenhoefer (ed.), Routledge Handbook of Sustainable Design, New York: Routledge, pp. 193–218.
Google Scholar
Hansen Oskar (2005), Zobaczyć świat, Warszawa: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.
Google Scholar
Hillier Bill (1996), Space is the Machine: A Configurational Theory of Architecture, Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
Jałowiecki Bohdan (2005), Społeczny język architektury. Od gotyckiej katedry do hipermarketu, [in:] Bohdan Jałowiecki, Andrzej Majer, Marek S. Szczepański (eds.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, pp. 21–36.
Google Scholar
King Anthony D. (2003), Introduction, [in:] Anthony D. King (ed.), Buildings and Society: Essays on the Social Development of the Built Environment, London: Routledge, pp. 1–33.
Google Scholar
Knorr-Cetina Karin (1981), The Manufacture of Knowledge: An Essay on the Constructivist and Contextual Nature of Science, Oxford: Pergamon Press.
Google Scholar
Kościuk Jacek, Sławińska Jadwiga (2000), Ład, chaos i architektura, “Architectus”, vol. 2(8), pp. 55–60.
Google Scholar
Lasiewicz-Sych Angelika (2016), Kreacja miejsc a forma otwarta: problem aktywnej percepcji w architekturze, “Kultura i Historia”, vol. 30, pp. 90–105.
Google Scholar
Latour Bruno (2010), Splatając na nowo to co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, translated by Aleksandra Derra, Krzysztof Arbiszewski, Kraków: Universitas.
Google Scholar
Lefebvre Henri (1993), The Production of Space, [in:] Neil Leach (ed.), Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory, London–New York: Routledge, pp. 139–146.
Google Scholar
Łukasiuk Magdalena (2011), Socjologia architektury w badaniach krajobrazu kulturowego miasta, “Przegląd Socjologiczny”, vol. 60(2), pp. 93–109.
Google Scholar
Łukasiuk Magdalena (2017), Interakcje z architekturą. Społeczne sprawstwo zabudowy, “Kultura Popularna”, vol. 2(52), pp. 44–54.
Google Scholar
Nancy Jean-Luc (2010), Rozdzielona wspólnota, translated by Michał Gusin, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar
Paetzold Heinz (2000), Symbol, Culture, City. Five Exercises in Critical Philosophy of Culture, Maastricht: Jan van Eycke Akademie.
Google Scholar
Park Robert E. (1928), Human Migration and the Marginal Man, “American Journal of Sociology”, vol. 33, no. 6, pp. 881–893, https://doi.org/10.1086/214592
Google Scholar
Ptak Anna (2018), Wszechświat mówi do nas językiem architektury, [in:] Anna Ptak (ed.), Amplifikacja natury. Wyobraźnia planetarna architektury w epoce antropocenu, Warszawa: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, pp. 21–34, https://labiennale.art.pl/wp-content/uploads/2023/03/Amplifikacja-natury-Biennale-2018-_web.pdf [accessed: 8.02.2024].
Google Scholar
Rewers Ewa (2005), Miasto jako przestrzeń kulturowa, [in:] Bohdan Jałowiecki, Andrzej Majer, Marek S. Szczepański (eds.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, pp. 83–94.
Google Scholar
Sanoff Henry (1999), Integrowanie programowania ewaluacji i partycypacji w projektowaniu architektonicznym. Podstawy teorii Z, translated by Augustyn Bańka, Aleksander Hauziński, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Stowarzyszenia Psychologia i Architektura.
Google Scholar
Sennet Richard (2013), Razem. Rytuały, zalety i zasady współpracy, translated by Jan Dzierzgowski, Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
Google Scholar
Simmel Georg (1999), The Metropolis and Mental Life, [in:] Neil Leach (ed.), Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory, London: Routledge, pp. 69–79.
Google Scholar
Sowa Jan (2014), Miejsca przecięcia, [in:] Bogna Świątkowska (ed.), My i oni: Przestrzenie wspólne / Projektowanie dla wspólnoty, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, pp. 44–52.
Google Scholar
Strauss Anselm L. (1993), Continual Permutations of Action, New York: Aldine de Gruyter.
Google Scholar
Szmidt Bolesław (1981), Ład przestrzeni, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Szpyt Maksymilian, Piotr Pikulski (2016), Niezbadane losy Pałacu w Łobzowie za czasów Jana III Sobieskiego, “Journal of Heritage Conservation”, vol. 48, pp. 119–124.
Google Scholar
Świątkowska Bogna (2018), Niewielka rola centralnej ręki, “Notes Na 6 Tygodni”, no. 48, pp. 98–111, https://issuu.com/beczmiana/docs/notes48_internet/37 [accessed: 8.02.2024].
Google Scholar
Tschumi Bernard (1987), Architecture and Disjunction, Cambridge–London: MIT Press.
Google Scholar
Walter James (1985), Order and Chaos in Landscape, “Landscape Research”, vol. 10(1), pp. 2–8.
Google Scholar
Welsch Wolfgang (2005), Estetyka poza estetyką. O nową postać estetyki, translated by Katarzyna Guczalska, Kraków: Polskie Towarzystwo Estetyczne.
Google Scholar
Wolniak Radosław (2017), The Design Thinking Method and Its Stages, “Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji – Inżynieria Systemów Technicznych”, vol. 6(6), pp. 247–255.
Google Scholar
Yaneva Albena (2009), Making the Social Hold: Towards an Actor-Network Theory of Design, “Design and Culture”, vol. 1(3), pp. 273–288, https://doi.org/10.1080/17547075.2009.11643291
Google Scholar
Yaneva Albena (2017), Five Ways to Make Architecture Political. An Introduction to the Politics of Design Practice, London: Bloomsbury Publishing, https://doi.org/10.5040/9781474252386
Google Scholar
Zeisel John (1984), Inquiry by Design: Tools for Environment-Behavior Research, Cambridge–London–New York–New Rochelle–Melbourne–Sydney: Cambridge University Press.
Google Scholar
Znaniecki Florian (1971), Nauki o kulturze, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2024-10-14 - (2)
- 2024-08-31 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.