Istnieje nowsza wersja tego artykułu opublikowanego 2024-08-31. Przeczytaj wersję najnowszą.

Przestrzeń wyboru: odkrywanie nowych wzorców wspólnych studenckich przestrzeni

Autor

Angelika Lasiewicz-Sych Cracow University of Technology, Poland
Kamil Federyga Cracow University of Technology, Poland https://orcid.org/0009-0008-3487-2794
Dominika Cieplak Cracow University of Technology, Poland https://orcid.org/0009-0000-7967-9084
Anna Kaplita Cracow University of Technology, Poland https://orcid.org/0009-0002-1591-0018
Dzmitry Nikitsin Cracow University of Technology, Poland

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.20.3.07

Słowa kluczowe:

architektura, przestrzeń wspólna, projektowanie partycypacyjne, język wzorców, warsztaty studenckie

Abstrakt

Artykuł opisuje projekt zrealizowany przez grupę studentów architektury Politechniki Krakowskiej. Problemem badawczym stały się przestrzenie wspólne w środowisku uczenia się. W projekcie posłużono się ramą teoretyczną socjologii architektury i metodologią projektowania partycypacyjnego. Celem projektu było stworzenie propozycji aktualnych, modelowych rozwiązań projektowych dla włączających i uniwersalnie dostępnych miejsc studenckich, na bazie wstępnych badań i doświadczeń z warsztatów projektowych. Wzorce społeczno-przestrzenne zaproponowane w tym studium zostały zainspirowane koncepcją języka wzorców, opracowaną przez zespół kierowany przez Christophera Alexandra w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. W przeciwieństwie do oryginalnych wzorców nowe propozycje wzorców dotyczące wspólnych przestrzeni studenckich nie są stwierdzeniami, ale pytaniami. Odpowiedzi na nie dotyczą różnych rodzajów relacji między jednostkami (użytkownikami) a środowiskiem zbudowanym, w tym tych łączących użytkowników z dziełem architektonicznym, środowiskiem naturalnym, innymi jednostkami lub innymi grupami użytkowników.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogramy autorów

Angelika Lasiewicz-Sych - Cracow University of Technology, Poland

Architect, assistant professor at the Faculty of Architecture, Cracow University of Technology. Her research is situated at the crossroads of the theory of architecture and environmental psychology, with a particular focus on the social impact of architectural space and the role of users in shaping the meaning of a place; tutor of the student research group PercepcjaA at CUT.

Kamil Federyga - Cracow University of Technology, Poland

Architect, graduated from the Cracow University of Technology in 2023, student of Swedish philology at the Jagiellonian University. His research interests include place memory and the regional architecture of national and ethnic minorities, as well as applied linguistics (the Swedish, Icelandic, and Lemko languages). Board member of the student research group PercepcjaA (2021–2023) and a participant in “Synchronization” workshops.

Dominika Cieplak - Cracow University of Technology, Poland

Architect, graduated from the Cracow University of Technology in 2023. Her research interests focus on art, space, and senses. She is also a ceramicist and illustrator of Lemko poetry. Board member of the student research group PercepcjaA (2021–2023) and a participant in “Synchronization” workshops.

Anna Kaplita - Cracow University of Technology, Poland

Master’s degree student at the Faculty of Architecture, Cracow University of Technology. Her area of interest focuses on understanding the social dynamics and user experiences within the built environment; chairwoman of the student research group PercepcjaA at CUT; “Synchronization” workshops participant.

Dzmitry Nikitsin - Cracow University of Technology, Poland

Master’s degree student at the Faculty of Architecture, Cracow Technical University. His area of interest is people-friendly design and inclusivity in the built environment; member of the student research group PercepcjaA at CUT, “Synchronization” workshops participant.

Bibliografia

Alexander Christopher, Ishikawa Sara, Silverstein Murray, Jacobsen Max, Fiksdahl-King Ingrid, Angel Shlomo (1977), A Pattern Language: Towns, Buildings, Construction, New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Alexander Christopher, Ishikawa Sara, Silverstein Murray, Jacobsen Max, Fiksdahl-King Ingrid, Angel Shlomo (2008), Język wzorców: miasta, budynki, konstrukcja, translated by Aleksandra Kaczanowska, Karolina Maliszewska, Małgorzata Trzebiatowska, Krzysztof Lenartowicz, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Ankerl Guy (1981), Experimental Sociology of Architecture: A Guide to Theory, Research and Literature, The Hague–Paris–New York: Mouton Publishers.
Google Scholar

Banach Jerzy (1983), Dawne widoki Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Bauman Zygmunt (2000), Globalizacja, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Becker Howard S. (1967), Whose Side are we on?, “Social Problems”, vol. 14(3), pp. 239–247.
Google Scholar

Becker Howard S. (1982), Art Worlds, Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press.
Google Scholar

Betsky Aaron (1990), Violated Perfection: Architecture and the Fragmentation of the Modern, New York: Rizzoli.
Google Scholar

Blumer Herbert (1969), Symbolic Interactionism: Perspective and Method, Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press.
Google Scholar

Brzozowska Blanka (2017), Miejskie tłumy. Miasto i wspólnotowość w dobie sieciowej współpracy, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Canepa Elisabeta, Scelsi Valter, Fassio Anna, Avanzino Laura, Lagravinese Giovana, Chiorri Carlo (2019), Atmospheres: Feeling Architecture by Emotions. Preliminary Neuroscientific Insights on Atmospheric Perception in Architecture, “Ambiances”, vol. 5, pp. 1–28.
Google Scholar

Chmielowski Franciszek (2000), Obecność ekologicznego myślenia w sztukach plastycznych, [in:] Maria Gołaszewska (ed.), Poznanie i doznanie: eseje z estetyki ekologii, Kraków: Universitas, pp. 178–194.
Google Scholar

Cymer Anna (2016), Maciej Siuda, https://culture.pl/pl/tworca/maciej-siuda [accessed: 9.02.2024].
Google Scholar

Durkheim Émile (1999), O podziale pracy społecznej, translated by Krzysztof Wakar, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Fine Alan (2004), Everyday Genius. Self-Taught Art and the Culture of Authenticity, Chicago–London: University of Chicago Press.
Google Scholar

Fortry Adrian (2000), Words and Buildings: A Vocabulary of Modern Architecture, London: Thames & Hudson.
Google Scholar

Goffman Erving (1963), Behavior in Public Places: Notes on the Social Organization of Gatherings, New York: The Free Press.
Google Scholar

Goffman Erving (2000), Człowiek w teatrze życia codziennego, translated by Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Grabowski Ambroży (1822), Historyczny opis miasta Krakowa i iego okolic, Kraków: Józef Matecki.
Google Scholar

Hanington Bruce (2018), Empathy, Values, and Situated Action: Sustaining People and Planet Through Human Centered Design, [in:] Rachel Beth Egenhoefer (ed.), Routledge Handbook of Sustainable Design, New York: Routledge, pp. 193–218.
Google Scholar

Hansen Oskar (2005), Zobaczyć świat, Warszawa: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.
Google Scholar

Hillier Bill (1996), Space is the Machine: A Configurational Theory of Architecture, Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Jałowiecki Bohdan (2005), Społeczny język architektury. Od gotyckiej katedry do hipermarketu, [in:] Bohdan Jałowiecki, Andrzej Majer, Marek S. Szczepański (eds.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, pp. 21–36.
Google Scholar

King Anthony D. (2003), Introduction, [in:] Anthony D. King (ed.), Buildings and Society: Essays on the Social Development of the Built Environment, London: Routledge, pp. 1–33.
Google Scholar

Knorr-Cetina Karin (1981), The Manufacture of Knowledge: An Essay on the Constructivist and Contextual Nature of Science, Oxford: Pergamon Press.
Google Scholar

Kościuk Jacek, Sławińska Jadwiga (2000), Ład, chaos i architektura, “Architectus”, vol. 2(8), pp. 55–60.
Google Scholar

Lasiewicz-Sych Angelika (2016), Kreacja miejsc a forma otwarta: problem aktywnej percepcji w architekturze, “Kultura i Historia”, vol. 30, pp. 90–105.
Google Scholar

Latour Bruno (2010), Splatając na nowo to co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, translated by Aleksandra Derra, Krzysztof Arbiszewski, Kraków: Universitas.
Google Scholar

Lefebvre Henri (1993), The Production of Space, [in:] Neil Leach (ed.), Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory, London–New York: Routledge, pp. 139–146.
Google Scholar

Łukasiuk Magdalena (2011), Socjologia architektury w badaniach krajobrazu kulturowego miasta, “Przegląd Socjologiczny”, vol. 60(2), pp. 93–109.
Google Scholar

Łukasiuk Magdalena (2017), Interakcje z architekturą. Społeczne sprawstwo zabudowy, “Kultura Popularna”, vol. 2(52), pp. 44–54.
Google Scholar

Nancy Jean-Luc (2010), Rozdzielona wspólnota, translated by Michał Gusin, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar

Paetzold Heinz (2000), Symbol, Culture, City. Five Exercises in Critical Philosophy of Culture, Maastricht: Jan van Eycke Akademie.
Google Scholar

Park Robert E. (1928), Human Migration and the Marginal Man, “American Journal of Sociology”, vol. 33, no. 6, pp. 881–893, https://doi.org/10.1086/214592
Google Scholar

Ptak Anna (2018), Wszechświat mówi do nas językiem architektury, [in:] Anna Ptak (ed.), Amplifikacja natury. Wyobraźnia planetarna architektury w epoce antropocenu, Warszawa: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, pp. 21–34, https://labiennale.art.pl/wp-content/uploads/2023/03/Amplifikacja-natury-Biennale-2018-_web.pdf [accessed: 8.02.2024].
Google Scholar

Rewers Ewa (2005), Miasto jako przestrzeń kulturowa, [in:] Bohdan Jałowiecki, Andrzej Majer, Marek S. Szczepański (eds.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, pp. 83–94.
Google Scholar

Sanoff Henry (1999), Integrowanie programowania ewaluacji i partycypacji w projektowaniu architektonicznym. Podstawy teorii Z, translated by Augustyn Bańka, Aleksander Hauziński, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Stowarzyszenia Psychologia i Architektura.
Google Scholar

Sennet Richard (2013), Razem. Rytuały, zalety i zasady współpracy, translated by Jan Dzierzgowski, Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
Google Scholar

Simmel Georg (1999), The Metropolis and Mental Life, [in:] Neil Leach (ed.), Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory, London: Routledge, pp. 69–79.
Google Scholar

Sowa Jan (2014), Miejsca przecięcia, [in:] Bogna Świątkowska (ed.), My i oni: Przestrzenie wspólne / Projektowanie dla wspólnoty, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, pp. 44–52.
Google Scholar

Strauss Anselm L. (1993), Continual Permutations of Action, New York: Aldine de Gruyter.
Google Scholar

Szmidt Bolesław (1981), Ład przestrzeni, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Szpyt Maksymilian, Piotr Pikulski (2016), Niezbadane losy Pałacu w Łobzowie za czasów Jana III Sobieskiego, “Journal of Heritage Conservation”, vol. 48, pp. 119–124.
Google Scholar

Świątkowska Bogna (2018), Niewielka rola centralnej ręki, “Notes Na 6 Tygodni”, no. 48, pp. 98–111, https://issuu.com/beczmiana/docs/notes48_internet/37 [accessed: 8.02.2024].
Google Scholar

Tschumi Bernard (1987), Architecture and Disjunction, Cambridge–London: MIT Press.
Google Scholar

Walter James (1985), Order and Chaos in Landscape, “Landscape Research”, vol. 10(1), pp. 2–8.
Google Scholar

Welsch Wolfgang (2005), Estetyka poza estetyką. O nową postać estetyki, translated by Katarzyna Guczalska, Kraków: Polskie Towarzystwo Estetyczne.
Google Scholar

Wolniak Radosław (2017), The Design Thinking Method and Its Stages, “Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji – Inżynieria Systemów Technicznych”, vol. 6(6), pp. 247–255.
Google Scholar

Yaneva Albena (2009), Making the Social Hold: Towards an Actor-Network Theory of Design, “Design and Culture”, vol. 1(3), pp. 273–288, https://doi.org/10.1080/17547075.2009.11643291
Google Scholar

Yaneva Albena (2017), Five Ways to Make Architecture Political. An Introduction to the Politics of Design Practice, London: Bloomsbury Publishing, https://doi.org/10.5040/9781474252386
Google Scholar

Zeisel John (1984), Inquiry by Design: Tools for Environment-Behavior Research, Cambridge–London–New York–New Rochelle–Melbourne–Sydney: Cambridge University Press.
Google Scholar

Znaniecki Florian (1971), Nauki o kulturze, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Pobrania

PDF (English)

Opublikowane

2024-08-31

Wersje

2024-10-14 - (2)
2024-08-31 - (1)

Jak cytować

Lasiewicz-Sych, A., Federyga, K., Cieplak, D., Kaplita, A., & Nikitsin, D. (2024). Przestrzeń wyboru: odkrywanie nowych wzorców wspólnych studenckich przestrzeni. Przegląd Socjologii Jakościowej, 20(3), 142–165. https://doi.org/10.18778/1733-8069.20.3.07