Twórczość poetycka i społecznie ustanawiana rzeczywistość. Platońskie i Arystotelejskie ujęcie motywów pragmatycznych w greckiej literaturze pięknej

Robert Prus

doi:10.18778/1733-8069.7.2.09

Autor

Robert Prus Uniwersytet Waterloo, Kanada

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.7.2.09

Słowa kluczowe:

Poetyka (poetics), beletrystyka, klasyczna Grecja, Platon, Arystoteles, pragmatyzm, interakcja symboliczna, obrazowanie (representation), rzeczywistość, krytyka literacka

Abstrakt

Twórczość poetycka (poetic expressions) jako sposób wyrażania myśli może się wydawać zagadnieniem nieco oddalonym od pragmatycznie zorientowanej nauki społecznej. Jednak historia rozwoju zachodniej cywilizacji jest w swej istocie świadomym i zbeletryzowanym opisem ludzkiego doświadczenia i pojmowania świata. Owa „zbeletryzowana” wizja losów sięga czasów klasycznej Grecji (ok. 700–300 lat przed naszą erą) i po dziś dzień inspiruje naukowe próby zrozumienia sposobów, za pomocą których ludzie angażują się w świat, w którym żyją. Rzecz jasna twórczość poetycka jest jedynie jednym z obszarów wczesnej myśli greckiej i może być doceniona i zrozumiana jedynie w kontekście innych dokonań tego okresu, szczególnie zaś filozofii, religii, retoryki, polityki, historii i edukacji. Niemniej poetyckie annały są (a) świadectwem natury czy też kondycji ludzkiej, która jest centralnym zagadnieniem filozofii pragmatycznej (i nauk społecznych) oraz (b) stanowią podstawę dla rozwoju krytyki literackiej (z uwzględnieniem teorii i metod odnoszących się do społecznego konstruowania rzeczywistości przez aktorów ówczesnych dzieł dramatycznych). W niniejszym artykule, w maksymalnie wyczerpujący sposób zostaną zatem ukazane związki i wpływ poetyki okresu wczesnej Grecji na teorie mające za podstawę społeczny aspekt ustanawiania rzeczywistości społecznej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Robert Prus - Uniwersytet Waterloo, Kanada

Robert Prus profesor socjologii na University of Waterloo. Jego zainteresowania naukowe obejmują symboliczny interakcjonizm i tradycję Szkoły Chicago; pragmatyzm społeczny i jego rozwój począwszy od starożytnej Grecji po czasy współczesne w różnorodnych obszarach myśli społecznej (m.in. filozofii, poetyce, retoryce i in.). Autor wielu wybitnych etnografii, między innymi Road Hustler (współautor - C.R.D. Sharper); Hookers, Rounders, and Desk Clerks (wspólnie z Styllianoss Irini); Making Sales; Pursuing Customers; Symbolic Interaction and Ethnographic Research; Subcultural Mosaics and Intersubjective Realities; Beyond the Power Mystique oraz The Deviant Mystique (współautor Scott Grills).

Bibliografia

Aristophanes (1938) "The Plays of Aristophanes (Introduction and Collected Works)." S. 421–1116 w: The Complete Greek Drama Volume II, pod redakcją Whitney Oates i Eugenea O'Neilla, Jr. New York: Random House.
Google Scholar

Aristotle (1984) "The Constitution of Athens"; "Metaphysics"; "Politics", "Poetics." W: The Complete Works of Aristotle, pod redakcją Jonathana Barnesa. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Google Scholar

Aristotle (1951) "The Poetics." W: Aristotle’s Theory of Poetry and Fine Art, w tłumaczeniu i z uwagami S. H. Butchera. New York: Dover.
Google Scholar

Aristotle (1992) The Poetics. Theodore Buckley. Amherst, NY: Prometheus.
Google Scholar

Aristotle (1946) "Rhetorica." W tłumaczeniu W. Rhysa Robertsa. W: Volume IX of The Works of Aristotle, pod redakcją W. D. Rossa. London: Oxford University Press.
Google Scholar

Aristotle (1915/1946) The Works of Aristotle. Pod redakcją W. D. Rossa. London: Oxford University Press.
Google Scholar

Augustine (1948) Basic Writings of Saint Augustine. Pod redakcją Whitney J. Oates. New York: Random House.
Google Scholar

Becker, Howard S. (1982) Art Worlds. Berkeley, CA: University of California Press.
Google Scholar

Capella, Martainus (1977) The Marriage of Philology and Mercury. New York: Columbia University Press.
Google Scholar

Capellanus, Andreas (1941) The Art of Courtly Love. W tłumaczeniu Johna J. Parryego. New York: Norton.
Google Scholar

Cicero, Marcus Tullius (1949) De Inventione. W tłumaczeniu H. M. Hubbella. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Google Scholar

Cicero, Marcus Tullius (1933) De Natura Deorum [On the Nature of the Gods]. W tłumaczeniu H. Rackhama. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4159/DLCL.marcus_tullius_cicero-de_natura_deorum.1933

Cicero, Marcus Tullius (1954) Rhetorica ad Herennium. W tłumaczeniu Harryego Caplana. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4159/DLCL.marcus_tullius_cicero-rhetorica_ad_herennium.1954

Cooper, Lane (1924) An Aristotelian Theory of Comedy: With an Adaptation of the Poetics and a Translation of the Tractatus Coislinianus. Oxford, UK: Basil Blackwell.
Google Scholar

de Lille, Alan (1973) Anticlaudianus or The Good and Perfect Man. W tłumaczeniu Jamesa J. Sheridana. Toronto: Pontifical Institute of Mediaeval Studies.
Google Scholar

de Lorris, Guillaume i Jean de Meun (Jean Clopinel) (1962) The Romance of the Rose. W tłumaczeniu Harryego W. Robbinsa. New York: Dutton.
Google Scholar

Dewey, John (1934) Art as Experience. New York: Perigee (Penguin).
Google Scholar

Dukore, Bernard F. (1974) Dramatic Theory and Criticism: Greeks to Grotowski. New York: Holt, Rhinehart and Winston.
Google Scholar

Gilbert, Allan H. (1962) Literary Criticism: Plato to Dryden. Detroit, MI: Wayne State University Press.
Google Scholar

Habib, Rafey (2005) A History of Literary Criticism: From Plato to the Present. Malden, MA: Blackwell.
Google Scholar

Herodotus (1996) The Histories. W tłumaczeniu Aubrey de Selincourt. New York: Penguin.
Google Scholar

Hesiod (1988) Theogony and Works and Days. W tłumaczeniu M.L. Westa. New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Homer (1990) The Iliad. W tłumaczeniu Roberta Eaglesa, ze wstępem Bernarda Knoxa. New York: Penguin.
Google Scholar

Homer (1991) The Odyssey. W tłumaczeniu E. V. Rieu. New York: Penguin.
Google Scholar

Horace (1967) "The Art of Poetry." S. 287–304 w: The Collected Works of Horace. W tłumaczeniu L. Dunsany i M. Oakleya. Dent: London.
Google Scholar

Kennedy, George (1989) The Cambridge History of Literary Criticism. New York: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CHOL9780521300063

Lessing, Gotthold E. (1962) Hamburg Dramaturgy. W tłumaczeniu Helen Zimmern. New York: Dover.
Google Scholar

Longinus (Dionysius or Longinus) (1932) On the Sublime. W tłumaczeniu W. Hamiltona Fyfe. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Google Scholar

Mead, George H. (1934) Mind, Self and Society. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Ovid (1957) The Loves, The Art of Beauty, The Remedies for Love, and The Art of Love. W tłumaczeniu Rolfe Humphriesa. Bloomington, IN: Indiana University Press.
Google Scholar

Plato (1961) The Collected Dialogues of Plato. W tłumaczeniu Edith Hamilton i Huntingtona Cairnsa. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Google Scholar

Plato (1937) The Dialogues of Plato. Pod redakcją Benjamina Jowetta. New York: Random House.
Google Scholar

Plato (1997) Plato: The Collected Works. Pod redakcją Johna M. Coopera. Indianapolis: Hackett.
Google Scholar

Plato (1990) “Theaetetus.” S. 259–351 w: The Theaetetus of Plato, pod redakcją Mylesa Burnyeata. Indianapolis, IN: Hackett.
Google Scholar

Prus, Robert (1996) Symbolic Interaction and Ethnographic Research: Intersubjectivity and the Study of Human Lived Experience. Albany, NY: State University of New York Press.
Google Scholar

Prus, Robert (1997) Subcultural Mosaics and Intersubjective Realities: An Ethnographic Research Agenda for Pragmatizing the Social Sciences. Albany, NY: State University of New York Press.
Google Scholar

Prus, Robert (1999) Beyond the Power Mystique: Power as Intersubjective Accomplishment. Albany, NY: State University of New York Press.
Google Scholar

Prus, Robert (2003) "Ancient Precursors." S. 19–38 w: Handbook of Symbolic Interactionism, pod redakcją Larryego T. Reynoldsa i Nancy J. Herman-Kinney. New York: Altamira Press.
Google Scholar

Prus, Robert (2004) "Symbolic Interaction and Classical Greek Scholarship: Conceptual Foundations, Historical Continuities, and Transcontextual Relevancies." The American Sociologist 35(1): 5–33.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s12108-004-1001-x

Prus, Robert (2007a) "Aristotle‟s Nicomachean Ethics: Laying the Foundations for a Pragmatist Consideration of Human Knowing and Acting." Qualitative Sociology Review 3(2): 5–45.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.3.2.02

Prus, Robert (2007b) "Human Memory, Social Process, and the Pragmatist Metamorphosis: Ethnological Foundations, Ethnographic Contributions and Conceptual Challenges." Journal of Contemporary Ethnography 36(4): 378–437.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241606299029

Prus, Robert (2007c) "On Studying Ethnologs (Not just People, „Societies in Miniature‟): On the Necessities of Ethnography, History, and Comparative Analysis." Journal of Contemporary Ethnography 36(6): 669–703.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241606299030

Prus, Robert (2008a) "Aristotle‟s Rhetoric: A Pragmatist Analysis of Persuasive Interchange. " Qualitative Sociology Review 4(2): 24–62.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8077.4.2.02

Prus, Robert (2008b) "Producing, Consuming, and Providing Instruction on Poetic Texts in the Classical Roman Era: The Pragmatist Contributions of Horace (65-8BCE), Longinus (100CE), and Plutarch (46-125CE).” Studies in Symbolic Interaction 30: 81–103.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0163-2396(08)30006-4

Prus, Robert (2008c) "Writing History for Eternity: Lucian‟s (c120-200) Contributions to Pragmatist Scholarship and Ethnographic Analysis." Journal of Contemporary Ethnography 37(1): 62–78.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0891241607303964

Prus, Robert i Scott Grills (2003) The Deviant Mystique: Involvements, Realities, and Regulation. Westport, CN: Praeger.
Google Scholar

Prus, Robert i Richard G. Mitchell, Jr. (w przygotowaniu) "Engaging Technology: A Research Agenda for Examining People's Experiences with Enabling Devices." Qualitative Sociology Review V(2).
Google Scholar

Rousseau, Jean Jacques (1960) Politics and the Arts: Letter to M. D’Alembert on the Theatre. W tłumaczeniu Allana Blooma. Ithaca, NY: Cornell University Press.
Google Scholar

Schwalbe, Michael (1995) "The Responsibilities of Sociological Poets." Qualitative Sociology 18: 393–413.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF02404488

Sidnell, Michael J. (1991) Sources of Dramatic Theory: 1: Plato to Congreve. New York: Cambridge University Press.
Google Scholar

Sidney, Philip (1901) The Defense of Poesy [An Apology for Poetry]. Boston: Athenian.
Google Scholar

Socrates (1937) Ion. W tłumaczeniu B. Jowetta. New York: Random House.
Google Scholar

Strauss, Anselm (1993) Continual Permutations of Action. Hawthorne, NY: Aldine de Gruyter.
Google Scholar

Thucydides (1975) The History of the Peloponnesian War. W tłumaczeniu Thomasa Hobbesa. Przedruk w R. B. Schlatter, Hobbes' Thucydides. New York: Rutgers University Press.
Google Scholar

Xenophon (1972) The Persian Expedition [Anabasis]. W tłumaczeniu Rexa Warnera. New York: Penguin.
Google Scholar