Skarby pamięci. Socjologiczna analiza fotografii rodzinnej

Magdalena Piejko

doi:10.18778/1733-8069.4.3.02

Authors

Magdalena Piejko Uniwersytet Jagielloński, Polska

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.4.3.02

Keywords:

Family photography, collective memory, idealization, manipulation, alternation of the biography

Abstract

The aim of the paper is to present the results of the research on the meaning of the family photography in the contemporary society. I analyze the family photography as a carrier of memory manifesting itself in an interpretative reconstruction of the past in the present through its idealization and mystification. The amateur photography blends with the broader process of the visualization of the contemporary culture, and the transformations that take place within the intensify the consumer tenor of the phenomenon. The development of the IT has made the new forms of gathering, storing and sharing photos available to people. The question arises if the meaning of these activities remains the same as in case of the analogue photos. I refer basically to two theories – Maurice Halbwachs' and Erving Goffman's and on this ground I approach the family albums as the selected and idealized set of family representations subjected to the creative reconstruction in the present, which becomes an axis of the family memory. Besides, the article touches upon the ontological matter of the photography alone, as well as its usefulness in the contemporary reflection of the sociologists.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Magdalena Piejko, Uniwersytet Jagielloński, Polska

Magdalena Piejko – socjolożka, absolwentka Instytutu Socjologii Uniwersytetu Opolskiego. Doktorantka w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, jej zainteresowania naukowe skupiają się głownie na metodologii badań społecznych, antropologii i socjologii obrazu, socjologii życia codziennego oraz na zjawiskach i procesach występujących w sytuacji pogranicza kulturowego. Realizowane projekty badawcze obejmują także sferę edukacji oraz szkolnictwa wyższego.

References

Barthes, Roland (1971) „Trzeci sens.” Kino, nr 11.
Google Scholar

Barthes, Roland (1985) „Retoryka obrazu.” Pamiętnik Literacki, z.3.
Google Scholar

Barthes, Roland (1995) Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Warszawa: KR.
Google Scholar

Bartuszek, Joanna (2005) Między reprezentacją a „martwym papierem. Znaczenie chłopskiej fotografii rodzinnej. Warszawa: Neriton.
Google Scholar

Bazin, André (1998) „Ontologia obrazu fotograficznego.” S. 57-67 w Wiedza o kulturze. Cz.4. Audiowizualność w kulturze, Zagadnienia i wybór tekstów, pod redakcją J. Bocheńska, A. Kisielewska, M. Pęczak. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Benjamin, Walter (1975) Twórca jako wytwórca. Zbiór pism. Wyboru dokonał H. Orłowski, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar

Berger, Peter L. (1997) Zaproszenie do socjologii. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Berger, John (1999) O patrzeniu. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Bergson, Henri (1988) Pamięć i życie, Warszawa: PAX.
Google Scholar

Blumer, Herbert (1984) "Społeczeństwo jako symboliczna interakcja." S. 71-87 w Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, pod redakcją E. Mokrzyckiego Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Bohdziewicz, Beata (1997) „Zostały zdjęcia.” W: Konteksty/Polska Sztuka Ludowa, nr 3-4.
Google Scholar

von Brauchitsch, Boris (2004) Mała historia fotografii. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.
Google Scholar

Bourdieu, Pierre, redaktor (1978) Un art. Moyen. Essai sur les usages sociaux de la photographi. Paris.
Google Scholar

Candrowicz, Krzysztof. (2006) Continuum fotografii. dostęp 28 marca 2006 http://www.few.pl/continuumfotografii.doc
Google Scholar

Chalfen, Richard (2006) Family photograph appreciation: dynamic of medium, interpretation and memory. dostęp 2 maja 2006 http://astro.temple.edu/~rchalfen/Memory.html
Google Scholar

Czartoryska, Urszula (2005) Fotografia – mowa ludzka. Perspektywy teoretyczne. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.
Google Scholar

Czykwin, Ewa (2006) Warsztat badawczy Ervinga Goffmana. Dostęp 18 kwietnia 2006 http://pip.uwb.edu.pl/zaklady/czykwin/czykwin_pliki/Goffman.doc
Google Scholar

Denzin, Norman K. (2000) „Reading Film – Filme und Videos als sozialwissenschaftlichesErfahrungsmaterial“ w Flick Uwe, von Kardorff Ernst, Steinke Ines (Hg.), QualitativeForschung. Ein Handbuch, Reinbek bei Hamburg.
Google Scholar

Durkheim, Émil (1990) Elementarne formy życia religijnego: system totemiczny. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Durkheim, Émil (1999) O podziale pracy społecznej, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Drozdowski, Rafał (2007) Idiomy fotografii amatorskiej. Referat zaprezentowano podczas XIII Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego w Zielonej Górze.
Google Scholar

Ferenc, Tomasz (2001) „Socjologia obrazu, socjologia fotografii – praktyki badawcze.” w Przegląd socjologiczny, t. L/2: 81-99.
Google Scholar

Ferenc, Tomasz., B. Sułkowski (2004) „Fotografia i telenowela – dwa przykłady konstruowania rzeczywistości.” w Kultura i społeczeństwo, nr 4: 85-96.
Google Scholar

Ferenc, Tomasz, Krzysztof Makowski, redaktor (2005) Przestrzenie fotografii. Antologia tekstów. Łódź: Galeria f5 & Księgarnia Fotograficzna.
Google Scholar

Flusser, Vilém (2004) Ku filozofii fotografii. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.
Google Scholar

Fromm, Erich (2003) Mieć czy być? Gdańsk: REBIS.
Google Scholar

Gardner, Saundra (1999) “Images of family Over the Family Lifecycle.” w Sociological Quarterly, nr 31: 77-92.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1990.tb00318.x

Godzic, Wiesław (1980) „Metoda ikonograficzno-ikonologiczna w badaniu dzieła filmowego.” w Z badań porównawczych nad filmem, pod redakcją A. Helman, A. Gwóźdź, Warszawa-Katowice-Kraków.
Google Scholar

Goffman, Erving (1979) Gender Advertissment. New York: Harper and Row.
Google Scholar

Goffman, Erving (2000) Człowiek w teatrze życia codziennego. Warszawa: KR.
Google Scholar

Goffman, Erving (2006) Rytuał interakcyjny. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Halbwachs, Maurice (1969) Społeczne ramy pamięci. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Halbwachs, Maurice (1996) “La mémoire collective et le temps.” w Cahiers internationaux de sociologie, vol. 101, s. 45-65. dostęp 20 listopad 2006 http://classiques.uqac.ca/classiques/Halbwachs_maurice/memoire_coll_et_le_temps/memoire_coll_et_le_temps.html
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1522/cla.ham.mem3

Hirsch, Julia (1981) Family Photography. Content, Meaning and Effect. Oxford - New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Hirsch, Marianne (1997) Family Frames. Photography, Narrative and Postmemory. Harvard University Press.
Google Scholar

Hopfinger, Maryla (2003) Doświadczenia audiowizualne. O mediach w kulturze współczesnej. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Google Scholar

Jedlowski, Paolo (2001) “Memory and Sociology. Themes and Issues.” w Time and Society, nr10.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0961463X01010001002

Kławsiuć, Piotr (2006) „Dlaczego ludzie robią zdjęcia?” w Ikonosfera. Studia z socjologii i antropologii obrazu. dostęp 30 kwietnia 2006 http://www.ikonosfera.umk.pl/index.php?id=48
Google Scholar

Konecki, Krzysztof (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Kurowicki, Jan (1999) Fotografia jako zjawisko estetyczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Levinson, Paul (1999) Miękkie ostrze. Warszawa: Muza.
Google Scholar

Libera, Michał (2005) „Kategoria performatywności we współczesnej socjologii pamięci” w: Wobec przeszłości. Pamięć przeszłości jako element kultury współczesnej, pod redakcją (red.) A. Szpocińskiego. Warszawa: Wydawnictwo IAM.
Google Scholar

Locke, John (1995) Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Magala, Sławomir (1982) Fotografia w kulturze współczesnej. Warszawa: Instytut Kultury.
Google Scholar

Maruszewski, Tomasz (2001) „Kodowanie kolejności zdarzeń w pamięci autobiograficznej.” w Roczniki psychologiczne, tom 4: 73-94.
Google Scholar

McLuhan, Marshall (2004) Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
Google Scholar

Misztal, Bronisław (2000) Teoria socjologiczna a praktyka społeczna. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Google Scholar

Olechnicki, Krzysztof (2000) „Antropologiczne penetracje wizualnych przestrzeni rzeczywistości.” w Kultura i społeczeństwo, nr 4.
Google Scholar

Olechnicki, Krzysztof (2003) Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Platon (1991) Państwo, Warszawa: Alfa.
Google Scholar

Popper, Karle R. (1996) Wszechświat otwarty: Argument na rzecz indeterminizmu, Kraków: Znak.
Google Scholar

Rosenblum, Naomi (2005). Historia fotografii światowej. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Baturo.
Google Scholar

Rydet, Zofia (1997) „Zofia Rydet o „Zapisie socjologicznym” w Konteksty /Polska Sztuka Ludowa, nr 3-4.
Google Scholar

Schacter, Daniel L. (2003) Siedem grzechów pamięci. Jak zapominamy i zapamiętujemy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Sikora, Sławomir (2004) Fotografia. Między dokumentem a symbolem. Warszawa: Świat Literacki.
Google Scholar

Sontag, Susan (1986) O fotografii. Wrocław: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
Google Scholar

Szacka, Barbara (2005) „Pamięć zbiorowa” w Wobec przeszłości. Pamięć przeszłości jako element kultury współczesnej, pod redakcją (red.) A. Szpocińskiego. Warszawa: Wydawnictwo IAM.
Google Scholar

Szacki, Jerzy (1986) Znaniecki. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Szacki, Jerzy (2002) Historia myśli socjologicznej. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Sztompka, Piotr (2005) Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Thomas, William, Florian Znaniecki (1984) Nota metodologiczna. Chłop polski w Europie i Ameryce. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Google Scholar

Weber, Max (1985) „Obiektywność poznania w naukach społecznych.” w Problemy socjologii wiedzy. Warszawa: PWN. 1985.
Google Scholar

Webster, Frank (1980) The New Photography: Responsibility in Visual Comunication, London: John Calder.
Google Scholar

Szpociński, Andrzej, redaktor (2005) Wobec przeszłości. Pamięć przeszłości jako element kultury współczesnej. Warszawa: Wydawnictwo IAM.
Google Scholar

Wright, Richard T. (1997) „Fotografia: Teorie realizmu i konwencji.” w Konteksty/Polska Sztuka Ludowa, nr 3-4: 24-32.
Google Scholar

Znaniecki, Florian (1971) Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Znaniecki, Florian (1988) Wstęp do socjologii. Warszawa: PWN.
Google Scholar

http://www.cvc.wroc.pl/UleadPhoto.html dostęp 12 maj 2006.
Google Scholar

http://www.album.astral.pl/album/ dostęp 12 maj 2006.
Google Scholar

http://www.pentor.pl/19641.xml dostęp 29 maj 2006.
Google Scholar

http://foto.onet.pl/albumy/ dostęp 27 kwiecień 2006.
Google Scholar