Kasztelanowa lubelska Krystyna z Uhruska Sienieńska i jej testament z 2 czerwca 1639 r. Nieznana karta z dziejów i genealogii rodziny Uhrowieckich herbu Suchekomnaty w XVI i XVII wieku

Zbigniew Anusik

doi:10.18778/1644-857X.20.02.07

Autor

Zbigniew Anusik Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-5483-4970

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.20.02.07

Słowa kluczowe:

Krystyna Uhrowiecka, rodzina Uhrowieckich, rodzina Sienieńskich, Kasper Dembiński, Zbigniew Sienieński, szlachta polska, dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku, genealogia, testament, edycja źródłowa

Abstrakt

Krystyna Uhrowiecka h. Suchekomnaty była przedstawicielką znanej rodziny pochodzenia ruskiego osiadłej w ziemi chełmskiej. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się nie tylko o przedstawienie zarysu jej biografii, lecz także o opracowanie w zasadzie nieznanej heraldykom genealogii rodziny Uhrowieckich w XVI i pierwszej połowie XVII w. Autorowi udało się zidentyfikować rodziców, dziadów i pradziadów bohaterki studium. W artykule przedstawiono krótkie biogramy przodków i krewnych z linii męskiej Krystyny Uhrowieckiej. Jej samej poświęcono drugą część opracowania. Córka starosty chełmskiego Mikołaja, Krystyna dwukrotnie wychodziła za mąż. Po raz pierwszy za podkomorzego mielnickiego Kaspra Dembińskiego, po raz drugi zaś za Zbigniewa Sienieńskiego, kasztelana lubelskiego. Z pierwszym mężem miała córkę Franciszkę Katarzynę. Drugiemu urodziła sześcioro dzieci: synów Mikołaja, Stanisława, Zbigniewa i Tomasza oraz córki Annę i Eufrozynę. Kasztelanowa lubelska okazała się osobą bardzo zaradną i zapobiegliwą. Udało się jej zgromadzić dość znaczny majątek, który przekazała dzieciom. W dniu 2 czerwca 1639 r. sporządziła bardzo ciekawy testament, którego krytyczna edycja została załączona do prezentowanego tu tekstu. Zmarła zapewne wkrótce po podyktowaniu swojej ostatniej woli, a więc jeszcze w 1639 r.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Zbigniew Anusik - Uniwersytet Łódzki

Prof. dr hab. Zbigniew Anusik – kierownik Katedry Historii Nowożytnej w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego, członek Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk.

Zainteresowania naukowe: historia Polski i powszechna XVI–XVIII w., historia Szwecji XVI–XVIII w., stosunki polsko-szwedzkie w XVII–XVIII w., historia dyplomacji europejskiej w XVIII w., dzieje Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1789–1799), elity dawnej Rzeczypospolitej, struktura własności ziemskiej w Rzeczypospolitej XVII w., genealogia polskich rodzin szlacheckich w XVI–XVIII w.

Bibliografia

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Metryka Koronna [MK] 100, 123, 133, 134, 154, 159, 178, 185.
Google Scholar

Archiwum Narodowe w Krakowie [ANK], Castriensia Cracoviensia Inscriptiones [CCI], nr 220, 226, 231, 237, 238, 243, 244.
Google Scholar

Archiwum Narodowe w Krakowie [ANK], Castriensia Cracoviensia Relationes, nr 653, 654.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Chełmskie grodzkie, Relacje, nr 1.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Chełmskie grodzkie, Zapisy [ChGZ], nr 5, 7, 8, 9, 13, 16, 17, 18, 19, 20, 21.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Lubelskie grodzkie, Relacje [LGR], nr 54, 57, 58, 59, 62, 63, 64, 65, 73, 85.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Lubelskie ziemskie, Wieczyste i zobowiązania [LZWZ], nr 109, 111.
Google Scholar

Biblioteka Kórnicka PAN, sygn. BK 01467/1.
Google Scholar

Album Academiae Vitebergensis ab A. Ch. MDII usque ad A. MDLX, ed. C. E. Foerstmann, vol. I, Lipsiae 1841.
Google Scholar

Archiwum Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. I (1553–1579), wyd. W. Sobieski, Warszawa 1904.
Google Scholar

Archiwum Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. III (1582–1584), wyd. J. Siemieński, Warszawa 1913.
Google Scholar

Archiwum Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. IV (1585–1588), wyd. K. Lepszy, Kraków 1948.
Google Scholar

Duńczewski S., Herbarz wielu domow Korony Polskiey y W. X. Litewskiego, t. I, Kraków 1757.
Google Scholar

Dyaryusz sejmu warszawskiego 1597 roku, [w:] Scriptores Rerum Polonicarum, t. XX, wyd. E. Barwiński, Kraków 1907, s. 1–124.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. III, Lipsk 1839.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. IX, Lipsk 1842.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. X, Lipsk 1845.
Google Scholar

Pamiętniki o Koniecpolskich. Przyczynek do dziejów polskich XVII wieku, wyd. S. Przyłęcki, Lwów 1842.
Google Scholar

Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858.
Google Scholar

Polacy w Bazylei. Z metryk Uniwersytetu Bazylejskiego, wyd. J. Kallenbach, Kraków 1888.
Google Scholar

Regestra thelonei aquatici Wladislaviensis saeculi XVI, wyd. S. Kutrzeba, F. Duda, Kraków 1915.
Google Scholar

Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1629, oprac. W. Domin, J. Kolasa, E. Trzyna, S. Żyga, red. S. Inglot, Wrocław 1956.
Google Scholar

Rejestr poborowy województwa lubelskiego (powiat lubelski i urzędowski z r. 1626, powiat łukowski z r. 1620), oprac. J. Kolasa i K. Schuster, red. S. Inglot, Wrocław 1956.
Google Scholar

Siemieński L., Pamiętniki o Samuelu Zborowskim, Poznań 1844.
Google Scholar

Anusik Z., Krąg rodzinny Katarzyny z Sienna Myszkowskiej, podczaszyny lubelskiej (zm. 1619). Studium genealogiczno-obyczajowe, „Przegląd Nauk Historycznych” 2020, R. XIX, nr 2, s. 245–280.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.10

Anusik Z., Krótkie życie i niespodziewana śmierć młodego magnata. Janusz Paweł ks. Ostrogski i jego testament z 6 sierpnia 1619 roku, „Przegląd Nauk Historycznych” 2020, R. XIX, nr 1, s. 215–239.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.01.09

Anusik Z., Sienieńscy herbu Dębno (lubelska gałąź rodu) w XVI i XVII wieku, „Przegląd Nauk Historycznych” 2021, R. XX, nr 1, s. 97–158.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1644-857X.20.01.05

Anusik Z., Struktura własności ziemskiej w powiecie pilzneńskim w roku 1629, „Przegląd Nauk Historycznych” 2011, R. X, nr 2, s. 69–108.
Google Scholar

Bondyra W., Starostowie chełmscy w XVI wieku. Charakterystyka grupy, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia” 1991/1992, vol. XLVI/XLVII, s. 133–156.
Google Scholar

Boniecki A., Herbarz polski, t. IV, Warszawa 1901.
Google Scholar

Boniecki A., Herbarz polski, t. VI, Warszawa 1903.
Google Scholar

Boniecki A., Herbarz polski, t. XI, Warszawa 1907.
Google Scholar

Boniecki A., Herbarz polski, t. XIII, Warszawa 1909.
Google Scholar

Bukowski J., Dzieje reformacyi w Polsce od wejścia jej do Polski aż do jej upadku, t. I, Kraków 1883.
Google Scholar

Czaplewski P., Polacy na studiach w Ingolsztacie, Poznań1914.
Google Scholar

Czarnecki W., Uhrowieccy herbu Suchekomnaty w ziemi chełmskiej do połowy XVI wieku, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2009, t. VI, s. 9–25.
Google Scholar

Dubas-Urwanowicz E., Mężowie stanu, awanturnicy czy zdrajcy. Dzieje rodu Zborowskich w XVI wieku, Warszawa 2018.
Google Scholar

Dworzaczek W., Hetman Jan Tarnowski. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego, Warszawa 1985.
Google Scholar

Gmiterek H., Sienicki Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXVII, Warszawa–Kraków 1996–1997, s. 162–163.
Google Scholar

Gmiterek, Sienieński Zbigniew, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXVII, Warszawa–Kraków 1996–1997, s. 193–195.
Google Scholar

Górski K., Historya piechoty polskiej, Kraków 1893.
Google Scholar

Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław 1953.
Google Scholar

Kawałko M. J., Rejowiec. Jego okolice i właściciele w latach 1531–1869, Lublin 2011.
Google Scholar

Kowalska H., Snopkowski Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 407–408.
Google Scholar

Libiszowska Z., Koniecpolski Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968, s. 512–513.
Google Scholar

Maciszewski J., Wojna domowa w Polsce (1606–1609). Studium z dziejów walki przeciwko kontrreformacji, cz. 1 (Od Stężycy do Janowca), Wrocław 1960.
Google Scholar

Marczewski J. K., Ad duos illustres appendix: córki szlacheckie Kasprowi Niesieckiemu i Adamowi Bonieckiemu nieznane, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2010, t. XCIII, s. 91–109.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.12473

Merczyng H., Zbory i senatorowie protestanccy w dawnej Polsce, Warszawa 1904.
Google Scholar

Plewczyński M., Potocki Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVII, Wrocław 1983, s. 768–769.
Google Scholar

Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, oprac. W. Uruszczak, I. Kaniewska, M. Ferenc, J. Byliński, red. I. Kaniewska, Warszawa 2013.
Google Scholar

Siarczyński F., Obraz wieku panowania Zygmunta III, króla polskiego i szwedzkiego, cz. 1, Lwów 1828.
Google Scholar

Sochaniewicz K., Ze studjów nad rozsiedleniem szlachty w ziemi chełmskiej. Smokowie Ślepowrony w XV i XVI w. na Chełmszczyźnie, przybysze z Mazowsza, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie” 1924–1925, t. VII, s. 175–194.
Google Scholar

Tygielski W., Epistolografia staropolska jako źródło do badania mechanizmów politycznych, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1988, t. XXXIII, s. 63–79.
Google Scholar

Tygielski W., W poszukiwaniu patrona, „Przegląd Historyczny” 1987, t. LXXVIII, z. 2, s. 191–210.
Google Scholar

Urbaniak V., Zamoyszczycy bez Zamoyskiego. Studium dekompozycji ugrupowania politycznego, Warszawa 1995.
Google Scholar

Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. H. Gmiterek i R. Szczygieł, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.
Google Scholar

Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. S. Cynarski i A. Falniowska-Gradowska, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990.
Google Scholar

Hanula A., Kościół St Étienne du Mont w Paryżu i dwaj tajemniczy polscy studenci https://polskifr.fr/polska-we-francji/kosciol-st-etienne-du-mont-w-paryzui-dwaj-tajemniczy-polscy-studenci/ (dostęp: 16 VIII 2021).
Google Scholar