Zasady etyczne
Redakcja czasopisma "Finanse i Prawo Finansowe" stosuje zasady etyki zgodne z wytycznymi COPE guidelines (Committee on Publication Ethics).
- Prawa i obowiązki członków redakcji
Zespół redakcyjny „Finanse i Prawo Finansowe”
- Redakcja czasopisma "Finanse i Prawo Finansowe" na bieżąco kontroluje przestrzeganie standardów i zasad etycznych związanych z publikacją tekstów naukowych i przeciwdziała praktykom niezgodnym z przyjętymi standardami, wynikającymi z zasad etyki COPE (Committee on Publication Ethics).
- Zespół redakcyjny traktuje wszystkich autorów w sposób uczciwy, uprzejmy, obiektywny i sprawiedliwy. Ponosi odpowiedzialność za decyzje, które artykuły przysłane do redakcji powinny być publikowane, a ponadto jest odpowiedzialny za wszystko, co zostało opublikowane w czasopiśmie. Przy podejmowaniu decyzji kluczowe są takie kwestie jak: znaczenie naukowe pracy, oryginalność ujęcia problemu, przejrzystość, zgodność z szablonem artykułu i z zakresem tematycznym czasopisma. Przy podejmowaniu tych decyzji zespół kieruje się także polityką czasopisma, jak również wymogami prawnymi regulującymi sprawy zniesławienia, naruszania praw autorskich i plagiatu. Zespół zachowuje normy przyjęte w publikacjach akademickich, wyklucza praktyki narażające normy etyczne i intelektualne, oraz zawsze jest gotowy do publikowania poprawek, wyjaśnień, anulowań i przeprosin, jeśli zajdzie taka potrzeba.
- Nadesłane artykuły oceniane są pod kątem zawartości merytorycznej, bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, przekonania religijne, pochodzenie etniczne, obywatelstwo lub upodobania polityczne autora (-ów).
- W czasopiśmie obowiązuje ochrona poufności artykułu. Zespół redakcyjny nie ujawnia żadnych informacji o pracach składanych do publikacji osobom lub podmiotom innym niż autor (-rzy), recenzenci lub potencjalni recenzenci, redaktorzy lub przedstawiciele wydawcy, którym informacje te są udostępniane wyłącznie w związku z procedurą wydawniczą.
- Zespół redakcyjny dostarcza wskazówek dla autorów w zakresie przygotowania i przesłania artykułów, poprzez przygotowanie i opublikowanie na stronie czasopisma Wymogów redakcyjnych (http://czasopisma.uni.lodz.pl/fipf/editorial_instructions) oraz Szablonu artykułu (https://czasopisma.uni.lodz.pl/fipf/libraryFiles/downloadPublic/617).
- Redakcja czasopisma może rozważyć wycofanie tekstu w przypadku:
- - występowania wyraźnych dowodów świadczących o braku wiarygodności wyników badań, fabrykowaniu danych, jak również w przypadku popełnienia niezamierzonych błędów (np. błędy w obliczeniach, błędy metodologiczne);
- - wcześniejszego opublikowania wyników badań w innym czasopiśmie, wydawnictwie;
- - występowania znamion plagiatu, autoplagiatu bądź naruszenia zasady etyki;
- - prośby autora, bez zwrotu poniesionych kosztów.
Niepublikowane materiały zawarte w nadesłanej pracy nie mogą być używane w badaniach własnych członków zespołu redakcyjnego bez pisemnej zgody autora. Uprzywilejowane informacje lub pomysły uzyskane w trakcie recenzji powinny być traktowane jako poufne i nie mogą być wykorzystywane dla osiągnięcia korzyści osobistych. Redakcja powinna dążyć do zapewnienia sprawiedliwej i merytorycznej recenzji. Przed rozpoczęciem procesu rozpatrywania artykułu kolegium redakcyjne powinno ujawnić ewentualne konflikty interesów wynikające z konkurencji, współpracy lub innych relacji i powiązań z każdym z autorów, firm lub (ewentualnie) instytucji związanych z artykułami proponowanymi do publikacji. W przypadku zaistnienia takich sytuacji redaktor powinien poprosić współredaktorów lub innych członków redakcji o podjęcie procesu rozpatrywania artykułu i jego recenzji. Redakcja powinna wymagać od wszystkich współpracowników ujawnienia istotnych konfliktów interesów konkurencyjnych i publikować poprawki, gdy sprzeczne interesy zostały ujawnione po opublikowaniu artykułu. Jeśli to konieczne, powinny być podjęte inne, odpowiednie działania, np. wycofanie publikacji lub opublikowanie sprostowania.
- Zespół redakcyjny odpowiada za ustanowienie i stosowanie systemu skutecznej i szybkiej recenzji dokonywanej przez niezależnych ekspertów, wybieranych na podstawie zgodności treści artykułu z ich kompetencjami, wiedzą i zainteresowaniami badawczymi, przy zachowaniu anonimowości i poufności (double-blind review). (Oświadczenie recenzenta, https://czasopisma.uni.lodz.pl/fipf/libraryFiles/downloadPublic/477). Sekretarz redakcji nadzoruje przebieg procedury recenzowania artykułów, zapoznaje się z treścią recenzji i przedkłada je kolegium redakcyjnemu. W przypadku otrzymania dwóch lub jednej recenzji negatywnych tekst zostaje odrzucony.
- W trosce o rzetelność naukową publikowanych tekstów kolegium redakcyjne prowadzi selekcję nadesłanych artykułów zgodnie z zasadami zapory ghostwriting i guest authorship. Przestrzeganie procedury zapobiegającej zjawiskom ghostwriting (dana osoba wniosła istotny wkład w powstanie artykułu i nie ujawniła swego udziału jako jeden z autorów lub też jej rola nie została pokazana w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji) i guest authorhsip (udział autora jest znikomy lub nie miał miejsca a pomimo tego jest autorem bądź współautorem publikacji). Każde przypadki takich nierzetelności będą ujawniane, łącznie z wszczęciem odpowiedniej procedury, w tym powiadomienia odpowiednich podmiotów. W przypadku ujawnienia nierzetelności naukowej ghostwriting, guest authorship, a wszelkie, wykryte przypadki będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.).
- Zespół redakcyjny dba o terminowe umieszczenie nowego tomu w bazach referencyjnych i indeksowych.
- Wpływy z reklam, przedruków lub inne korzyści komercyjne nie powinny mieć wpływu na decyzje zespołu redakcyjnego.
- Zespół redakcyjny "Finanse i Prawo Finansowe" zachęca wszystkich zainteresowanych do przesyłania uwag i opinii dotyczących opublikowanego materiału. Osoby zgłaszające uwagi proszone są o udzielenie zespołowi redakcyjnemu pomocy w zarejestrowaniu i udokumentowanie roszczenia (np. manipulacja danymi lub fabrykowanie, recykling tekstu, plagiat, niewłaściwe postępowanie w badaniach). Zawiadomienie powinno zawierać:
– szczegółowe informacje o sprawie (kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego),
– w przypadku plagiatu i recyklingu tekstów należy podać szczegóły dotyczące odpowiednich tekstów/artykułów. - Wobec skarg dotyczących złamania standardów etycznych w zgłoszonych pracach lub artykułach opublikowanych w "Finanse i Prawo Finansowe" redaktor powinien podjąć stosowne środki zaradcze. Rozważając wycofanie artykułu bądź publikację sprostowania lub erraty zespół redakcyjny będzie kierować się wytycznymi COPE dotyczącymi wycofywania artykułów.
- Zespół redakcyjny "Finanse i Prawo Finansowe" powinien strzec integralności opublikowanego materiału, publikując w razie potrzeby stosowne korekty i sprostowania.
- Jeśli konflikt interesów zostanie odkryty po publikacji artykułu, zespół redakcyjny powinien ujawnić wszystkie informacje i podjąć odpowiednie działania, publikując sprostowania oraz stosowne korekty.
- Zespół redakcyjny powinien zbadać i podjąć odpowiednie kroki w każdym przypadku podejrzenia lub domniemania uchybień etycznych w badaniach i publikacjach, jak również w przypadku podejrzenia złamania standardów etycznych w procesie redakcyjnym i recenzyjnym.
- Redaktor zobowiązany jest do poinformowania pozostałych członków zespołu redakcyjnego i rady naukowej o wszelkich wątpliwościach natury etycznej dotyczących tekstów zgłoszonych do publikacji (brak zgody albo zastrzeżenia komisji etycznej dotyczące ochrony wizerunku, danych osobowych, praw pacjenta lub zwierząt). W takiej sytuacji redaktor zobowiązany jest do tego, aby poprosić autora o dostarczenie odpowiednich zaświadczeń i dokumentów. Gdy odpowiedź jest satysfakcjonująca, możliwe jest wznowienie procesu wydawniczego, zaś w przypadku braku odpowiedzi, bądź w razie jakichkolwiek zastrzeżeń należy wstrzymać procedowanie artykułu, a przypadek złamania standardów etycznych – zgłosić do COPE i/lub osób odpowiedzialnych za nadzór nad badaniami w odpowiedniej instytucji wydającej na nie zgodę. Jeśli sprawa nie zostanie wyjaśniona w ciągu 3–6 miesięcy należy zgłosić ją do kolejnych instytucji (np. rejestru badań medycznych, komisji etycznej, rzecznika dyscyplinarnego uczelni, w której autor jest afiliowany).
- Członkowie redakcji "Finanse i Prawo Finansowe", którzy są autorami i/lub współautorami artykułu naukowego zgłoszonego do publikacji, są wyłączeni z procesu jego wewnętrznej oraz zewnętrznej recenzji.
- Prawa i obowiązki autorów
- Redakcja przyjmuje do druku wyłącznie artykuły oryginalne i niezłożone w innym czasopiśmie, wydawnictwie lub publikacji książkowej, przygotowane zgodnie ze wskazówkami zamieszczonymi na stronie.
- Autorzy są odpowiedzialni za prezentowanie swoich badań w artykule w sposób rzetelny, uczciwy i bezpośredni, bez fabrykowania lub manipulowania danymi, ukrywania istotnych faktów lub danych, obiektywnej interpretacji wyników. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych i wyników badań jest niedopuszczalne i może skutkować wycofaniem tekstu.
- Autor zgłaszający artykuł jest zobowiązany do upewnienia się, że wszystkie osoby wymienione jako współautorzy zaakceptowały ostateczną wersję tekstu (Deklaracja autorska). Wszystkie osoby wymienione w zgłoszonej pracy jako autorzy lub współautorzy powinny mieć faktycznie znaczący udział w powstaniu tekstu (projektu, pomysłu, planowaniu, wykonaniu, interpretacji wyników). Wszystkie osoby, które miały wpływ na ostateczny kształt pracy, powinny zostać wymienione jako współautorzy. Wszystkie, inne osoby, które przyczyniły się fragmentarycznie do powstania tekstu, powinny zostać uwzględnione w sekcji podziękowań bądź w pierwszym przypisie.
- Relacje autor-redaktor opierają się na poufności. Autorzy powinni zachować poufność komunikacji z redakcją czasopisma. Autorzy, zwłaszcza w przypadku artykułów wieloautorskich, powinni wskazać kanał komunikacji (adres mailowy) poprzez który odbywać się będzie komunikacja podczas procedury recenzyjnej i publikacyjnej.
- Zaleca się, by ograniczyć listę autorów lub współautorów wyłącznie do osób, które faktycznie miały znaczący udział w powstaniu projektu, pomysłu, planowaniu, wykonaniu oraz interpretacji wyników w zgłoszonej pracy. Autor korespondencyjny jest zobowiązany, by upewnić się, że wszyscy odpowiedni współautorzy (charakteryzowani zgodnie z powyższą definicją) znajdują się na liście autorów manuskryptu. Pozostałe osoby uczestniczące w poszczególnych etapach projektu badawczego powinny zostać wymienione w sekcji podziękowań.
- Wykrycie przez autora zasadniczych błędów lub pomyłek, wpływających na interpretację i wnioski w opublikowanych artykułach wymaga niezwłocznego powiadomienia redakcji, która w takiej sytuacji podejmie w porozumieniu z autorem stosowne kroki w celu zamieszczenia sprostowania (np. w formie erraty) bądź wycofania artykułu.
- Autorzy zgłaszający tekst do publikacji w "Finanse i Prawo Finansowe" powinni ujawnić wszelkie finansowe lub inne istotne (handlowe, prawne, zawodowe) konflikty interesów, które mogą mieć wpływ na wyniki prezentowanych badań lub ich interpretację. Należy poinformować w zgłoszeniu o wszystkich źródła wsparcia finansowego projektu.
- W przypadku publikacji wizerunku na zdjęciach osób, które nie są powszechnie znane (pełnienie funkcji publicznych) i które nie zostały przedstawione na tle krajobrazu lub uwiecznione wśród innych osób podczas publicznego wydarzenia, należy uzyskać ich zgodę na rozpowszechnianie wizerunku i przetwarzanie danych osobowych (obowiązek informacyjny RODO).
- W przypadku publikacji badań (w tym ankietowych) gromadzących dane osobowe, również dotyczących mediów społecznościowych w czasopiśmie "Finanse i Prawo Finansowe", wymagane jest ich zatwierdzenie i uzyskanie pozytywnej opinii działającej na Uniwersytecie Łódzkim instytucjonalnej komisji rewizyjnej jako formy nadzoru w celu ustalenia standardów etyki i sugerowanych formularzy (np. w kontekście pytań wrażliwych).
- Jeśli badania opisane w tekście zgłaszanym do publikacji w "Finanse i Prawo Finansowe" wymagały użycia chemikaliów, procedur lub sprzętu, które wiążą się z jakimikolwiek nietypowymi zagrożeniami nieodłącznie związanymi z ich użyciem autorzy są zobowiązani do zamieszczenia takiej informacji w manuskrypcie.
- W przypadku prowadzenia badań na zwierzętach należy dostarczyć wraz z materiałem badawczym zgodę komisji etycznej i uzyskać zgodę działającej właściwej jednostki Uniwersytetu Łódzkiego.
- W przypadku badań o tematyce medycznej, w których niezbędne jest pobranie materiału biologicznego od ludzi (a także badań ingerujących w psychikę człowieka), konieczne jest ich rozpatrzenie przez działającą na Uniwersytecie Łódzkim Komisję ds. Etyki Badań Naukowych i uzyskanie pozytywnej opinii w tym zakresie.
- Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieprzetworzonych wyników badań, toteż powinni oni być przygotowani, aby zapewnić dostęp do wskazanych danych, także przez jakiś czas po opublikowaniu pracy.
- Prawa i obowiązki recenzentów
Proces recenzyjny w czasopiśmie "Finanse i Prawo Finansowe" odbywa się w systemie double-blind review. Do każdego tekstu przypisuje się przynajmniej dwóch recenzentów.
- Recenzenci uczestniczą w pracach zespołu redakcyjnego i mają wpływ na decyzje podejmowane przez redaktorów. Mogą także, poprzez komunikację via kolegium z autorami, pomagać autorom w udoskonaleniu publikowanych prac.
- Recenzenci są zobowiązani do terminowego dostarczenia recenzji. Jeżeli z jakichś względów (merytorycznych, braku czasu) nie są oni w stanie dotrzymać terminu bądź podjąć się recenzji, powinni niezwłocznie poinformować o tym fakcie zespół redakcyjny, by umożliwić mu jak najszybsze zaproszenie kolejnego recenzenta.
- Wszystkie recenzowane prace mają charakter poufny, co oznacza, że ujawnianie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (za wyjątkiem osób do tego upoważnionych).
- Recenzje powinny mieć charakter obiektywny, bezstronny i merytoryczny. Personalna krytyka autorów prac jest uważana za niestosowną, nieetyczną. Wszystkie spostrzeżenia recenzenta powinny zostać jasno wyrażone i odpowiednio uargumentowane.
- Recenzenci, jeśli zachodzi taka potrzeba, powinni wskazać odpowiednie prace niezacytowane przez autora. Wskazane i zgłoszone redakcji powinny być także wszelkie istotne podobieństwa do innych prac.
- Recenzenci nie mogą wykorzystywać recenzowanych prac dla swoich osobistych potrzeb i korzyści. Powinni niezwłocznie poinformować redaktora o potencjalnym osobistym lub finansowym konflikcie interesów i zrezygnować z wykonania recenzji, jeśli istnieje możliwość wystąpienia konfliktu.
- Recenzent powinien wycofać się z procesu recenzyjnego w przypadku wystąpienia konfliktu interesów, wynikającego z relacji konkurencyjnych, współpracy lub innych związków z dowolnymi autorami, firmami lub (ewentualnie) instytucjami związanymi ze zgłoszonym artykułem.
- Recenzent zobowiązany jest do poinformowania zespołu "Finanse i Prawo Finansowe" o wszelkich wątpliwościach natury etycznej dotyczących tekstów zgłoszonych do publikacji (brak zgody albo zastrzeżenia komisji etycznej dotyczące ochrony wizerunku, danych osobowych, praw pacjenta lub zwierząt). W takiej sytuacji zespół redakcyjny zobowiązany jest do tego, aby poprosić autora o dostarczenie odpowiednich zaświadczeń i dokumentów. Gdy odpowiedź jest satysfakcjonująca, możliwe jest wznowienie procesu wydawniczego, zaś w przypadku braku odpowiedzi, bądź w razie jakichkolwiek zastrzeżeń należy wstrzymać procedowanie artykułu, a przypadek złamania standardów etycznych – zgłosić do COPE i/lub osób odpowiedzialnych za nadzór nad badaniami w odpowiedniej instytucji wydającej na nie zgodę. Jeśli sprawa nie zostanie wyjaśniona w ciągu 3–6 miesięcy należy zgłosić ją do kolejnych instytucji (np. rejestru badań medycznych, komisji etycznej, rzecznika dyscyplinarnego uczelni, w której autor jest afiliowany).
- Zasady dotyczące wydawcy
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego zobowiązane jest do dokumentowania, archiwizowania i udzielania zespołowi redakcyjnemu wszelkich informacji o skargach w stosunku do "Finanse i Prawo Finansowe", redakcji i rady naukowej czasopisma oraz samego Wydawnictwa. Wydawca jest również zobowiązany do poinformowania COPE, o naruszeniach standardów etyki publikacyjnej oraz pozostałych zasad etycznych obowiązujących w Uniwersytecie Łódzkim.
Sources:
https://publicationethics.org/guidance
https://publicationethics.org/core-practices
https://publicationethics.org/files/ethical-problem-in-submitted-manuscript-cope-flowchart.pdf
https://publicationethics.org/files/Full%20set%20of%20Polish%20flowcharts.pdf