Celtycki miecz z Małej Wsi nad Wartą

Marek Urbański

doi:10.18778/1427-9657.11.05

Authors

Marek Urbański Muzeum Okręgowe w Sieradzu

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-9657.11.05

Keywords:

Celtic sword, Celtic settlement, Boii, central Poland

Abstract

On a large cemetery at Mała Wieś near Sieradz, the Autor discovered in 1980 a rich furnished grave of warrior with Celtic sword. The grave received number 27, and after verification 508.

Sword was preserved in iron scabbard with iron fittings on the sheath edge. The chape of the sword scabbard has button-like end. Total length 106 cm. The blade of the sword is lenticular in cross-section and his length have 84 cm and width 6–6.5 cm. Sword’s point in a form of a pointed arch. The handle was separated from the blade by a ogival crossguard.

Except the sword the grave contained a iron shield boss, spear with tok (butt), fibula, knife with scabbard, rivets, ring, tweezers and others items. And moreover 660 fragments of hand made pottery. Long metal objects were oriented in the grave pit. Such a set of items indicates Celtic origin or close ties to the Celtic military milieu.

The sword can be classified as type I/1 by P. Łuczkiewicz, grip as type B. Scabbard belongs to the type V by T. Bochnak. Such a set may be dated to a phase A2 or A2/A3 after T. Bochnak and L. Tyszler. The sword from Mała Wieś can be treated as another proof of the stay of the Celtic Boii in central Poland.

References

Alföldy, G. 1974. Noricum (The Provinces of the Roman Empire). London: Routledge and Kegan Paul.
Google Scholar

Barszczak, M., Andrzejewski, A. 1995. Rezultaty działalności naukowo-dydaktycznej i zestawienia osobowe. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica 19, s. 105–124.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6034.19.11

Bochnak, T. 2014. Importy celtyckie w kulturze przeworskiej i oksywskiej na ziemiach polskich w młodszym okresie przedrzymskim. Zróżnicowanie – drogi napływu – kontekst kulturowy. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Cezar, G.J. 1978. Wojna galijska. Wrocław: Ossolineum.
Google Scholar

Dannheimer, H., Gebhard, R., 1993. Das keltische Jahrtausend. Mainz am Rhein: Verlag Philipp von Zabern.
Google Scholar

Dąbrowska, T. 1997. Kamieńczyk. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien. Monumenta Archaeologica Barbarica III. Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”.
Google Scholar

Jażdżewska, M. 1987. Najciekawsze obiekty na stanowisku kultury przeworskiej w Siemiechowie nad górną Wartą. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 32 (1985), s. 109–142.
Google Scholar

Jażdżewska, M. 1994. Nowe spojrzenie na hełm z Siemiechowa. Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne I, s. 63–74.
Google Scholar

Jażdżewska, M., Siciński, W. 2017. Siemiechów stan. 2, woj. łódzkie. Cmentarzysko i osada kultury przeworskiej. Łódź: Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego.
Google Scholar

Kostrzewski, J. 1919. Die ostgermanische Kultur des Spätlatènezeit. Mannus-Bibliothek I. Leipzig–Würzburg: Verlag von Curt Kabitzsch.
Google Scholar

Kufel-Dzierzgowska, A., Wielowiejski, J. 1986. Neufund eines Bronzeeimers mit Delphinaattaschen von Niechmirów-Mała Wieś, Woj. Sieradz, Polen. Germania 64, 1. Halbb., s. 158–167.
Google Scholar

Łuczkiewicz, P. 1997. Miecze późnolateńskie z obszaru kultury przeworskiej. W: A. Kokowski (red.). Kultura Przeworska 3. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, s. 169–227.
Google Scholar

Łuczkiewicz, P. 2006. Uzbrojenie ludności ziem Polski w młodszym okresie przedrzymskim. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Piaskowski, J. 1970. Metaloznawcze badania zapinek celtyckich znalezionych na ziemiach Polski. Archeologia Polski XV(2), s. 387–417.
Google Scholar

Polibiusz, 2003. Dzieje. Edycja komputerowa: http://www.zrodla.historyczne.prv.pl
Google Scholar

Szubelak, B. 2017. Galijska katastrofa pod Telamonem w 225 roku p.n.e. – aspekt militarno-psychologiczny. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne 144(3), s.. 427–439. https://doi.org/10.4467/20844069PH.17.024.6939
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.17.024.6939

Terpilowskij, R.V., Žarow, G.V. 2014. Problemi doslidżennia pamiatok tipy Chariwka, W: G.J. Iwakin (red.). Wid Wieniediw do Rusi. Zbornik naukowych prac na poszany doktora istoricznich nauk, profesora Denisa Nikodimowicza Kozaka z nagodi jogo 70-litia, Kiiw, s. 45–60.
Google Scholar

Tyszler, L. 2016. Celtyckie militaria w kulturze przeworskiej z obszaru Wielkopolski wschodniej i Polski środkowej. Rocznik Wieluński 16, s. 29–52.
Google Scholar

Tyszler, L. 2018, Dwusieczne miecze celtyckie ze strefy połączeń komunikacyjnych szlaku bursztynowego na obszarze międzyrzecza Prosny i Warty. W: D. Waszak (red.). Celtica. Studia z dziejów Celtów 5. Kalisz–Warszawa: Tetragon, s. 42–57.
Google Scholar

Urbański, M. 1987. Groby kultury przeworskiej z cmentarzyska Niechmirowie-Małej Wsi, woj. sieradzkie, st. 1 (74-45). Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 32(1985), s. 169–186.
Google Scholar

Zagórska-Telega, J. 2019. Obrządek pogrzebowy ludności kultury przeworskiej nadliswarciańskiego regionu osadniczego w młodszym i późnym okresie rzymskim. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Google Scholar

Ziąbka, L., Ziętek, J. 2021. Nowe znalezisko monet typu Janków we wsi Zakrzew, gm. Warta, pow. sieradzki, woj. łódzkie. Sieradzki Rocznik Muzealny 17, s. 81–86.
Google Scholar

Żychliński, D. 2014. Obrządek pogrzebowy ludności kultury przeworskiej i wielbarskiej w Wielkopolsce. Prace Archeologiczne 1. Zielona Góra: Wydawnictwo Fundacji Archeologicznej, s. 229.
Google Scholar