Powieść historyczna według Sienkiewicza. Teoria i praktyka

Tadeusz Bujnicki

doi:10.18778/2299-7458.05.09

Authors

Tadeusz Bujnicki Uniwersytet Warszawski, Wydział „Artes Liberales”

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.05.09

Keywords:

historical novel, character, stylisation

Abstract

Sienkiewicz had shown a keen interest in the issue of the historical novel prior to making his own first attempts at the genre. Among various reviews written by Sienkiewicz, a short analysis of Kraszewski’s Teutonic Knights 1410 (Krzyżacy 1410) is of particular significance, since Sienkiewicz stipulates there a general outline of the genre. On the other hand, while evaluating Historical Sketches (Szkice historyczne) by Ludwik Kubala, Sienkiewicz pointed to the potential literatureness of the history itself. The practical realisation of the genre of historical novel, as exercised by the author of The Trilogy, was preceded by his Tartar Captivity (Niewola tatarska), stylised for an old-Polish diary. And the famous series of novels set in the 17th century had formed the model of historical novel which was subsequently repeated in Quo Vadis and The Teutonic Knights (Krzyżacy). Sienkiewicz generalised on his writing experience in a lecture on the historical novel, in which he listed his views regarding the purpose and the form of the genre.

Downloads

Author Biography

Tadeusz Bujnicki, Uniwersytet Warszawski, Wydział „Artes Liberales”

Prof. dr hab. Jego zainteresowania naukowe obejmują: literaturę drugiej połowy XIX wieku z szczególnym uwzględnieniem twórczości Henryka Sienkiewicza, literaturę i kulturę literacką pogranicza północno-wschodniego (Wilno i obszar dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego), nurty polskiej literatury lewicowej (głównie twórczość Władysława Broniewskiego). Najważniejsze publikacje: Pierwszy okres twórczości Henryka Sienkiewicza (1968), O poezji rewolucyjnej. Szkice i sylwetki (1978), Sienkiewicz i historia (1981), Pozytywista Sienkiewicz. Linie rozwojowe pisarstwa autora Rodziny Połanieckich (2007), W Wielkim Księstwie Litewskim i w Wilnie (2010), Na pograniczach, kresach i poza granicami. Studia (2014), Sześć szkiców o Zagłobie i inne studia sienkiewiczowskie (2014).

References

Bujnicki T., Sześć szkiców o Zagłobie i inne studia sienkiewiczowskie, Warszawa 2014.
Google Scholar

Krzyżanowski J., Twórczość Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1970.
Google Scholar

Kubala L., Szkice historyczne, seria 1, Lwów 1880.
Google Scholar

Nowicka-Jeżowa A., Sarmatyzm i barok w „Trylogii”, [w:] Po co Sienkiewicz?, red. T. Bujnicki, J. Axer, Warszawa 2007, s. 19–36.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Listy, t. 1, cz. 1–2, red. i wstęp J. Krzyżanowski, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1977.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Listy, t. 2, cz. 1–3, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1996.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Listy, t. 3, cz. 1–3, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 2007.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Listy, t. 4, cz. 1–3, Warszawa 2008.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Listy, t. 5, cz. 1–3, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 2009.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Mieszaniny literacko-artystyczne, [w:] tenże, Dzieła, t. 50, Warszawa 1950.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Niewola tatarska, [w:] tenże, Wybór nowel i opowiadań, oprac. T. Bujnicki, Wrocław 1979, BN, s. I, nr 231, s. 285–331.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Ogniem i mieczem, t. 1–2, wstęp B. Mazan, oprac. D. Mazanowa, Wrocław 1990.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Potop, t. 1–3, wstęp B. Mazan, oprac. D. Mazanowa, Wrocław 1991.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Pan Wołodyjowski, wstęp B. Mazan, oprac. D. Mazanowa, Wrocław 1995.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Szkice literackie I, [w:] tenże, Dzieła, t. 45, Warszawa 1951, s. 102–124.
Google Scholar

Sienkiewicz H., Wiadomości bieżące II, [w:] tenże, Dzieła, t. 52, Warszawa 1950.
Google Scholar

Szajnocha K., Dwa lata dziejów naszych, t. I, Lwów 1865; t. II, Lwów 1869.
Google Scholar

Szweykowski Z., „Trylogia” Sienkiewicza i inne szkice o twórczości pisarza, Poznań 1973.
Google Scholar

Wilkoń A., O języku i stylu „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza, Kraków 1976.
Google Scholar

Wyka K., O postaciach sienkiewiczowskich, [w:] J. Krzyżanowski, J. Wegner, K. Kurkowska, K. Wyka i in., Sienkiewicz. Odczyty, Warszawa 1960, s. 104–123.
Google Scholar

Wyka K., Sprawa Sienkiewicza, [w:] tenże, Szkice literackie i artystyczne, t. I, Kraków 1956.
Google Scholar