Powieść szachowa jako powieść historyczna. Nieco przewrotna alternatywa gatunkowa

Autor

  • Paweł Graf Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Zakład Historii Literatury XX wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.05.04

Słowa kluczowe:

powieść historyczna, powieść szachowa, proza historyczna, recepcja

Abstrakt

Artykuł realizuje dwa cele. Pierwszym z nich jest ponowne zdefiniowanie gatunkowe powieści historycznej w sytuacji, w której dotychczasowe próby opisania tej formy okazują się niewystarczające. Nowa definicja przenosi punkt ciężkości z cech strukturalnych (niemożliwych do ustalenia po doświadczeniu narratywizacji historii) na poetykę odbioru. Cel drugi, interpretacyjny, polega na skomplikowaniu uczynionych rozpoznań poprzez analizę powieści szachowej, która multiplikuje historyczność utworu i zmusza do postawienia innych pytań. Tym samym artykuł zmierza do alternatywnego opisu ważnego dziś doświadczenia literackiego, jakim jest proza historyczna.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Paweł Graf - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Zakład Historii Literatury XX wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu

Dr, adiunkt w Zakładzie Historii Literatury XX wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Obecnie pracuje nad rozprawą habilitacyjną poświęconą antropologii futuryzmu. Autor książki Świat utkany z prawdy i zmyślenia. O świadomości twórczej An­drzeja Kuśniewicza (2005), w której rozwinął założenia metodologiczne idiotematologii. Zainteresowania: teoria literatury, historia nauki, literatura i kultura awangardy. Kandydat na mistrza w szachach.

Bibliografia

Apollinaire G., Wybór poezji, Wrocław 1975.
Google Scholar

Arnold J.H., Historia, przeł. J. Jaworska, Warszawa 2001.
Google Scholar

Bachelard G., Poetyka marzenia, przeł. L. Brogowski, Gdańsk 1998.
Google Scholar

Balzac H., Dwaj poeci, przeł. T. Żeleński-Boy, Warszawa 1972.
Google Scholar

Bartoszyński K., Konwencje gatunkowe powieści historycznej, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 2.
Google Scholar

Bloch M., Pochwała historii czyli o zawodzie historyka, przeł. W. Jedlicka, Kęty 2009.
Google Scholar

Calvino I., Niewidzialne miasta, przeł. A. Kreisberg, Kraków 2005.
Google Scholar

Camus A., Człowiek zbuntowany, przeł. J. Guze, Warszawa 1998.
Google Scholar

Demandt A., Historia niebyła. Co by było, gdyby…?, przeł. M. Skalska, Warszawa 1999.
Google Scholar

Duras M., Pisać, przeł. M. Pluta, Izabelin 2001.
Google Scholar

Collingwood R.G., Autobiografia. Z dziejów mojego myślenia, przeł. I. Szyroka, Kraków 2013.
Google Scholar

Eco U., O literaturze, przeł. J. Ugniewska, A. Wasilewska, Warszawa 2003.
Google Scholar

Giżycki J., Z szachami przez kraje i wieki, Warszawa 1984.
Google Scholar

Hajduk J., Wyobraźnia, przedstawienie, narracja. O literackości pisarstwa historycznego, „Sensus Historiae” 2014, nr 1.
Google Scholar

Ilf I., Pietrow E., 12 krzeseł, przeł. T. Magister, Warszawa 1998.
Google Scholar

Kundera M., Sztuka powieści, przeł. M. Bieńczyk, Warszawa 2004.
Google Scholar

Nabokov V., Wykłady o literaturze, przeł. Z. Batko, Warszawa 2016.
Google Scholar

Nowak W.M., Robina G. Collingwooda filozofia historii, Lublin 2002.
Google Scholar

Nycz R., Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012.
Google Scholar

Pöppel E., Granice świadomości. O rzeczywistości i doznawaniu świata, przeł. D. Tauszyńska, Warszawa 1989.
Google Scholar

Słownik rodzajów i gatunków literackich, pod red. G. Gazdy, S. Tyneckiej-Makowskiej, Kraków 2006.
Google Scholar

Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 1998.
Google Scholar

Thom R., Parabole i katastrofy. Rozmowy o matematyce, nauce i filozofii, przeł. R. Duda, Warszawa 1991.
Google Scholar

Woźniak M., Wyobraźnia (historyczna) i jej rola w procesie badania przeszłości [online] http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-8ee7e6bb-eb53-4b48-8cc8-bc8412cd9ea1/c/41-53_Wozniak.pdf (dostęp 05.09.2016).
Google Scholar

White H., Proza historyczna, pod red. E. Domańskiej, Kraków 2009.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2016-12-30

Jak cytować

Graf, P. (2016). Powieść szachowa jako powieść historyczna. Nieco przewrotna alternatywa gatunkowa. Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze, (5), 47–61. https://doi.org/10.18778/2299-7458.05.04