Walory przyrodnicze i kulturowe doliny Pisi

Błażej Chmielecki; Leszek Kucharski

doi:10.18778/2299-8403.05.11

Authors

Błażej Chmielecki Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Kierunek Ochrona Środowiska, 90-237 Łódź, ul. Banacha 1/3
Leszek Kucharski Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin, 90-237 Łódź, ul. Banacha 1/3

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-8403.05.11

Keywords:

flora, monuments, nature protection, the Pisia valley

Abstract

The river Pisia is a left-bank tributary of the Ner flowing through the eastern part of the commune of Uniejów. The valley stretches over 11.8 km2, of which more than 50% is taken up by meadows, 30% by fields, 7% by forests and over 10% by other forms of use. There are many valuable elements of the natural environment, including rare and protected plant species: Dianthus superbus, Lathyrus palustris, Pedicularis palustris, Carex cespitasa and Dactylorhiza majalis. The fauna is represented, among others, by Cervus elaphus, Castor fiber, Grus grus, Cygnus olor, Upupa epos and Buteo buteo. Other attractions include monumental trees and old manor houses with parks in Kozanki Podleśne and Bronów. There are plans to designate the valley as a protected landscape area and to create there a natural landscape complex.

References

Baranowski J., Mańkowa A., Mapa geologiczna Polski. A – mapa utworów powierzchniowych. 1:200 000. Arkusz Kalisz, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1970.
Google Scholar

Buliński M., Potrzeba ochrony dolin rzecznych na niżu jako terenów o szczególnych wartościach przyrodniczych, „Przegląd Przyrodniczy” 1995, Vol. 6(3–4).
Google Scholar

Czarnecka H. (red.), Podział hydrograficzny Polski, cz. I: Zestawienia liczbowo-opisowe, IMGW, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1983.
Google Scholar

Dadlez R., Marek S., Pokorski J., Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku 1:1 000 000, Ministerstwo Środowiska i Państwowy Instytut Geologiczny, Wydawnictwo Kartograficzne Polskiej Agencji Ekologicznej, Warszawa 2002.
Google Scholar

Denisiuk Z., Roślinność łąk turzycowych w dolinie Warty (klasa Scheuchzerio-Caricetea fusca), PTPN, „Pr. Kom. Nauk Rol. i Kom. Nauk Leśn.” 1967, Vol. 23(2).
Google Scholar

Fabijanowska K., Znaczenie zabytkowych parków w krajobrazie dolin rzecznych, [w:] Krajobraz dolin rzecznych po katastrofie. Materiały z konferencji. 15–16.09.1998, Politechnika Krakowska, Kraków 1998.
Google Scholar

Forysiak J., Zmiany vistuliańskiej doliny Balin-Chropy w holocenie (dorzecze środkowej Warty). Sympozjum „Transformacja dolin plejstoceńskich w holocenie”, Uniwersytet Śląski, Katowice 2000.
Google Scholar

Forysiak J., Rozwój doliny Warty między Burzeninem i Dobrowem po zlodowaceniu warty, „Acta. Geogr. Lodz.” 2005, Vol. 90.
Google Scholar

Gacka-Grzesikiewicz E., Idea ochrony dolin rzecznych, [w:] Materiały z międzynarodowej konferencji pt. „Bug – europejski korytarz ekologiczny”. Lublin 25–26 marca 1999, Katedra Ochrony Środowiska KUL, Lublin 1999.
Google Scholar

Gacka-Grzesikiewicz E., Cichocki Z., Program ochrony dolin rzecznych w Polsce, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2001.
Google Scholar

German K., Konfl ikt funkcji przyrodniczych i antropogenicznych w dnach dolin, [w:] Krajobraz dolin rzecznych po katastrofie. Materiały z konferencji. 15–16.09.1998, Politechnika Krakowska, Kraków 1998.
Google Scholar

Gorączko M., Gorączko A., Cechy regionalne w budownictwie na terenie gminy Uniejów, „Biuletyn Uniejowski” 2013, nr 2.
Google Scholar

http://www.bdl.lasy.gov.pl/.
Google Scholar

Jakubowska-Gabara J., Kucharski L., Ginące i zagrożone gatunki flory naczyniowej zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych Polski Środkowej, „Fragm. Flor. Geobot. Ser. Polonica” 1999, Vol. 5.
Google Scholar

Kałamucka W., Ochrona dolin rzecznych w systemie obszarów chronionych na przykładzie województwa lubelskiego, „Czasopismo Techniczne” 2007, z. 7-A.
Google Scholar

Kamiński J., Forysiak J., Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000. Arkusz Uniejów (558), PIG, Warszawa 2008.
Google Scholar

Karta Topograficzna Królestwa Polskiego (tzw. „kwatermistrzostwa”), 1:126 000, 1822–1839.
Google Scholar

Kącki Z., Załuski T., Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, [w:] J. Herbach (red.), Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, t. 3, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004.
Google Scholar

Kijowski A., Rączkowski W., Przekształcenia sieci osadniczej dolin rzecznych w Wielkopolsce i ich rola w planowaniu przestrzennym, [w:] Doliny rzeczne. Przyroda – Krajobraz – Człowiek, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, t. 7, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec 2007.
Google Scholar

Kobojek E., Położenie fizycznogeograficzne miasta i gminy Uniejów, „Biuletyn Uniejowski” 2012, nr 1.
Google Scholar

Kobojek E., Kobojek S., Doliny rzeczne regionu łódzkiego. Geneza, cechy przyrodnicze i antropogeniczne przekształcenia, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2005.
Google Scholar

Kucharski L., Przyrodnicze wartości rzek i ich dolin w Polsce środkowej, [w:] Krajobraz dolin rzecznych po katastrofie. Materiały z konferencji. 15–16.09.1998, Politechnika Krakowska, Kraków 1998.
Google Scholar

Kucharski L., Szata roślinna łąk Polski Środkowej i jej zmiany w XX stuleciu, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1999.
Google Scholar

Kucharski L., Naturalna i półnaturalna roślinność nieleśna, [w:] J.K. Kurowski (red.), Szata roślinna Polski środkowej, Towarzystwo Ochrony Krajobrazu, Wydawnictwo EKO-GRAF, Łódź 2009.
Google Scholar

Kucharski L., Kopeć D. (red.), Pradolina Bzury–Neru. Monografia przyrodnicza obszaru Natura 2000, Towarzystwo Przyrodników Ziemi Łódzkiej, Łódź 2014.
Google Scholar

Kucharski L., Michalska-Hejduk D., Kopeć D., Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe Molinion caeruleae W. Koch 1926, [w:] R. Olaczek (red.), Czerwona księga roślin województwa łódzkiego. Zagrożone rośliny naczyniowe. Zagrożone zbiorowiska roślinne, Ogród Botaniczny w Łodzi, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2012.
Google Scholar

Lewandowski K., Jeziora, [w:] K.A. Dobrowolski, K. Lewandowski (red.), Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce: stan i perspektywy, Ofic. Wyd. Inst. Ekol. PAN, Dziekanów Leśny 1998.
Google Scholar

Mańkowska A., Mapa geologiczna Polski. A – mapa utworów powierzchniowych. 1:200 000. Arkusz Konin, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1974.
Google Scholar

Mappa szczegulna Woiewodztwa Łęczyckiego K. de Perthéesa, 1:225 000, 1793.
Google Scholar

Matuszkiewicz W., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Google Scholar

Michalska-Hejduk D., Forysiak J., Roślinność nieleśna nieczynnej doliny Balin–Chropy w dorzeczu środkowego Neru i jej uwarunkowania siedliskowe, [w:] T. Heese, W. Puchalski (red.), Bliskie naturze kształtowanie dolin rzecznych, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2004.
Google Scholar

Mioduszewski W., Rola torfowisk w kształtowaniu zasobów wodnych małych zlewni rolniczych, [w:] Krajobraz dolin rzecznych po katastrofie. Materiały z konferencji. 15–16.09.1998, Politechnika Krakowska, Kraków 1998.
Google Scholar

Mokras-Grabowska J., Rzeńca J., Województwo Łódzkie. Przewodnik turystyczny, Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, Łódź 2007.
Google Scholar

Mróz W., Ziołorośla górskie (Adenostylion alliarie) i ziołorośla nadrzeczne (Canvolvuletalia sepium), [w:] J. Herbach (red.), Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, t. 3, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004.
Google Scholar

Nowacki A., Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000. Arkusz Dąbie (551), PIG, Warszawa 1995.
Google Scholar

Nowacki K., Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000. Arkusz Dąbie (551), PIG, Warszawa 1993.
Google Scholar

Okruszko H., Dembek W., Oświecimska-Piasko Z., Geomorfologia a mokradła jako problem naukowy, „Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie” 2001, Vol. 1(3).
Google Scholar

Olaczek R., Zespoły szuwarowe i turzycowe dolin Bzury i Zianu, Zeszyty Naukowe UŁ, Ser. 2, Nr 23, 1967.
Google Scholar

Olaczek R., Antropogeniczne czynniki przekształcenia dolin rzecznych, [w:] J. Kołtuniak (red.), Rzeki. Kultura – cywilizacja – historia, t. 9, Biblioteka Zespołu Organizatorów Przestrzennego Muzeum Odry, Katowice 2000.
Google Scholar

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Wartkowice na lata 2010–2013 z perspektywą do roku 2017, Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr III/8/10 Rady Gminy Wartkowice z dnia 29 grudnia 2010 r.
Google Scholar

Rdzany Z., Szmidt A., Tarnawska K., Rola procesów glacjalnych w kształtowaniu rzeźby południowego obrzeża Kotliny Kolskiej, „Biuletyn Uniejowski” 2013, nr 2.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21.07.2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U. z 2004 r. Nr 229, poz. 2313).
Google Scholar

Rozporządzenie Wojewody Konińskiego Nr 21 (Dz.U. W. Konin. Nr 53, poz. 313 z dnia 17.12.1998 r.).
Google Scholar

Rozporządzenie Wojewody Łódzkiego Nr 5/2009 (Dz.U. W. Łódz. Nr 75, poz. 709 z dnia 31.03.2009 r.).
Google Scholar

Rozporządzenie Wojewody Łódzkiego Nr 6/2009 (Dz.U. W. Łódz. Nr 75, poz. 710 z dnia 31.03.2009 r.).
Google Scholar

Rozporządzenie Wojewody Sieradzkiego (Dz.U. W. Sier. Nr 3, poz. 9 z dnia 19.02.1998 r.).
Google Scholar

Sęczkowska M., Solarski B., Sztompka L., Wójcik H., Piękno Ziemi Łęczyckiej, Towarzystwo Naukowe Płockie Oddział w Łęczycy, Towarzystwo Miłośników Ziemi Łęczyckiej w Łęczycy 2010.
Google Scholar

Smętkiewicz K.M., Smętkiewicz K.K., Walory przyrodnicze gminy Uniejów – formy ochrony przyrody, „Biuletyn Uniejowski” 2012, nr 1.
Google Scholar

Szymczak J. (red.), Przewodnik po Łęczycy i Regionie Łęczyckim, Towarzystwo Miłośników Ziemi Łęczyckiej, Oddział Towarzystwa Naukowego Płockiego w Łęczycy, 2008.
Google Scholar

Twardy J., Forysiak J., Kittel P., Dynamika procesów morfogenetycznych uruchomionych i zintensyfikowanych wskutek pradziejowej działalności ludzkiej w pradolinie warszawsko-berlińskiej, „Acta Geogr. Lodz.” 2004, Vol. 83.
Google Scholar

Witosławski P., Michalak-Bim A., Rzadkie i zagrożone gatunki roślin naczyniowych uroczyska Wielenin k. Uniejowa, „Przyroda Polski Środkowej” 2001, Vol. 2(1).
Google Scholar

Zarzycki K., Szeląg Z., Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szeląg (red.), Red list of plants and fungi in Poland, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków 2006.
Google Scholar