Rośliny starych lasów w wyspach leśnych na obszarze gminy Uniejów
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-8403.12.01Słowa kluczowe:
gatunki wskaźnikowe, stare lasy, wyspy leśne, gmina UniejówAbstrakt
Gmina Uniejów to obszar rolniczy – ponad 80% jej powierzchni stanowią użytki rolne, a lesistość wynosi obecnie 10,6%. Jest to teren ubogi w lasy, które na obszarze gminy są w znacznym stopniu rozdrobnione, a ich roślinność antropogenicznie zaburzona. Brakuje większych kompleksów leśnych. W latach 2021–2022 przeprowadzono inwentaryzację flory w 33 wybranych losowo wyspach leśnych, których powierzchnia była mniejsza niż 10 ha. Oceniono przyrodniczą wartość badanych obiektów, wykorzystując gatunki wskaźnikowe („rośliny starych lasów”). W badanych wyspach leśnych odnotowano 21 gatunków roślin typowych dla starych lasów. W najbogatszym florystycznie obiekcie stwierdzono 10 gatunków wskaźnikowych dla starych lasów, a w najuboższych tylko po dwa tego typu taksony. Wyspy leśne gminy Uniejów cechują się małą liczbą gatunków typowych dla starych lasów. W większości są to obiekty wtórne na gruntach użytkowanych w przeszłości rolniczo.
Bibliografia
Cofta-Broniewska A., Kośko A., Historia pierwotna społeczeństw Kujaw, Seria C, t. 25, Poznań 1982.
Google Scholar
Dąbrowska-Prot E., Ekologiczne problemy wysp środowiskowych w krajobrazie ze szczególnym uwzględnieniem wysp leśnych [w:] J. Banaszak (red.), Ekologia wysp leśnych, Bydgoszcz 1998.
Google Scholar
Dupouey J.L., Dambrin E., Laffite J.D., Moares C., Irreversible impact of past land use on forest soils and biodiversity „Ecology” 2002, vol. 83 (11), s. 2978–2984.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1890/0012-9658(2002)083[2978:IIOPLU]2.0.CO;2
Dzwonko Z., Rośliny runa wskaźnikami pochodzenia i przemian lasów, „Studia i Materiały CEPL w Rogowie” 2015, nr 17 (41,1), s. 27–37.
Google Scholar
Dzwonko Z., Loster S., Distribution of vascular plant species in small woodlands on the western Carpathian foothills, „Oikos” 1989, vol. 56, s. 77–86.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/3566089
Dzwonko Z., Loster S., Species richness and seed dispersal to secondary woods in southern Poland. „Journal of Biogeography” 1992, vol. 19, s. 195–204.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2845505
Dzwonko Z., Loster S., Species richness of small woodlands on the western Carpathian foothills, „Vegetatio” 1988, vol. 76, s. 15–27.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00047384
Dzwonko Z., Loster S., Wskaźnikowe gatunki roślin starych lasów i ich znaczenie dla ochrony przyrody i kartografii roślinności. „Prace Geograficzne” 2001, nr 178, s. 120–132.
Google Scholar
Ellenberg H., Weber H.E., Düll R., Wirth V., Werner W., Paulißen D., Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa, „Scripta Geobotanica” 1992, vol. 18, s. 1–248.
Google Scholar
Fudali E., Koszelnik-Leszek A., Tomaszewska K., Podlaska M., Pruchniewicz D., Gatunki roślin wskaźnikowych starych lasów we florze wysp leśnych na terenach rolniczych południowo-zachodniej Polski, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu: Biologia i Hodowla Zwierząt” 2015, nr 78 (610), s. 15–34.
Google Scholar
Gèhu J.M., Étude phytocoenotique analytique et globale de l’ensemble des vases et prés salés et saumátres de la façade atlantique française: Rapport de synthèse. Rapport de synthèse, L’université de Lilleet Station de Phytosociologie, Bailleeul 1979.
Google Scholar
Hermy M., Honnay O., Firbank L., Grashof-Bokdam C., Lawesson J.E., An ecological comparison between ancient and other forest plant species of Europe, and the implications for forest conservation, „Biological Conservation” 1999, vol. 91, p. 9–22.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0006-3207(99)00045-2
Honnay O., Degroote B., Hermy M., Ancient forest plant species in Western Belgium: a species list and possible ecological mechanisms, „Belgian Journal of Botany” 1998, vol. 130 (2), p. 139–154.
Google Scholar
Kobojek E., Położenie fizycznogeograficzne miasta i gminy Uniejów, „Biuletyn Uniejowski” 2012, t. 1, s. 9‒22.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/2299-8403.01.01
Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Warszawa 1998.
Google Scholar
Loster S., Dolina Wierzbanówki: 8. Ocena flory za pomocą wskaźników liczbowych, „Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne” 1985, nr 13, s. 29–51.
Google Scholar
Mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego 1:100 000, ark. Koło P40 S27, Łęczyca P40 S28, Ozorków P41, S28, C34 Uniejów, Instytut Wojskowo-Geograficzny, Warszawa 1921–1930.
Google Scholar
Matuszkiewicz J.M., Kowalska A., Kozłowska A., Roo-Zielińska E., Solon J., Differences in plant species composition, richness and community structure in ancient and post-agricultural pine forests in central Poland, „Forest Ecology and Management” 2013, vol. 310, s. 567–576.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.foreco.2013.08.060
Matuszkiewicz W., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa 2005.
Google Scholar
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski, Kraków 2002.
Google Scholar
Olaczek R., Park w Uniejowie – zagadnienie regeneracji naturalnego zespołu roślinnego, „Acta Universitatis Lodzensis” 1976, ser. II, nr 2, s. 81–107.
Google Scholar
Oraczewska A., Wykorzystanie historycznych źródeł kartograficznych we współczesnych badaniach z zakresu ekologii lasu, „Problemy Ekologii Krajobrazu” 2009, nr 23, s. 155–160.
Google Scholar
Peterken G.F., A method for assessing woodland flora for conservation using indicator species. „Biological Conservation” 1974, vol. 6, p. 239–245.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/0006-3207(74)90001-9
Poławski Z.F., Zmiany użytkowania ziemi w Polsce w ostatnich dwóch stuleciach. „Teledetekcja Środowiska” 2009, nr 42, s. 69–82.
Google Scholar
Pospieszny Ł., Neolit i epoka brązu w Europie Środkowej w świetle poznańskich badań na cmentarzyskach, „Folia Prehistorica Posnaniensia” 2013, nr 18, s. 235‒245.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/fpp.2013.18.13
Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2022.
Google Scholar
Rocznik Statystyczny Województwa Łódzkiego. Urząd Statystyczny w Łodzi, Łódź 2022.
Google Scholar
Smólski S., Dziewięć wieków człowieka z lasem na ziemiach polskich, „Sylwan” 1967, nr 111 (6–7), s. 81–90.
Google Scholar
Szwed W., Sikorski P., Rodziewicz A., Sikorska D., Wierzba M., „Ancient forest” plant species as ecological indicators of woodland condition in parks and their implications for park restoration, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego” 2009, nr 57, s. 15–22.
Google Scholar
Wasilewska A., Problemy synantropizacji wysp leśnych w krajobrazie rolniczym [w:] J. Banaszak (red.), Ekologia wysp leśnych, Bydgoszcz 1998.
Google Scholar
Woziwoda B, Różnorodność florystyczna różnowiekowych lasów izolowanych w krajobrazie rolniczym Polski Środkowej, a problem zachowania i ochrony rodzimych gatunków leśnych, „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej” 2006, nr 8 (1), s. 103–109.
Google Scholar
Wulf M., Plant species as indicators of ancient woodland in northwestern Germany „Journal of Vegetation Science” 1997, vol. 8, p. 635–642.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/3237367
http://dziennik.lodzkie.eu/WDU_E/2019/2654/oryginal/akt.pdf [dostęp 11.04.2023].
Google Scholar
https://docslib.org/doc/5760001/strategia-rozwoju-gminy-uniejów-na-lata-2013-2020 [dostęp: 11.04.2023].
Google Scholar
https://jbc.bj.uj.edu.pl [dostęp: 31.01.2023].
Google Scholar
https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/mapy [dostęp: 25.04.2023].
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
