Edukacja/oświata dorosłych i postęp społeczny według Heleny Radlińskiej

Ewa Marynowicz-Hetka; Françoise F. Laot

doi:10.18778/2450-4491.15.11

Autor

Ewa Marynowicz-Hetka Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-4036-8876
Françoise F. Laot Université Paris 8 Vincennes Saint-Denis https://orcid.org/0000-0003-2894-9683

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.11

Słowa kluczowe:

oświata dorosłych, praca społeczno-oświatowa, pedagogika społeczna, Helena Radlińska, zwrot metodologiczny w historii, biografia ponadindywidualna

Abstrakt

Artykuł stanowi tłumaczenie na język polski tekstu, który ukazał się w języku francuskim (Marynowicz-Hetka, Laot 2018) w pracy zespołowej poświęconej biografiom życia i działalności jedenastu pionierek oświaty dorosłych działających w drugiej połowie wieku XIX i pierwszej połowie wieku XX, w Belgii, Francji, Stanach Zjednoczonych, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii oraz Polsce. Artykuły zebrane w tej publikacji stanowią efekt wspólnej pracy seminaryjnej i zostały opracowane według uzgodnionej scheduły porządkowania materiałów źródłowych, zgodnie z podejściem metodologicznym określanym jako „zwrot biograficzny w badaniach historycznych”. Obejmuje trzy odsłony, charakteryzujące kolejno zdarzenia z życia Heleny Radlińskiej, następnie pokazujące społeczno-pedagogiczną wizję świata w jej ujęciu oraz zwracające uwagę na aktualność jej myśli społeczno-pedagogicznej.

Biogramy autorów

Ewa Marynowicz-Hetka - Uniwersytet Łódzki

Ewa Marynowicz-Hetka – pedagog społeczny, profesor nauk humanistycznych, emerytowany profesor Uniwersytetu Łódzkiego, d.h.c. Uniwersytetu w Ostrawie. Redaktor naczelny czasopisma „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, wydawanego przez Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ i Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Jej zainteresowania badawcze dotyczą namysłu nad podstawami działania pedagoga społecznego w polu praktyki, kształcenia do profesji społecznych i działania w polu pracy socjalnej/społecznej, epistemologicznych i metodologicznych przesłanek konstruowania narzędzi analizy aktywności w polu praktyki. Ostatnio ukazały się jej książki: Pedagogika społeczna. Pojmowanie aktywności w polu praktyki (2019), Social Pedagogy: Comprehending Activity in the Field of Practice (2020).

Françoise F. Laot - Université Paris 8 Vincennes Saint-Denis

Françoise F. Laot – socjohistoryczka, profesorka na Uniwersytecie Paris 8 Vincennes Saint-Denis, członkini Ośrodka badań międzyuniwersyteckich: doświadczenie, zasoby kulturowe, edukacja [Centre de recherche interuniversitaire Expérience, ressources culturelles, éducation (Experice)], związana z Ośrodkiem badań nad relacjami społecznym [Centre de recherche sur les liens sociaux] (Cerlis). Jej zainteresowania naukowe dotyczą: historii edukacji i kształcenia dorosłych mężczyzn i kobiet, zwłaszcza poprzez obraz/wizerunek. Autorka książki: Un film comme source pour l’histoire de la formation des adultes hommes… et femmes : Retour à l’école ? (Nancy, 1966), (2014).

Bibliografia

Balinska M. A. (1995) Une vie pour l’humanitaire. Ludwik Rajchman 1881-1965, Paris, La Découverte.
Google Scholar

Balińska M. A. (2012) Ludwik Rajchman. Życie w służbie ludzkości, przedmowa B. Geremek, tłum. M. Braunstein, M. Krasicki, Wydawnictwo Studio EMKA.
Google Scholar

Brodowska H. (1994a) Moje spotkania z profesor Heleną Radlińską w: Helena Radlińska – portret pedagoga, I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 125–136.
Google Scholar

Brodowska H. (oprac.) (1994b) Listy Heleny Radlińskiej do Heleny Brodowskiej z lat 1945–1953 w: Helena Radlińska – portret pedagoga, I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 171–182.
Google Scholar

Dubas E. (2007) Uniwersalne przesłanki andragogiczne refleksji Heleny Radlińskiej w : Pedagogika społeczna. Debata. Podręcznik akademicki, t. 2, E. Marynowicz-Hetka (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 277–297.
Google Scholar

Hulewicz J. (1964) Wstęp. Helena Radlińska – historyk oświaty w: H. Radlińska, Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, wybór i oprac. W. Wyrobkowa-Pawłowska, komentarz W. Wyrobkowa-Pawłowska, J. Wojciechowska, Pisma Pedagogiczne, t. III, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, s. V–XXIX.
Google Scholar

Laot F. F., Marynowicz-Hetka E (2009) Éducation sociale en France et pédagogie sociale en Pologne au début du xxe siècle w: Social Question & Adult Education /Question sociale et éducation des adultes, European Perspectives in the 19th and 20th centuries/Perspectives européennes, XIXe-XXe siècles, B. J. Hake, F. F. Laot (red.), Frankfurt am Main, Bruxelles, New York, Oxford, Peter Lang, s. 107–123.
Google Scholar

Laot F. F., Solar C. (2018a) Introduction. Rechercher des pionnières à la croisée des chemins de ľhistoire des femmes et de ľhistoire de ľéducation des adultes w: Pionnières de ľéducation ds. adultes. Perspectives internationals, F. F. Laot, C. Solar (red.), przedmowa R. Rogers, Paris, L’Harmattan, s. 13–29.
Google Scholar

Laot F. F., Solar C. (red.) (2018b) Pionnières de ľéducation ds. adultes. Perspectives internationales, przedmowa R. Rogers, Paris, L’Harmattan
Google Scholar

Lepalczyk I. (2001) Helena Radlińska. Życie i twórczość, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Lepalczyk I., Skibińska W. (1974) Pamięci Heleny Radlińskiej 1879–1954, „Roczniki Biblioteczne”, t. XVIII, zeszyt 1–2, s. 46–67.
Google Scholar

Markertowa E. (1994) W klinice profesora W. Orłowskiego w: Helena Radlińska – portret pedagoga, I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 161–164.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E., Laot F. F. (2018) Pionnières de ľéducation ds. adultes. Perspectives internationales, F. F. Laot, C. Solar (red.), przedmowa R. Rogers, Paris, L’Harmattan, s. 163–182.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E. (2022) Prekursorki edukacji/oświaty dorosłych/pracy społecznej w pokoleniu historycznym Radlińskiej, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” 2(15) s. 259–270.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.14

Praca oświatowa. Jej zadania, metody, organizacja (1913), Podręcznik opracowany staraniem Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza, przez T. Bobrowskiego, Z. Daszyńską-Golińską, J. Dziubińską, Z. Gargasa, M. Heilperna, Z. Kruszewską, L. Krzywickiego, M. Orsetti, H. Orszę, St. Posnera, M. Stępowskiego, T. Szydłowskiego, Wł. Weychert-Szymanowską, Kraków, Nakładem Michała Arcta w Warszawie.
Google Scholar

Radlińska H. (1927) Stanisław Staszic jako działacz społeczny w: Stanisław Staszic, Lublin, [b. w.], s. 449–552.
Google Scholar

Radlińska H. (1929) Z przeszłości pracy oświatowej w Polsce w: Przewodnik oświaty dorosłych, A. Konewka, K. Korniłowicz (red.), Warszawa, Wydawnictwo Federacji Oświatowej Organizacyj Społecznych, Instytut Oświaty Dorosłych Oświatowej, s. 7–43.
Google Scholar

Radlińska H. (1934a) Książka wśród ludzi, Warszawa, Drukarnia Oświatowa.
Google Scholar

Radlińska H.(1934b) Związek Towarzystw Samopomocy Społecznej w: Nasza walka o szkołę polską (1901–1917), B. Nawroczyński (red.), t. II, Warszawa, „Nasza Księgarnia”, s. 122–152.
Google Scholar

Radlińska H. (1935) Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej, Warszawa, „Nasza Księgarnia”.
Google Scholar

Radlińska H. (1936a) Dzieje oświaty pozaszkolnej w: Encyklopedia wychowania, S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naszej Księgarni Związku Nauczycielstwa Polskiego, s. 661–697.
Google Scholar

Radlińska H. (1936b) Wychowanie dorosłych w: Encyklopedia wychowania, S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naszej Księgarni Związku Nauczycielstwa Polskiego, s. 814–837.
Google Scholar

Radlińska H. (1947) Oświata dorosłych. Zagadnienia. Dzieje. Formy. Pracownicy. Organizacja, Warszawa, Ludowy Instytut Oświaty i Kultury.
Google Scholar

Radlińska H. (1964a) Listy o nauczaniu i pracy badawczej w: Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Pisma pedagogiczne III, wybór i oprac. W. Wyrobkowa-Pawłowska, wstęp J. Hulewicz, komentarz W. Wyrobkowa-Pawłowska, J. Wojciechowska, Wrocław–Warszawa Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 330–478.
Google Scholar

Radlińska H. (1964b) Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Pisma pedagogiczne III, wybór i oprac. W. Wyrobkowa-Pawłowska, wstęp J. Hulewicz, komentarz W. Wyrobkowa-Pawłowska, J. Wojciechowska, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 37–162.
Google Scholar

Radlińska H. (red.) (1937) Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych. Prace z pedagogiki społecznej, Warszawa, Nakładem Naukowego Towarzystwa Pedagogicznego „Nasza Ksiegarnia” spółka akcyjna Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Google Scholar

Theiss W. (2004) Florian Znaniecki i pedagogika. Trzy konferencje w: Historia, społeczeństwo, wychowanie, K. Bartnicka, J. Schiller (red.), Pułtusk–Warszawa, Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, s. 513–527.
Google Scholar

Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar