Edukacja/oświata dorosłych i postęp społeczny według Heleny Radlińskiej

Ewa Marynowicz-Hetka; Françoise F. Laot

doi:10.18778/2450-4491.15.11

Authors

Ewa Marynowicz-Hetka Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-4036-8876
Françoise F. Laot Université Paris 8 Vincennes Saint-Denis https://orcid.org/0000-0003-2894-9683

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.11

Keywords:

education of adults, socio-educational work, social pedagogy, Helena Radlińska, methodological turn in history, supra-individual biography

Abstract

The article is a Polish translation of a text that was originally published in French in the collected edition dedicated to the life biographies and activities of eleven pioneering figures in the education of adults, who were active in the second half of the 19th and first half of the 20th centuries in Belgium, France, the United States, Switzerland, Great Britain, and Poland. The articles collected in this volume are the result of collaborative seminar work and were prepared according to a specific method of organizing source materials similar to the “biographical turn in historical research” methodology. It consists of three parts characterizing specific episodes from Helena Radlińska’s life and her socio-pedagogical vision of the world, emphasizing the topicality of her socio-pedagogical thought.

Author Biographies

Ewa Marynowicz-Hetka, Uniwersytet Łódzki

Ewa Marynowicz-Hetka – social pedagogue, professor of humanities, professor emeritus of the University of Lodz, d.h.c. University of Ostrava. She is the editor-in-chief of the journal “Educational Sciences. Interdisciplinary Studies”, published by the Faculty of Educational Sciences of the University of Lodz and the University Press. Her research interests include: reflection on the foundations of social pedagogue’s action in the field of practice; education in social professions and to the action in the field of social work; epistemological and methodological rationales for constructing analytical tools for the analysis of activity in the field of practice. Recently, she published Pedagogika społeczna. Pojmowanie aktywności w polu praktyki (2019), Social Pedagogy: Comprehending Activity in the Field of Practice (2020).

Françoise F. Laot, Université Paris 8 Vincennes Saint-Denis

Françoise F. Laot – socio-historian, professor at the University of Paris 8 Vincennes Saint-Denis, member of the Center for Inter-University Research: Experience, Cultural Resources, Education [Center de recherche interuniversitaire Expérience, ressources culturelles, éducation (Experice)], associated with the Center for Research on Social Relations [Center de recherche sur les liens sociaux] (Cerlis). Her scientific interests concern: the history of education and education of adult men and women, especially through the picture/image. Author of the book: Un film comme source pour l’histoire de la formation des adultes hommes… et femmes : Retour à l’école ? [Film as a source in the history of the training of adult men… and women: Return to school?] (Nancy, 1966) (2014).

References

Balinska M. A. (1995) Une vie pour l’humanitaire. Ludwik Rajchman 1881-1965, Paris, La Découverte.
Google Scholar

Balińska M. A. (2012) Ludwik Rajchman. Życie w służbie ludzkości, przedmowa B. Geremek, tłum. M. Braunstein, M. Krasicki, Wydawnictwo Studio EMKA.
Google Scholar

Brodowska H. (1994a) Moje spotkania z profesor Heleną Radlińską w: Helena Radlińska – portret pedagoga, I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 125–136.
Google Scholar

Brodowska H. (oprac.) (1994b) Listy Heleny Radlińskiej do Heleny Brodowskiej z lat 1945–1953 w: Helena Radlińska – portret pedagoga, I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 171–182.
Google Scholar

Dubas E. (2007) Uniwersalne przesłanki andragogiczne refleksji Heleny Radlińskiej w : Pedagogika społeczna. Debata. Podręcznik akademicki, t. 2, E. Marynowicz-Hetka (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 277–297.
Google Scholar

Hulewicz J. (1964) Wstęp. Helena Radlińska – historyk oświaty w: H. Radlińska, Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, wybór i oprac. W. Wyrobkowa-Pawłowska, komentarz W. Wyrobkowa-Pawłowska, J. Wojciechowska, Pisma Pedagogiczne, t. III, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, s. V–XXIX.
Google Scholar

Laot F. F., Marynowicz-Hetka E (2009) Éducation sociale en France et pédagogie sociale en Pologne au début du xxe siècle w: Social Question & Adult Education /Question sociale et éducation des adultes, European Perspectives in the 19th and 20th centuries/Perspectives européennes, XIXe-XXe siècles, B. J. Hake, F. F. Laot (red.), Frankfurt am Main, Bruxelles, New York, Oxford, Peter Lang, s. 107–123.
Google Scholar

Laot F. F., Solar C. (2018a) Introduction. Rechercher des pionnières à la croisée des chemins de ľhistoire des femmes et de ľhistoire de ľéducation des adultes w: Pionnières de ľéducation ds. adultes. Perspectives internationals, F. F. Laot, C. Solar (red.), przedmowa R. Rogers, Paris, L’Harmattan, s. 13–29.
Google Scholar

Laot F. F., Solar C. (red.) (2018b) Pionnières de ľéducation ds. adultes. Perspectives internationales, przedmowa R. Rogers, Paris, L’Harmattan
Google Scholar

Lepalczyk I. (2001) Helena Radlińska. Życie i twórczość, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Lepalczyk I., Skibińska W. (1974) Pamięci Heleny Radlińskiej 1879–1954, „Roczniki Biblioteczne”, t. XVIII, zeszyt 1–2, s. 46–67.
Google Scholar

Markertowa E. (1994) W klinice profesora W. Orłowskiego w: Helena Radlińska – portret pedagoga, I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 161–164.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E., Laot F. F. (2018) Pionnières de ľéducation ds. adultes. Perspectives internationales, F. F. Laot, C. Solar (red.), przedmowa R. Rogers, Paris, L’Harmattan, s. 163–182.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E. (2022) Prekursorki edukacji/oświaty dorosłych/pracy społecznej w pokoleniu historycznym Radlińskiej, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” 2(15) s. 259–270.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.14

Praca oświatowa. Jej zadania, metody, organizacja (1913), Podręcznik opracowany staraniem Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza, przez T. Bobrowskiego, Z. Daszyńską-Golińską, J. Dziubińską, Z. Gargasa, M. Heilperna, Z. Kruszewską, L. Krzywickiego, M. Orsetti, H. Orszę, St. Posnera, M. Stępowskiego, T. Szydłowskiego, Wł. Weychert-Szymanowską, Kraków, Nakładem Michała Arcta w Warszawie.
Google Scholar

Radlińska H. (1927) Stanisław Staszic jako działacz społeczny w: Stanisław Staszic, Lublin, [b. w.], s. 449–552.
Google Scholar

Radlińska H. (1929) Z przeszłości pracy oświatowej w Polsce w: Przewodnik oświaty dorosłych, A. Konewka, K. Korniłowicz (red.), Warszawa, Wydawnictwo Federacji Oświatowej Organizacyj Społecznych, Instytut Oświaty Dorosłych Oświatowej, s. 7–43.
Google Scholar

Radlińska H. (1934a) Książka wśród ludzi, Warszawa, Drukarnia Oświatowa.
Google Scholar

Radlińska H.(1934b) Związek Towarzystw Samopomocy Społecznej w: Nasza walka o szkołę polską (1901–1917), B. Nawroczyński (red.), t. II, Warszawa, „Nasza Księgarnia”, s. 122–152.
Google Scholar

Radlińska H. (1935) Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej, Warszawa, „Nasza Księgarnia”.
Google Scholar

Radlińska H. (1936a) Dzieje oświaty pozaszkolnej w: Encyklopedia wychowania, S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naszej Księgarni Związku Nauczycielstwa Polskiego, s. 661–697.
Google Scholar

Radlińska H. (1936b) Wychowanie dorosłych w: Encyklopedia wychowania, S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naszej Księgarni Związku Nauczycielstwa Polskiego, s. 814–837.
Google Scholar

Radlińska H. (1947) Oświata dorosłych. Zagadnienia. Dzieje. Formy. Pracownicy. Organizacja, Warszawa, Ludowy Instytut Oświaty i Kultury.
Google Scholar

Radlińska H. (1964a) Listy o nauczaniu i pracy badawczej w: Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Pisma pedagogiczne III, wybór i oprac. W. Wyrobkowa-Pawłowska, wstęp J. Hulewicz, komentarz W. Wyrobkowa-Pawłowska, J. Wojciechowska, Wrocław–Warszawa Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 330–478.
Google Scholar

Radlińska H. (1964b) Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Pisma pedagogiczne III, wybór i oprac. W. Wyrobkowa-Pawłowska, wstęp J. Hulewicz, komentarz W. Wyrobkowa-Pawłowska, J. Wojciechowska, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 37–162.
Google Scholar

Radlińska H. (red.) (1937) Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych. Prace z pedagogiki społecznej, Warszawa, Nakładem Naukowego Towarzystwa Pedagogicznego „Nasza Ksiegarnia” spółka akcyjna Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Google Scholar

Theiss W. (2004) Florian Znaniecki i pedagogika. Trzy konferencje w: Historia, społeczeństwo, wychowanie, K. Bartnicka, J. Schiller (red.), Pułtusk–Warszawa, Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, s. 513–527.
Google Scholar

Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar