Pokolenie historyczne: wyłanianie społeczno-pedagogicznej ramy epistemologicznej
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.02Słowa kluczowe:
pokolenie, generacja, pokolenie historyczne, ponowne podjęcie, uwspólnianie doświadczenia, Helena RadlińskaAbstrakt
Przedmiotem artykułu jest ponowne podjęcie studiów nad konceptem pokolenia historycznego, sformułowanego przez Helenę Radlińską w latach 30. XX w., zorientowanych na odkrywanie jego wyłaniania się z dyskursu jej współczesnego oraz odnoszonych do aktualnego dyskursu, podejmującego zagadnienie pokolenia i pokoleniowości. Główny cel tekstu stanowi próba odkrycia podstawowych elementów społeczno-pedagogicznej ramy epistemologicznej tego konceptu, która pozwala oświetlić proces stawania się pokoleniem historycznym poprzez uwspólnianie doświadczenia.
Bibliografia
Artwińska A., Fidelis M., Mrozik A., Zawadzka A. (2016) Pożytki z «pokolenia». Dyskusja o «pokoleniu» jako kategorii analitycznej, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 347–365, https://doi.org/10.18318/td.2016.1.21.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.1.21
Artwińska A., Mrozik A. (2016) O pokoleniach z perspektywy niemieckiej, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 253–263, https://doi.org/10.18318/td.2016.1.16.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.1.16
Bachelard G. (2002[1938]) Kształtowanie umysłu naukowego. Przyczynek do psychoanalizy wiedzy obiektywnej, tłum. D. Leszczyński, Gdańsk, Słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Barbier J.-M. (2016) Leksykon analizy aktywności. Konceptualizacje zwyczajowych pojęć, tłum. i oprac. E. Marynowicz-Hetka, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Barbier J.-M. (2022a) Construits ďexpérience et construits ďanalyse, https://www.innovation-pedagogique.fr/article11488.html [dostęp: 15.02.2022].
Google Scholar
Barbier J.-M.(2022b) Penser en termes de transformations conjointes, https://www.innovation-pedagogique.fr/article11987.html [dostęp: 26.04.22].
Google Scholar
Bouglé C. (1907[1922]) Qu’est-ce que la sociologie, Paris, Alcan.
Google Scholar
Bouglé C. (1922) Leçons de sociologie sur l’évolution des valeurs, Paris, Armand Colin.
Google Scholar
Braudel F. (1999) Historia i trwanie, przedmowa B. Geremek, W. Kula, tłum. B. Geremek, Warszawa, Wydawnictwo Czytelnik.
Google Scholar
Burska L. (2005) „Pokolenie” – co to jest i jak używać?, „Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 6, s. 17–32, http://rcin.org.pl/Content/52502/WA248_69663_P-I-2524_burska-pokolenie.pdf [dostęp: 5.04.2022].
Google Scholar
Coavoux S. (2011) Karl Mannheim, Le problème des générations. Lectures, https://doi.org/10.4000/lectures.6081
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4000/lectures.6081
Dewey J. (1968[1947]) Expérience et éducation, tłum. M. A. Carroi, Paris, Librairie Armand Colin.
Google Scholar
Działoszyński B. (2013) Opóźniony start. Przedmowa do drugiego wydania w: B. Skarga, Narodziny pozytywizmu polskiego 1831–1864, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 11–36.
Google Scholar
Jullien F. (2009) Les transformations silencieuses, Paris, Éditions Grasset et Fasquelle.
Google Scholar
Jullien F. (2017) Une seconde vie. Commencer véritablement d’exister, Paris, Éditions Grasset.
Google Scholar
Jullien F. (2019) Politique de la décoïncidence, Paris, Édition ĽHerne.
Google Scholar
Kamińska A. (2007) Kategoria pokolenia w badaniach nad społeczeństwem i kulturą, „Kultura i Historia”, nr 11, http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/pl/archives/113 [dostęp: 16.05.2022].
Google Scholar
Kamiński A. (1959) Prehistoria polskich związków młodzieży, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Kowalski S. (1980) Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej a socjologia wychowania, „Biuletyn TWWP, Człowiek w Pracy i w Osiedlu”, 2/92/XIX, 3/93/XIX, numer tematyczny Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej, I. Lepalczyk, J. Badura (red.), s. 60–77
Google Scholar
Listy o pedagogice społecznej, Helena Radlińska, Aleksander Kamiński, Adam O. Uziembło (1997), W. Theiss (red.), Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar
Mannheim K. (1992/1993[1928]) Problem pokoleń, tłum. A. Mizińska-Kleczkowska „Colloquia Communia”, nr 1/12, s. 136–169.
Google Scholar
Mannheim K. (2015[1928]) Problem pokoleń w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 81–129.
Google Scholar
Marynowicz-Hetka (2019) Pedagogika społeczna. Pojmowanie aktywności w polu praktyki, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Marynowicz-Hetka E. (2021a) Analyse transversale des activités et paradigme de la transformation, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 2(13), s. 48–65, https://doi.org/10.18778/2450-4491.13.05
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/2450-4491.13.05
Marynowicz-Hetka E. (2021b) Wartości w procesie kształcenia do pracy socjalnej/społecznej: perspektywa społeczno-pedagogiczna w: Praca socjalna Polsce. Wokół wolności i obywatelskości, M. Łuszczyńska, E. Grudziewska, M. Łuczyńska (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 55–68.
Google Scholar
Mentré F. (1920) Les générations sociales, Paris, Bossard.
Google Scholar
Mauger G. (2013) « Modes de génération » des « générations sociales », „Sociología Histórica”, nr 2, s. 111–130.
Google Scholar
Mikołajewicz W. (1994) Wychowanie poza wymiar jednego pokolenia, „Acta Universitatis Lodziensis.
Google Scholar
Folia Paedagagogica et Psychologica”, numer tematyczny: Helena Radlińska – portret pedagoga (rozprawy, wspomnienia, materiały), I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), nr 34, s. 103–112.
Google Scholar
Neun O. (2015) Krytyka pojęcia pokolenia Karla Mannheima w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 130–155.
Google Scholar
Ossowska M. (1963) Koncepcja pokolenia, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 47–51.
Google Scholar
Orłowski H. (2015) Pokolenia albo porządkowanie historii w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 7–78.
Google Scholar
Pinder W. (2015[1926]) Problem historycznej równoczesności w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 155–176.
Google Scholar
Pokolenia albo porządkowanie historii (2015), wstęp i oprac. H. Orłowski, red. R. Traba, H. Thünemann, tłum. I. Drozdowska-Broering, J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Google Scholar
Radlińska H. (1935) Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej, Warszawa, Nakładem „Naszej Księgarni”, Spółki Akcyjnej Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Google Scholar
Radlińska H. (1936) Wychowanie dorosłych w: Encyklopedia wychowania, S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski (red.), tom I, Wychowanie, cz. 2, Warszawa, Wydawnictwo „Naszej Księgarni”, Spółka Akcyjna Związku Nauczycielstwa Polskiego, s. 815–837.
Google Scholar
Radlińska H. (1964) Listy o nauczaniu i pracy badawczej w: H. Radlińska, Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, H. Radlińska, wstęp J. Hulewicz, wybór i oprac. W. Wyrobowa-Pawłowska, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 329–478.
Google Scholar
Schelsky H. (1958) Die Skeptische Generation, Diederichs Verland.
Google Scholar
Skarga B. (2013) Narodziny pozytywizmu polskiego 1831–1864, wyd. II, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Skarga B. (1967) Ortodoksja i rewizja w pozytywizmie francuskim, Warszawa, PWN. Słownik języka polskiego, [hasło:] pokolenie, https://sjp.pwn.pl/sjp/pokolenie;2503544.html [dostęp: 5.05.2022].
Google Scholar
Szczepański J. (1980) Aktualność pedagogiki społecznej, „Biuletyn TWWP, Człowiek w Pracy i w Osiedlu”, 2/92/XIX, 3/93/XIX, numer tematyczny Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej, I. Lepalczyk, J. Badura (red.), s. 7–13.
Google Scholar
Theiss W. (1997) Radlińska, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar
Weigel S. (2015) Pokolenie, genealogia, płeć. Historia koncepcji pokolenia i jej naukowej konceptualizacji od końca XVIII wieku w: Pokolenia albo porządkowanie historii, H. Orłowski (red.), tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 193–225.
Google Scholar
Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar
Wyka K. (1939) Rozwój problemu pokolenia, „Przegląd Socjologiczny”, t. 7, nr 1/2 s. 159–192.
Google Scholar
Strona czasopisma, prowadzona przez Zespół redakcyjny NOWiS na platformie Index Copernicus: 
