Refleksyjno-egzystencjalny wymiar tanatopedagogiki obszarem wspierającym rozwój człowieka
DOI :
https://doi.org/10.18778/2450-4491.12.09Mots-clés :
pedagogika, filozofia wychowania, tanatopedagogika, lęk przed śmierciąRésumé
Artykuł przedstawia problematykę tanatopedagogiki jako względnie nowego obszaru badań pedagogicznych. Główny akcent rozważań został położony na jej filozoficzny charakter i możliwości wsparcia współczesnego człowieka w przezwyciężaniu lęku egzystencjalnego związanego ze śmiercią. Jej obecność w pedagogice wydaje się coraz bardziej konieczna ze względu na jej całożyciowy charakter, konieczność przeciwstawienia się lękowi przed śmiercią tuszowanemu przez popkulturę, a przede wszystkim ze względu na możliwość przemiany duchowej, która może dokonać się w procesie wychowania.
Références
Ariès Ph. (1989) Człowiek i śmierć, tłum. E. Bąkowska, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
View in Google Scholar
Ariès Ph. (2007) Rozważania o historii śmierci, tłum. K. Marczewska, Warszawa, Oficyna Naukowa.
View in Google Scholar
Binnebesel J. (2013) Tanatopedagogika w doświadczeniu wielowymiarowości człowieka i śmierci, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
View in Google Scholar
Binnebesel J. (2014) Rozmowa z dzieckiem o śmierci. Kontekst pedagogiczno-terapeutyczny w: Porozmawiajmy o śmierci…, B. Antoszewska, J. Binnebesel (red.), Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
View in Google Scholar
Binnebesel J. (2017) Percepcja lęku przed śmiercią w kontekście Tanatopedagogicznej Relacyjnej Terapii Zastępczej, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/RA.2017.017
García Cantero M. F. (2013) La educación para la muerte. Un reto formativo para la sociedad actual, En Psicogente, 16 (30), s. 424–438.
View in Google Scholar
Doka Kenneth J. (2015) Hannelore Wass: Death Education – An Enduring Legacy, Death Studies, 39, s. 545–548.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/07481187.2015.1079452
Fabiś A. (2011) Śmierć w całożyciowym procesie uczenia się, „Rocznik Andragogiczny”, Warszawa–Toruń 2011, s. 131–144.
View in Google Scholar
Fabiś A., Fabiś A. (2014) Śmierć jako wyzwanie dla opiekunów i osób wspierających ludzi starszych w: A. A. Zych, Starość darem, zadaniem i wyzwaniem, Sosnowiec–Dąbrowa Górnicza, Wydawnictwo Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej „Pod Dębem”.
View in Google Scholar
Grzybowski P. (2009) Praktyczne cele i aspekty kształcenia tanatologicznego pedagogów i nauczycieli w: Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Gdańsk, Fundacja Hospicyjna „Via Medica”.
View in Google Scholar
Heidegger M. (1996) Przyczynki do filozofii, tłum. B. Baran, J. Mizera, Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
View in Google Scholar
Jankélévitch V. (2005) To, co nieuchronne. Rozmowy o śmierci, tłum. M. Kwaterko, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
View in Google Scholar
Kolbuszewski J. (1997) Problemy współczesnej tanatologii, Wrocław, Wydawnictwo WTN.
View in Google Scholar
Krakowiak P. (2009) Podstawy kształcenia tanatologicznego wolontariuszy hospicyjnych w szkole w: Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Gdańsk, Fundacja Hospicyjna „Via Medica”, s. 54–62.
View in Google Scholar
Łukaszewski W. (2011) Udręka życia, Sopot, Wydawnictwo Smak Słowa.
View in Google Scholar
Makselon J. (1986) Psychologiczne aspekty lęku przed śmiercią, „Anatlecta Cracoviensia”, XVIII, s. 145–163.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15633/acr.3196
Makselon J. (1988) Lęk wobec śmierci, Kraków, Polskie Towarzystwo Teologiczne.
View in Google Scholar
Makselon J. (2009) Teoretyczne podstawy edukacji tanatologicznej i kształtowania postaw wolontariackich w szkole w: Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Gdańsk, Fundacja Hospicyjna „Via Medica”, s. 1–6.
View in Google Scholar
Ostrowska A. (2016) Przemiany postaw wobec śmierci, „Medycyna Paliatywna w Praktyce”, nr 10, 2, s. 41–47.
View in Google Scholar
Pobojewska A. (2019) Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
View in Google Scholar
Sękowski M. (2019) Postawa wobec śmierci w cyklu życia człowieka, Kraków, Universitas.
View in Google Scholar
Socha P. M. (2014) Przemiana duchowa jako kluczowe pojęcie psychologii rozwoju człowieka, „Psychologia Rozwojowa”, t. 19, nr 3, s. 9–22.
View in Google Scholar
Stochmiałek J. (2015) Kryzysy życiowe osób dorosłych. Refleksje andragogiczne i edukacyjne, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
View in Google Scholar
Sztobryn-Bochomulska J. (2020) Tanatos w literaturze dziecięcej i jego pedagogiczny wymiar, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
View in Google Scholar
Vovelle M. (2002) Historia ludzi w zwierciadle śmierci w: Wymiary śmierci, wybór S. Rosiek, tłum. M. L. Kalinowski, M. Ochab, T. Swoboda, Gdańsk, Słowo/obraz terytoria.
View in Google Scholar
Zamarian A. (2015) Edukacja ku dojrzałej recepcji fenomenu śmierci. Humanistyczny wymiar edukacji tanatologicznej, „Studia z Teorii Wychowania”, t. VI, nr 4 (13), s. 69–80.
View in Google Scholar
Zamarian A. (2017) Inwentarz Wzorca Śmierci Odwróconej – założenia teoretyczne i właściwości psychometryczne, „Kultura i Edukacja”, nr 1 (115), s. 133–150.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15804/kie.2017.01.09
Ziemiński I. (2014), Filozofia jako preparatio mortis w: A. A. Zych, Starość darem, zadaniem i wyzwaniem, Sosnowiec–Dąbrowa Górnicza, Wydawnictwo Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej „Pod Dębem”.
View in Google Scholar
Sztobryn-Bochomulska J. (2016) Koncepcja egzystencji Karla Jaspersa jako przyczynek do refleksji nad codziennością wychowania, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 1 (2), http://www.czasopismo.naukiowychowaniu.uni.lodz.pl/api/files/view/60517.pdf [dostęp: 20.11.2020].
View in Google Scholar
Szudra-Barszcz A. (2019) Filozofia wychowania Wojciecha Chudego, „Kultura i Wychowanie”, nr 15, https://pedagogika.pl/wp-content/uploads/2019/06/KiW15_SZUDRA-BARSZCZ.pdf [dostęp: 20.11.2020].
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.25312/2083-2923.15/2019_14asb
Testoni I., Palazzo L., Vincenzo de C. (2020) Wieser M.A., Enhancing Existential Thinking through Death Education: A Qualitative Study among High School Students, „Behavioral Sciences”, Vol. 10, Issue 7, https://www.mdpi.com/2076-328X/10/7/113/htm [dostęp: 20.11.2020].
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/bs10070113
Walczak A. (2006) W sprawie filozofii wychowania, „Pedagogika Filozoficzna on-line”, nr 1, http://pedagogika-filozoficzna.eu/wp-content/uploads/2017/12/3-Walczak-10-25-pf_06.pdf [dostęp: 20.11.2020].
View in Google Scholar
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International.