Pokolenie historyczne: wyłanianie społeczno-pedagogicznej ramy epistemologicznej

Ewa Marynowicz-Hetka

doi:10.18778/2450-4491.15.02

Authors

Ewa Marynowicz-Hetka Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-4036-8876

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.02

Keywords:

generation, historical generation, resuming studies, shared experiences, Helena Radlińska

Abstract

The articles discusses the problem of resuming studies about the concept of a historical generation, as it was formulated by Helena Radlińska in the 1930s, oriented at recognizing its emergence from past discourse and referring to contemporary discourse, addressing the issue of generations and generationality. The main aim of the article is an attempt to find basic social and pedagogical elements of the epistemological framework of the concept, which would allow to shed light on the process of becoming a historical generation though a shared experience.

Author Biography

Ewa Marynowicz-Hetka, Uniwersytet Łódzki

Ewa Marynowicz-Hetka – social pedagogue, professor of humanities, professor emeritus of the University of Lodz, d.h.c. University of Ostrava. She is the editor-in-chief of the journal “Educational Sciences. Interdisciplinary Studies”, published by the Faculty of Educational Sciences of the University of Lodz and the University Press. Her research interests include: reflection on the foundations of social pedagogue’s action in the field of practice; education in social professions and to the action in the field of social work; epistemological and methodological rationales for constructing analytical tools for the analysis of activity in the field of practice. Recently, she published Pedagogika społeczna. Pojmowanie aktywności w polu praktyki (2019), Social Pedagogy: Comprehending Activity in the Field of Practice (2020).

References

Artwińska A., Fidelis M., Mrozik A., Zawadzka A. (2016) Pożytki z «pokolenia». Dyskusja o «pokoleniu» jako kategorii analitycznej, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 347–365, https://doi.org/10.18318/td.2016.1.21.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.1.21

Artwińska A., Mrozik A. (2016) O pokoleniach z perspektywy niemieckiej, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 253–263, https://doi.org/10.18318/td.2016.1.16.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.1.16

Bachelard G. (2002[1938]) Kształtowanie umysłu naukowego. Przyczynek do psychoanalizy wiedzy obiektywnej, tłum. D. Leszczyński, Gdańsk, Słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Barbier J.-M. (2016) Leksykon analizy aktywności. Konceptualizacje zwyczajowych pojęć, tłum. i oprac. E. Marynowicz-Hetka, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Barbier J.-M. (2022a) Construits ďexpérience et construits ďanalyse, https://www.innovation-pedagogique.fr/article11488.html [dostęp: 15.02.2022].
Google Scholar

Barbier J.-M.(2022b) Penser en termes de transformations conjointes, https://www.innovation-pedagogique.fr/article11987.html [dostęp: 26.04.22].
Google Scholar

Bouglé C. (1907[1922]) Qu’est-ce que la sociologie, Paris, Alcan.
Google Scholar

Bouglé C. (1922) Leçons de sociologie sur l’évolution des valeurs, Paris, Armand Colin.
Google Scholar

Braudel F. (1999) Historia i trwanie, przedmowa B. Geremek, W. Kula, tłum. B. Geremek, Warszawa, Wydawnictwo Czytelnik.
Google Scholar

Burska L. (2005) „Pokolenie” – co to jest i jak używać?, „Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 6, s. 17–32, http://rcin.org.pl/Content/52502/WA248_69663_P-I-2524_burska-pokolenie.pdf [dostęp: 5.04.2022].
Google Scholar

Coavoux S. (2011) Karl Mannheim, Le problème des générations. Lectures, https://doi.org/10.4000/lectures.6081
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/lectures.6081

Dewey J. (1968[1947]) Expérience et éducation, tłum. M. A. Carroi, Paris, Librairie Armand Colin.
Google Scholar

Działoszyński B. (2013) Opóźniony start. Przedmowa do drugiego wydania w: B. Skarga, Narodziny pozytywizmu polskiego 1831–1864, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 11–36.
Google Scholar

Jullien F. (2009) Les transformations silencieuses, Paris, Éditions Grasset et Fasquelle.
Google Scholar

Jullien F. (2017) Une seconde vie. Commencer véritablement d’exister, Paris, Éditions Grasset.
Google Scholar

Jullien F. (2019) Politique de la décoïncidence, Paris, Édition ĽHerne.
Google Scholar

Kamińska A. (2007) Kategoria pokolenia w badaniach nad społeczeństwem i kulturą, „Kultura i Historia”, nr 11, http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/pl/archives/113 [dostęp: 16.05.2022].
Google Scholar

Kamiński A. (1959) Prehistoria polskich związków młodzieży, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kowalski S. (1980) Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej a socjologia wychowania, „Biuletyn TWWP, Człowiek w Pracy i w Osiedlu”, 2/92/XIX, 3/93/XIX, numer tematyczny Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej, I. Lepalczyk, J. Badura (red.), s. 60–77
Google Scholar

Listy o pedagogice społecznej, Helena Radlińska, Aleksander Kamiński, Adam O. Uziembło (1997), W. Theiss (red.), Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Mannheim K. (1992/1993[1928]) Problem pokoleń, tłum. A. Mizińska-Kleczkowska „Colloquia Communia”, nr 1/12, s. 136–169.
Google Scholar

Mannheim K. (2015[1928]) Problem pokoleń w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 81–129.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka (2019) Pedagogika społeczna. Pojmowanie aktywności w polu praktyki, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E. (2021a) Analyse transversale des activités et paradigme de la transformation, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 2(13), s. 48–65, https://doi.org/10.18778/2450-4491.13.05
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2450-4491.13.05

Marynowicz-Hetka E. (2021b) Wartości w procesie kształcenia do pracy socjalnej/społecznej: perspektywa społeczno-pedagogiczna w: Praca socjalna Polsce. Wokół wolności i obywatelskości, M. Łuszczyńska, E. Grudziewska, M. Łuczyńska (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 55–68.
Google Scholar

Mentré F. (1920) Les générations sociales, Paris, Bossard.
Google Scholar

Mauger G. (2013) « Modes de génération » des « générations sociales », „Sociología Histórica”, nr 2, s. 111–130.
Google Scholar

Mikołajewicz W. (1994) Wychowanie poza wymiar jednego pokolenia, „Acta Universitatis Lodziensis.
Google Scholar

Folia Paedagagogica et Psychologica”, numer tematyczny: Helena Radlińska – portret pedagoga (rozprawy, wspomnienia, materiały), I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), nr 34, s. 103–112.
Google Scholar

Neun O. (2015) Krytyka pojęcia pokolenia Karla Mannheima w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 130–155.
Google Scholar

Ossowska M. (1963) Koncepcja pokolenia, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 47–51.
Google Scholar

Orłowski H. (2015) Pokolenia albo porządkowanie historii w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 7–78.
Google Scholar

Pinder W. (2015[1926]) Problem historycznej równoczesności w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 155–176.
Google Scholar

Pokolenia albo porządkowanie historii (2015), wstęp i oprac. H. Orłowski, red. R. Traba, H. Thünemann, tłum. I. Drozdowska-Broering, J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Google Scholar

Radlińska H. (1935) Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej, Warszawa, Nakładem „Naszej Księgarni”, Spółki Akcyjnej Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Google Scholar

Radlińska H. (1936) Wychowanie dorosłych w: Encyklopedia wychowania, S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski (red.), tom I, Wychowanie, cz. 2, Warszawa, Wydawnictwo „Naszej Księgarni”, Spółka Akcyjna Związku Nauczycielstwa Polskiego, s. 815–837.
Google Scholar

Radlińska H. (1964) Listy o nauczaniu i pracy badawczej w: H. Radlińska, Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, H. Radlińska, wstęp J. Hulewicz, wybór i oprac. W. Wyrobowa-Pawłowska, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 329–478.
Google Scholar

Schelsky H. (1958) Die Skeptische Generation, Diederichs Verland.
Google Scholar

Skarga B. (2013) Narodziny pozytywizmu polskiego 1831–1864, wyd. II, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Skarga B. (1967) Ortodoksja i rewizja w pozytywizmie francuskim, Warszawa, PWN. Słownik języka polskiego, [hasło:] pokolenie, https://sjp.pwn.pl/sjp/pokolenie;2503544.html [dostęp: 5.05.2022].
Google Scholar

Szczepański J. (1980) Aktualność pedagogiki społecznej, „Biuletyn TWWP, Człowiek w Pracy i w Osiedlu”, 2/92/XIX, 3/93/XIX, numer tematyczny Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej, I. Lepalczyk, J. Badura (red.), s. 7–13.
Google Scholar

Theiss W. (1997) Radlińska, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Weigel S. (2015) Pokolenie, genealogia, płeć. Historia koncepcji pokolenia i jej naukowej konceptualizacji od końca XVIII wieku w: Pokolenia albo porządkowanie historii, H. Orłowski (red.), tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 193–225.
Google Scholar

Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Wyka K. (1939) Rozwój problemu pokolenia, „Przegląd Socjologiczny”, t. 7, nr 1/2 s. 159–192.
Google Scholar