The Experience of Alzheimer’s Disease as a Learning Situation

Elżbieta Dubas

doi:10.18778/2450-4491.10.15

Autor

Elżbieta Dubas University of Lodz, Faculty of Educational Sciences, Department of Andragogy and Social Gerontology https://orcid.org/0000-0002-7803-3369

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.10.15

Słowa kluczowe:

choroba Alzheimera, uczenie się, opiekunowie rodzinni, analiza doświadczeń, andragogika

Abstrakt

Autorka ukazuje, z perspektywy andragogicznej, w kontekście analiz doświadczeń trojga rodzinnych opiekunów, chorobę Alzheimera jako sytuację uczenia się. Opisuje to uczenie się jako proces nieformalny. Wskazuje na dramatyczność towarzyszenia choremu w jego drodze jako istotne tło tego procesu. Uwypukla też „dojrzewanie w drodze” jako szczególny wymiar tego uczenia się, pogłębiający egzystencjalny rozwój opiekunów. Akcentuje znaczenie wsparcia osób w sytuacji choroby Alzheimera przez andragogów i geragogów, które może pozwolić opiekunom doświadczać tej choroby jako procesu pogłębiania samoświadomości.

Biogram autora

Elżbieta Dubas - University of Lodz, Faculty of Educational Sciences, Department of Andragogy and Social Gerontology

Dubas Elżbieta – profesor nauk społecznych w zakresie pedagogiki, Katedra Andragogiki i Gerontologii Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Pedagog. Specjalizuje się w zakresie andragogiki i geragogiki. Obszary badawcze: rozwój i edukacja w wieku dorosłym, nieformalne uczenie się dorosłych, dorosłość i dojrzałość jako kategorie andragogiczne, monoselogia pedagogiczna, edukacyjne i duchowe wsparcie osób starszych, podejście biograficzne w badaniach andragogicznych. Współredaktorka serii wydawniczych: Biografia i badanie biografii oraz Refleksje nad starością (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego).

Bibliografia

Babbie E. (2008) Podstawy badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Beaudoin P. (2002) Perspektywa współmałżonka, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi”, Vol.: Gerontologia Ludzie starsi jako jednostkowe siły społeczne, 7 (27): 95–102.
Google Scholar

Czerniawska O. (1997) Funkcje środowiska niewidzialnego w andragogice i gerontologii, “Edukacja Dorosłych”, 1.
Google Scholar

Czerniawska O. (2000) Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii, Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Google Scholar

Czerniawska O. (2007) Szkice z andragogiki i gerontologii, Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Google Scholar

Dubas E. (2011) “Uczenie się z biografii Innych” – wprowadzenie in: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (eds.), series: Biografia i badanie biografii, Vol. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: 5–11.
Google Scholar

Dubas E. (2016) “Towarzyszenie w drodze” jako przykład relacji geragogicznej in: Starość Poznać, przeżyć, zrozumieć, M. Halicka, J. Halicki, E. Kramkowska (eds.), Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku: 297–311.
Google Scholar

Dubas E. (2017) Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się, “Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, 1 (4): 63–87.
Google Scholar

Dubas E. (2019) “Towarzyszenie w drodze” jako relacja w chorobie Alzheimera (na podstawie doświadczeń opiekunów rodzinnych) in: Starość w nurcie życia, E. Dubas, M. Muszyński (eds.), series: Refleksje nad starością, Vol. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: 173–190.
Google Scholar

Dubas E., Gutowska A. (2019) Wstęp in: Zmienność i stałość w biografii. Przełomy biograficzne, E. Dubas, A. Gutowska (eds.), series: Biografia i badanie biografii, Vol. 6, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: 7–10.
Google Scholar

Fabiś A. (2013) Człowiek stary wobec trosk egzystencjalnych, “Edukacja Dorosłych”, 2: 39–46.
Google Scholar

Grajewski R. R. (2005) O stylach uczenia się i I-edukacji, “E-mentor”, 4 (11): 28–35.
Google Scholar

Gutowska A. (2017) Geragogika Montessori w: Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności, A. A. Zych (ed.), Vol. 1, Katowice, Wydawnictwo Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae – Skarb Śląski: 495–497.
Google Scholar

Illeris K. (2006) Trzy wymiary uczenia się, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe DSWE TWP we Wrocławiu.
Google Scholar

Lallich-Domenach D. (2002) Rodzina i chory na chorobę Alzheimera. Trudna droga do wspólnego przebycia, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi”, Vol.: Gerontologia. Ludzie starsi jako jednostkowe siły społeczne, 7 (27): 85–93.
Google Scholar

Mace N. L., Rabins P. V. (2005) 36 godzin na dobę. Poradnik dla opiekunów osób z chorobą Alzheimera i innymi chorobami otępiennymi oraz zaburzeniami pamięci w późnym okresie życia, transl. by P. Soprych, Warszawa, Wydawnictwo Medipage.
Google Scholar

Malewski M. (2010) Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar

Mazurek E. (2013) Biografie edukacyjne kobiet dotkniętych rakiem piersi, Wrocław, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Google Scholar

Radlińska H. (1961) Pedagogika społeczna, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Shankle W. R., Amen D. G. (2012) Strzeż się Alzheimera póki czas. Jak zapobiegać i przeciwdziałać chorobie Alzheimera i innym rodzajom utraty pamięci, Konstancin-Jeziorna, Wydawnictwo Medium.
Google Scholar

Tillich P. (2016) Męstwo bycia, Kraków, Wydawnictwo Vis-a-vis Etiuda.
Google Scholar

Tischner J. (2012) Filozofia dramatu, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Trafiałek E. (2002) Choroba Alzheimera jako problem jednostkowy i społeczny, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi”, Vol.: Gerontologia. Ludzie starsi jako jednostkowe siły społeczne, 7 (27): 75–84.
Google Scholar

Wrona M. (2015) Sytuacje graniczne w chaosie pojęciowym – próba syntezy znaczeń w: Sytuacje graniczne w biegu ludzkiego życia, J. Wiśniewska (ed.), Radom, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy: 9–23.
Google Scholar

Zając-Lamparska L., Leszko M. (2017), Choroba Alzheimera w: Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności, A. A. Zych (ed.), Vol. 1, Katowice, Wydawnictwo Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae – Skarb Śląski: 222–228.
Google Scholar

Zych A. A. (2018) Gerontologopedia, czyli pedagogia osób starszych, które nie mówią, ale mają własne zdanie, “Edukacja”, 3 (146): 37–43.
Google Scholar

https://www.focus.pl/artykul/polacy-coraz-czesciej-choruja-na-alzheimera [accessed: 7.10.2019].
Google Scholar