Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.04.05Słowa kluczowe:
uczenie się z własnej biografii, biograficzne uczenie się, badania empiryczne, andragogika, edukacja dorosłychAbstrakt
Artykuł odnosi się do wyników projektu dotyczącego badania biografii, realizowanego w latach 2008–2010, pod nazwą „Uczenie się z własnej biografii”. Uczenie się z własnej biografii stanowi egzemplifikację biograficznego uczenia się. Tekst prezentuje wyniki badań projektowych opisujące uczenie się z własnej biografii w perspektywie: ontologicznej, epistemologicznej, metodologicznej i metodycznej; ukazuje człowieka jako istotę biograficzną. Przedstawia proces badania/poznawania własnej biografii oraz proces poznawania (rzeczywistości) poprzez biografię. Prezentuje trzy konteksty rozumienia i doświadczania uczenia się z własnej biografii. Zawiera metodyczne odniesienia dla edukacji dorosłych.
Bibliografia
Alheit P. (1990) Biographizitat als Projekt Der „biographische Ansatz“ in der Erwachsenenbildung, Bremen.
Google Scholar
Alheit P. (2011) Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się, „Człowiek – Teraźniejszość – Edukacja”, nr 3 (55), s. 7–21.
Google Scholar
Bardziejewska M. (2005) Okres dorastania. Jak rozpoznać potencjał nastolatków? w: Psychologiczne portrety człowieka Praktyczna psychologia rozwojowa, A. I. Brzezińska (red.), Gdańsk, GWP, s. 345–377.
Google Scholar
Borowska-Beszta B. (2011a) „Sama sobie tak postanowiłam, bo miałam dosyć takiego życia…[…] Uczenie się z własnej biografii w badaniach andragogicznych w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.) seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 105–131.
Google Scholar
Bron A. (2009) Biograficzność w badaniach andragogicznych, „Dyskursy Młodych Andragogów”, nr 10, s. 39–53.
Google Scholar
Czerniawska O. (2000) Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii, Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Google Scholar
Czerniawska O. (2007) Szkice z andragogiki i gerontologii, Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Google Scholar
Czerniawska O. (red.) (2011a) Andragogiczny wymiar wydarzeń osobistych i globalnych w badaniach biograficznych, Łódź, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Google Scholar
Czerniawska O. (2011b) Nowe drogi w andragogice i gerontologii, Łódź, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Google Scholar
Dominice P. (2006) Uczyć się z życia. Biografia edukacyjna w edukacji dorosłych, Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Google Scholar
Dubas E. (2009) Refleksja autobiograficzna jako aktywność edukacyjna w kontekście całożyciowego uczenia się w: Aktywność społeczna, kulturalna i oświatowa dorosłych, A. Fabiś, S. Kędziora (red.), Mysłowice–Zakopane, Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Mysłowicach, s. 41–53.
Google Scholar
Dubas E. (2011a, 1) „Ja mam parę żyć – uczenie się z własnej biografii (w świetle analizy jednego wywiadu) w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 197–213.
Google Scholar
Dubas E. (2011a, 2) Uczenie się z (własnej) biografii – wprowadzenie w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 5–9.
Google Scholar
Dubas E. (2011b) Życie zdeterminowane historią. Uczenie się z biografii Innego. Na przykładzie relacji Renee Villancher „Moje skradzione życie” w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 77–92.
Google Scholar
Dubas E. (2014a) Edukacja w andragogicznych badaniach biograficznych – biografia edukacyjna w: Badanie biografii – źródła, metody, konteksty, R. Skrzyniarz, E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut (red.), Lublin, Wydawnictwo Episteme, s. 17–31.
Google Scholar
Dubas E. (2014b) „Ja przez całe życie nie przeczytałem książki…” Nietypowa biografia edukacyjna – uczenie się „poza” książką w: Biografia i badanie biografii. Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 3, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–31.
Google Scholar
Dubas E. (2015a) Andragogiczne badania biografii – zakresy, trudności, etyka badacza (wybrane aspekty) w: Biografie i uczenie się, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 4, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 31–47.
Google Scholar
Dubas E. (2015b) Biograficzność w kontekście całożyciowego uczenia się w: Biografie i uczenie się, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 4, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–29.
Google Scholar
Dubas E. (w druku) Czas w andragogicznym podejściu biograficznym – wybrane konteksty w: Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne, E. Dubas, A. Gutowska (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 5, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Dubas E., Gutowska A. (red.) (w druku) Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne, seria: Biografia i badanie biografii, t. 5, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Dubas E., Stelmaszczyk J. (red.) (2014) Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty, seria: Biografia i badanie biografii, t. 3, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Dubas E., Stelmaszczyk J. (red.) (2015) Biografie i uczenie się, seria: Biografia i badanie biografii, t. 4, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Dubas E., Świtalski W. (red.) (2011a) Uczenie się z (własnej) biografii, seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Dubas E., Świtalski W. (red.) (2011b) Biografia i badanie biografii. Uczenie się z biografii Innych, seria Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Frąckowiak A. (2011a) Studiować czy uczyć się z biografii? w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 215–229.
Google Scholar
Gajek K. (2011a) Biograficzna praca nad trajektorią jako sposób zdefiniowania tożsamości w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 43–50.
Google Scholar
Golonka J. (2011a) „Uczenie się z biografii” – indywidualna koncepcja wykorzystania wywiadu biograficznego w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 163–183.
Google Scholar
Illeris K. (2006) Trzy wymiary uczenia się, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej TWP we Wrocławiu, Wrocław.
Google Scholar
Jakubowska L. (2011a) Uczenie się z biografii. Badania auto/biograficzno-narracyjne w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 185–195.
Google Scholar
Kafar M. (2011) Biograficzne epifanie w kontekście tworzenia podstaw jakościowego kolektywu myślowego w: Biografie naukowe Perspektywa transdyscyplinarna, M. Kafar (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 37–66.
Google Scholar
Knowles M. S., Holton III E. F., Swanson R. (2009) Edukacja dorosłych. Podręcznik akademicki, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kostrzyńska M. (2011b) Ścieżki dochodzenia do bezdomności. Rekonstrukcja procesu na przykładzie badań biografii bezdomnych w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 157–173.
Google Scholar
Krawczyk-Bocian A. (2011a) Zdarzenia krytyczne w biografii indywidualnej młodych dorosłych w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 69–90.
Google Scholar
Krysztofik J., Walulik A. (w druku) Temporalny charakter synergii edukacyjnych w: Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne, E. Dubas, A. Gutowska (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 5, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Lalak D. (2010) Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
Google Scholar
Lasocińska K. (2014) Autobiografia jako autokreacja. Twórcze aspekty procesu myślenia autobiograficznego w edukacji dorosłych w: Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 3, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 33–46.
Google Scholar
Malewski M. (1998) Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej, Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Malewski M. (2010) Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar
Matlakiewicz A., Solarczyk-Szwec H. (2005) Dorośli uczą się inaczej. Andragogiczne podstawy kształcenia ustawicznego, Toruń, Wydawnictwo Centrum Kształcenia Ustawicznego w Toruniu.
Google Scholar
Mazurek E. (2011a) Biograficzne uczenie się kobiety doświadczającej choroby nowotworowej piersi w świetle teorii andragogicznych w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 51–68.
Google Scholar
Mazurek E. (2013) Biografie edukacyjne kobiet dotkniętych rakiem piersi, Wrocław, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Google Scholar
Pietrasiński Z. (1990) Rozwój człowieka dorosłego, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.
Google Scholar
Schlüter A. (2004) Einleitung w: Erfahrung mit Biographien. Tagungsdokumentation der Diusburger Tagungen zum Thema „Erfahrung mit Biographien“, A. Schlüter, I. Schell-Kiehl (red.), Bielefeld, s. 7–20.
Google Scholar
Schlüter A., Schell-Kiehl I., (red.) (2004) Erfahrung mit Biographien. Tagungsdokumentation der Diusburger Tagungen zum Thema „Erfahrung mit Biographien“, Bielefeld.
Google Scholar
Schütze F. (1983) Biographieforschung und narratives Inerview, „Neue Praxis”, nr 3.
Google Scholar
Schütze F. (1997) Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, „Studia Socjologiczne”, nr 1, s. 11–56.
Google Scholar
Skibińska E. M. (2006) Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji Radom.
Google Scholar
Urbaniak-Zając D. (2011a) Biograficzna perspektywa badawcza w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–27.
Google Scholar
Wawrzyniak J. K., Wypiorczyk-Przygoda K. (2011b, 1) Pamięć i percepcja początku dorosłości w biografii osób starszych w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 217–224.
Google Scholar
Wawrzyniak J. K., Wypiorczyk-Przygoda K. (2011b, 2) Warsztaty biograficzne UTW. Rozważania na temat początku drogi życiowej w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 209–215.
Google Scholar
Wąsiński A. (2011a, 1) Autokreacja w perspektywie narracji i biograficzności w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 29–42.
Google Scholar
Wąsiński A. (2011a, 2) Proces dojrzewania autokreacyjnego do stworzenia rodziny adopcyjnej na przykładzie wywiadu narracyjnego z francuskim małżeństwem adoptującym dziecko w Polsce w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 133–162.
Google Scholar
Wnuk-Olenicz M. (2011a) Uczenie się z biografii. Próba analizy jednej biografii w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 231–239.
Google Scholar
Wypiorczyk-Przygoda K., Wawrzyniak J. K. (2011b, 3) Wspomnienie jako obraz przeszłości zachowany w pamięci – skarbnicy przeżyć i doświadczeń w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 225–232.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
