Podatki nazywane opłatami w imię maksymalizacji dochodów budżetowych – zarys problematyki

Ireneusz Nowak

doi:10.18778/1509-877X.2022.02.03

Authors

Ireneusz Nowak Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Podatkowego https://orcid.org/0000-0002-7997-6887

DOI:

https://doi.org/10.18778/1509-877X.2022.02.03

Keywords:

tax, fee, legislature, policy, equivalency

Abstract

The aim of this publication is to present the dysfunction that the Polish legislator (in this role de facto politicians) has had for many years in the inadequate use of the nomenclature in the space of public and legal tributes for the term tax and fee. For the above research purpose the author has used, in principle, the doctrinal views according to which the use of the name fee for benefits fulfilling all the characteristics of a tax is undoubtedly worthy of unambiguous criticism. All this is done in order to obtain budgetary revenues by concealing subsequent taxes under the name of fees so as not to arouse negative emotions among citizens, nolens volens future voters, and representatives of the faithful electorate.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Adam L., Podatki i opłaty w kapitalizmie, Warszawa 1962.
Google Scholar

Antonów D., Opłata skarbowa w polskim porządku prawnym, LEX/el. 2017.
Google Scholar

Antonów D., Szczególne opłaty administracyjne, Wrocław 2017.
Google Scholar

Bień-Kacała A., Zasada władztwa daninowego w Konstytucji RP z 1997 r., Toruń 2005.
Google Scholar

Borodo A., Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń 2014.
Google Scholar

Borszowski P., Stelmaszczyk K., Opłata eksploatacyjna jako danina publiczna, [w:] Prawo i administracja dla regionu. Zagadnienia prawne, ekonomiczne i społeczne, red. P. Borszowski, P. Szymaniec, T. Moskal, Wałbrzych 2015.
Google Scholar

Brzeziński B., Danina publiczna, [w:] Wielka encyklopedia prawa, red. B. Brzeziński, H. Litwińczuk, Z. Ofiarski, t. XI: Prawo finansowe, Warszawa 2017.
Google Scholar

Brzeziński B., Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 18 sierpnia 2020 r., sygn. I SA/Bd 101/20, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2021, nr 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1509-877X.2021.02.01

Brzeziński B., Kilka uwag o polityce podatkowej, [w:] Prawo skarbowe i prawo finansowe. Szkoły i uczniowie. Księga Dedykowana Pamięci Profesora Jerzego Lubowieckiego, red. C. Kosikowski, Białystok 2013.
Google Scholar

Brzeziński B., Kompetencje prawotwórcze rad narodowych w dziedzinie podatków i opłat, Toruń 1989.
Google Scholar

Brzeziński B., Opłaty, [w:] Prawo finansowe, red. W. Wójtowicz, Warszawa 2000.
Google Scholar

Brzeziński B., Opodatkowanie niepożądanej społecznie konsumpcji. Wprowadzenie do tematyki, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2021, nr 1 https://doi.org/10.18778/1509-877X.2021.01.01
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1509-877X.2021.01.01

Brzeziński B., Podstawy wykładni prawa podatkowego, Gdańsk 2008.
Google Scholar

Brzeziński B., Prawo podatkowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Toruń 2017.
Google Scholar

Brzeziński B., Reformy podatkowe – teoria i doświadczenia polskie, [w:] Systemowa reforma podatków dochodowych. Konferencja pod honorowym patronatem Ministra Finansów oraz patronatem naukowym Prof. dr hab. Bogumiła Brzezińskiego i Prof. dr hab. Włodzimierza Nykiela, Warszawa 2009.
Google Scholar

Brzeziński B., Szkice z wykładni prawa podatkowego, Gdańsk 2002.
Google Scholar

Brzeziński B., Wprowadzenie do prawa podatkowego, Toruń 2008.
Google Scholar

Brzeziński B., Wstęp do nauki prawa podatkowego, Toruń 2001.
Google Scholar

Brzeziński B., Wykładnia prawa podatkowego, Gdańsk 2013.
Google Scholar

Brzeziński B., Morawski W., Opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska a przepisy Ordynacji podatkowej, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 1999, nr 3–4.
Google Scholar

Brzeziński B., Olesińska A., Prawo finansów publicznych, Toruń 2016.
Google Scholar

Brzeziński B., Lasiński-Sulecki K., Morawski W., Poprawa efektywności polskiego systemu podatkowego w świetle zasad polityki podatkowej i tworzenia prawa, „Przegląd Orzecznictwa Podatkowego” 2020, nr 6.
Google Scholar

Brzeziński B., Kalinowski M., Olesińska A., Masternak M., Orłowski J., Ordynacja podatkowa. Komentarz, cz. 1, Toruń 2007.
Google Scholar

Budziarek M., Pojęcie podatku. Elementy konstrukcyjne podatku. Źródła prawa podatkowego, [w:] Prawo podatkowe. Podręcznik dla Podyplomowego Studium Prawa Podatkowego, red. M. Sęk, t. 1, Łódź 2014.
Google Scholar

Czaja-Hliniak I., Opłaty i dopłaty publiczne w Polsce międzywojennej, Kraków 2013.
Google Scholar

Drozdowski E., Podatek cukrowy, czyli o zasadzie prawidłowej legislacji i prawdopodobnym braku konsekwencji jej naruszenia, „Przegląd Podatkowy” 2021, nr 8.
Google Scholar

Etel L., Pojęcie podatku, [w:] Prawo podatkowe, red. L. Etel, Warszawa 2005.
Google Scholar

Gajl N., Finanse i prawo finansowe, Warszawa 1980.
Google Scholar

Gajl N., Modele podatkowe. Podatki obrotowe i inne formy obciążeń pośrednich, Warszawa 1995.
Google Scholar

Gliniecka J., Fiskalna i pozafiskalne funkcje opłat jako władczej formy dochodów publicznych, [w:] Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Mastalskiego. Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego, red. W. Miemiec, Wrocław 2009.
Google Scholar

Gliniecka J., Opłaty publiczne w Polsce. Analiza prawna i funkcjonalna, Gdańsk 2007.
Google Scholar

Gliniecka J., Opłaty publiczne, [w:] System prawa finansowego. Prawo daninowe, red. L. Etel, t. III, Warszawa 2010.
Google Scholar

Gliniecka J., W kwestii opłat publicznych jako elementu systemu dochodów samorządowych, [w:] W kręgu prawa podatkowego i finansów publicznych. Księga dedykowana Profesorowi Cezaremu Kosikowskiemu w 40-lecie pracy naukowej, red. H. Dzwonkowski, J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc, Lublin 2005.
Google Scholar

Glumińska-Pawlic J., Ogólna charakterystyka danin niepodatkowych, [w:] System prawa finansowego. Prawo daninowe, red. L. Etel, t. III, Warszawa 2010.
Google Scholar

Gomułowicz A., Konstytucyjny aspekt stanowienia obowiązków podatkowych, [w:] Finanse publiczne a Konstytucja, red. M. Bogucka-Felczak, Warszawa 2020.
Google Scholar

Gomułowicz A., Podatek a opłata, [w:] Podatki i prawo podatkowe, red. A. Gomułowicz, D. Mączyński, LEX/el. 2016.
Google Scholar

Gomułowicz A., Podatki a etyka, LEX/el. 2013.
Google Scholar

Gomułowicz A., Podatnik a państwo, [w:] Procedury podatkowe – gwarancje procesowe czy instrumenty fiskalizmu?, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2005.
Google Scholar

Gomułowicz A., Prawodawstwo podatkowe a badania postlegislacyjne, [w:] Podatkowe i niepodatkowe źródła finansowania zadań publicznych, red. J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc, Lublin 2007.
Google Scholar

Gomułowicz A., System podatkowy, [w:] A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2010.
Google Scholar

Gomułowicz A., Zasada sprawiedliwości podatkowej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Aspekt materialny, Warszawa 2003.
Google Scholar

Gomułowicz A., Małecki J., „Dziwactwa” legislacji podatkowej, [w:] System podatkowy. Zagadnienia teoretycznoprawne, red. C. Kosikowski, T. Dębowska-Romanowska, Łódź 1992.
Google Scholar

Jaśkiewiczowa J., Prawo finansowe, Gdańsk 1988.
Google Scholar

Kalinowski M., Podmioty bierne stosunku podatkowoprawnego. Przyczynek do teorii podmiotowości podatkowej, Toruń 2019.
Google Scholar

Kalinowski M., Współczesne systemy podatkowe. Zarys wykładu, Toruń 1996.
Google Scholar

Kidyba A., Osiem grzechów głównych, „Dziennik Gazeta Prawna – Poradnik”, 16 lutego 2021, nr 31(5439).
Google Scholar

Komar A., Łączkowski W., Finanse i prawo finansowe, Warszawa 1985.
Google Scholar

Kosikowski C., Podatek jako instytucja ustrojowoprawna, [w:] System podatkowy. Zagadnienia teoretycznoprawne, red. C. Kosikowski, T. Dębowska-Romanowska, Łódź 1992.
Google Scholar

Kosikowski C., Podstawowe pojęcia podatkowe, [w:] Encyklopedia podatkowa, red. C. Kosikowski, Warszawa 1998.
Google Scholar

Kosikowski C., Problem władzy publicznej i podatników, Warszawa 2007.
Google Scholar

Kosikowski C., Stabilność prawa podatkowego, [w:] Polski system podatkowy. Założenia a praktyka, red. A. Pomorska, Lublin 2004.
Google Scholar

Kosikowski C., Ustawa podatkowa. Geneza, ewolucja i stan prawny, tworzenie, kontrola, wykładnia, wykonywanie, Warszawa 2006.
Google Scholar

Kukulski Z., Rodzaje podatków, [w:] Zagadnienia ogólne prawa podatkowego, red. W. Nykiel, M. Wilk, Łódź 2014.
Google Scholar

Kukulski Z., Strzelec D., Prawo podatkowe, Warszawa 2012.
Google Scholar

Liszewski G., Opłaty w polskim systemie prawa, [w:] Opłaty samorządowe w Polsce, red. G. Liszewski, Białystok 2010.
Google Scholar

Liszewski G., Wstęp, [w:] Opłaty samorządowe w Polsce – problemy praktyczne, red. G. Liszewski, Białystok 2010.
Google Scholar

Łączkowski W., Granice opodatkowania, [w:] System podatkowy. Zagadnienia teoretycznoprawne, red. C. Kosikowski, T. Dębowska-Romanowska, Łódź 1992.
Google Scholar

Łączkowski W., Ograniczenia prawa stanowionego, [w:] W służbie nauki prawa finansowego. Jubileusz obecności Profesora Jana Głuchowskiego w Katedrze Finansów i Prawa
Google Scholar

Finansowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, red. A. Dębiński, A. Pomorska, P. Smoleń, Lublin 2010.
Google Scholar

Łączkowski W., Prawo naturalne a prawo stanowione. Uwagi prawnika, „Ethos” 1999, nr 1–2.
Google Scholar

Łączkowski W., Zasady podatkowe w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Koncepcje współczesnych reform podatkowych. Europa na drodze do wspólnej waluty. Książka wydana z okazji 40-lecia pracy naukowej prof. dr hab. Andrzeja Komara, red. J. Małecki, Poznań 1998.
Google Scholar

Małecki J., Charakterystyka ogólna stosowania prawa podatkowego, [w:] System prawa finansowego. Prawo daninowe, red. L. Etel, t. III, Warszawa 2010.
Google Scholar

Małecki J., Z problematyki opłaty skarbowej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1989, nr 4.
Google Scholar

Mariański A., Komentarz do art. 6 o.p., [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. A. Mariański, Legalis/el. 2021.
Google Scholar

Mastalski R., Definicja legalna podatku, „Przegląd Podatkowy” 2002, nr 11.
Google Scholar

Mastalski R., Komentarz do art. 6, [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. B. Adamiak, J. Borkowski, P. Borszowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Wrocław 2017.
Google Scholar

Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2012.
Google Scholar

Matarewicz J., Wybrane zagadnienia dotyczące nowej opłaty cukrowej obowiązującej od 1.1.2021 r., „Monitor Podatkowy” 2020, nr 12, Legalis/el.
Google Scholar

Miemiec W., Borszowski P., Pojęcie podatku i prawa podatkowego, [w:] Prawo podatkowe z kazusami i pytaniami, red. P. Borszowski, Warszawa 2018.
Google Scholar

Mirek I., Pojęcie podatku w Niemczech – konstytucyjnoprawne, ustawowe, orzecznicze, doktrynalne „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2021, nr 1 https://doi.org/10.18778/1509-877X.2021.01.02
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1509-877X.2021.01.02

Nowa Ordynacja podatkowa. Z prac Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego, red. L. Etel, Białystok 2017.
Google Scholar

Nowak I., 120 radców skarbowych jako „elita” Krajowej Administracji Skarbowej, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu” 2021, nr 2 https://doi.org/10.12775/PBPS.2021.007
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/PBPS.2021.007

Nowak I., Krajowa Administracja Skarbowa w świetle „standardów” stanowionego prawa oraz polityki kadrowo-płacowej – uwagi krytyczne, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu” 2021, nr 3 https://doi.org/10.12775/PBPS.2021.008
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/PBPS.2021.008

Nowak I., Opłata skarbowa, [w:] Prawo podatkowe. Podręcznik dla Podyplomowego Studium Prawa Podatkowego, red. M. Sęk, t. 3, Łódź 2014.
Google Scholar

Nykiel W., Budżet a normy prawa podatkowego, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2021, t. 118.
Google Scholar

Nykiel W., Podatek – zagadnienia ogólne, [w:] Prawo podatkowe w Polsce. Podręcznik akademicki, red. W. Nykiel, Warszawa 2018.
Google Scholar

Nykiel W., Pojęcie i elementy konstrukcji podatku, [w:] Zagadnienia ogólne prawa podatkowego, red. W. Nykiel, M. Wilk, Łódź 2014.
Google Scholar

Nykiel W., Pojęcie i konstrukcja podatku, [w:] System prawa finansowego. Prawo daninowe, red. L. Etel, t. III, Warszawa 2010.
Google Scholar

Nykiel W., Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2002.
Google Scholar

Nykiel W., Wilk M., Tendencje rozwojowe prawa podatkowego, [w:] Zagadnienia ogólne prawa podatkowego, red. W. Nykiel, M. Wilk, Łódź 2014.
Google Scholar

Ofiarski Z., Prawo podatkowe, LEX/el. 2006.
Google Scholar

Oniszczuk J., Podatki i inne daniny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2001.
Google Scholar

Ordynacja podatkowa. Komentarz praktyczny, red. B. Brzeziński, M. Kalinowski, A. Olesińska, Gdańsk 2017.
Google Scholar

Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. B. Brzeziński, M. Kalinowski, M. Masternak, A. Olesińska, Legalis/el. 2002.
Google Scholar

Ostrowski K., System podatkowy PRL. Skrypt dla studentów wydziału prawa i studium administracyjnego, Kraków 1971.
Google Scholar

Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Teoria i praktyka, LEX/el. 2017.
Google Scholar

Pikulska-Radomska A., Fiscus non erubescit. O niektórych italskich podatkach rzymskiego pryncypatu, Łódź 2013 https://doi.org/10.18778/7525-887-5
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7525-887-5

Podatki i opłaty lokalne – czas na zmiany, red. L. Etel, R. Dowgier, Białystok 2013.
Google Scholar

Popławski M., Komentarz do art. 3. o.p., [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz aktualizowany, red. L. Etel, LEX/el. 2021.
Google Scholar

Ruśkowski E., Kontrola tworzenia i stosowania prawa podatkowego pod rządami Konstytucji RP, Warszawa 2006.
Google Scholar

Sawicka K., Charakter oraz konstrukcja prawna opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, [w:] Prawo i administracja dla regionu. Zagadnienia prawne, ekonomiczne i społeczne, red. P. Borszowski, P. Szymaniec, T. Moskal, Wałbrzych 2015.
Google Scholar

Serwacki J., Polityka podatkowa, [w:] Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, red. B. Brzeziński, Toruń 2009.
Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, 90 proc. emerytów i rencistów skorzysta na Polskim Ładzie, 2021 https://www.gov.pl/web/finanse/90-emerytow-i-rencistow-skorzysta-na-polskimladzie (dostęp: 16.01.2022).
Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, Działania MF i KAS w 2021 roku, 2021 https://www.gov.pl/web/finanse/dzialania-mf-i-kas-w-2021-roku (dostęp: 16.01.2022).
Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, Minister Maląg o ochronie dla odbiorców gazu: Zadbaliśmy o placówki z zakresu polityki społecznej, 2022 https://www.gov.pl/web/rodzina/minister-malag-o-ochronie-dla-odbiorcow-gazu-zadbalismy-o-placowki-zzakresu-polityki-spolecznej (dostęp: 16.01.2022).
Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, Podatkowy Polski Ład – nowe rozwiązania już od 1 stycznia, 2021 https://www.gov.pl/web/finanse/podatkowy-polski-lad--nowe-rozwiazania-juz-od-1-stycznia (dostęp: 16.01.2022).
Google Scholar

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, Polski Ład – informacja dla księgowych https://www.gov.pl/web/kas/polski-lad-informacja-dla-ksiegowych (dostęp: 16.01.2022).
Google Scholar

Tegler E., Funkcje systemu podatkowego, [w:] System podatkowy. Zagadnienia teoretycznoprawne, red. C. Kosikowski, T. Dębowska-Romanowska, Łódź 1992.
Google Scholar

Wantoch-Rekowski J., Opłaty publiczne, [w:] Wielka encyklopedia prawa, red. B. Brzeziński, H. Litwińczuk, Z. Ofiarski, t. XI: Prawo finansowe, Warszawa 2017.
Google Scholar

Werner A., Wierzbicki J., Dysfunkcje prawotwórstwa podatkowego – pokusa nadużycia i iluzja fiskalna w działalności władz polskich, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2021, nr 9 https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.2920
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.2920

Wiśniewski R., Etyka podatkowa, [w:] Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, red. B. Brzeziński, Toruń 2009.
Google Scholar

Wójtowicz W., Daniny publiczne, [w:] System prawa finansowego. Prawo daninowe, red. L. Etel, t. III, Warszawa 2010.
Google Scholar

Wójtowicz W., Definicja podatku, [w:] Prawo podatkowe, red. P. Smoleń, W. Wójtowicz, Warszawa 2017.
Google Scholar

Wójtowicz W., Zarys polskiego prawa podatkowego, Bydgoszcz 1995.
Google Scholar

Zdzitowiecki J., System podatkowy, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1961, nr 1.
Google Scholar