Kwartalnik Prawa Podatkowego

Aktualizacje Konwencji Modelowej ONZ w sprawie unikania podwójnego opodatkowania między państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się i ich wpływ na praktykę traktatową państw

Jan J.P. de Goede — 2023-12-30

Autor przedstawia przegląd najważniejszych zmian w tekście Konwencji Modelowej ONZ w spawie unikania podwójnego opodatkowania między państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się dokonanych w latach 2017 i 2021 oraz możliwe interakcje pomiędzy dwoma nowymi najważniejszymi postanowieniami Konwencji Modelowej ONZ: art. 12A dotyczącym opłat za usługi techniczne oraz art. 12B dotyczącym dochodów z zautomatyzowanych usług cyfrowych oraz Filaru Pierwszego i Filaru Drugiego.

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania Brazylii z Polską w świetle ich aktualnej polityki i praktyki traktatowej

Ziemowit Kukulski — 2023-12-30

Artykuł dotyczy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania i unikania opodatkowania między Brazylią i Polską, podpisanej 20 września 2022 r. w kontekście współczesnej polityki i praktyki umów podatkowych Brazylii i Polski. Autor analizuje jej główne cechy w porównaniu ze stanowiskiem Brazylii i Polski wobec Konwencji Wielostronnej implementującej środki prawa traktatowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysku oraz zmian wprowadzonych do Konwencji Modelowej OECD i Konwencji Modelowej ONZ w 2017 r., a także inne regulacje w niej zawarte, które mają istotne znaczenie w polityce i praktyce traktatowej obu państw. Badania koncentrują się wokół tezy, czy i w jakim stopniu umowa Brazylii z Polską stanowi przykład unikalnej bilateralnej umowy podatkowej o specyficznych cechach, czy też może stanowić swoisty wzorzec dla bilateralnych umów podatkowych: Brazylii – z innymi państwami członkowskimi OECD oraz Polski – z innymi państwami Ameryki Południowej.

Analiza klauzuli testu celu podstawowego i klauzul ogólnych zawartych w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania między Brazylią i Polską podpisanej we wrześniu 2022 r.

Marciano Seabra de Godoi — 2023-12-30

Artykuły dotyczy analizy normatywnych aspektów klauzuli testu celu podstawowego (PPT-Rule) oraz klauzul ogólnych zapobiegających nadużyciom traktatu zawartych w brazylijsko-polskiej bilateralnej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej 20 września 2022 r. w świetle brazylijskiej polityki i praktyki bilateralnych umów podatkowych. Autorzy omawiają zagadnienia związane z interakcją klauzuli celu testu podstawowego (PPT-Rule) z innymi traktatowymi klauzulami szczególnymi zapobiegającymi traktatowymi przeciwdziałającymi unikaniu opodatkowania, a także obiektywne i subiektywne elementy samej klauzuli testu celu podstawowego (PPT-Rule) oraz możliwe konsekwencje jej stosowania, w szczególności wyzwania związane z wymogami prawnymi zasada pewności.

Podatek od wyjścia a polsko-brazylijska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania

Aneta Nowak-Piechota — 2023-12-30

Artykuł porusza problematykę eliminacji podwójnego opodatkowania w sprawach związanych ze stosowaniem podatku od wyjścia (exit tax) w ramach polsko-brazylijskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisanej w 2022 r. Autorka przedstawia kluczowe cechy polskiego podatku od wyjścia, a następnie zastanawia się, jakie przepisy analizowanej umowy mogą mieć zastosowanie w przypadku obciążenia podatnika podatkiem od wyjścia. W artykule omówiono również art. 24 ww. umowy. Końcowo Autorka zaprezentowała specyficzne rozwiązania przyjęte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania innych państw, pozwalające na eliminację podwójnego opodatkowania w razie nałożenia podatku od wyjścia.

Wynagrodzenie nauczycieli i pracowników naukowych w artykule 21 polsko-brazylijskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z 2022 r. w świetle polskiej praktyki traktatowej

Małgorzata Sęk — 2023-12-30

Celem artykułu jest analiza zwolnienia skierowanego do wizytujących nauczycieli i pracowników naukowych przewidzianego w art. 21 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się i unikaniu opodatkowania podpisanej w Nowym Jorku dnia 20 września 2022 r. Postanowienie polsko-brazylijskiej umowy zostało porównane z jego odpowiednikami w umowach zawartych przez Polskę z innymi państwami. Przeanalizowano klauzule ograniczające lub rozszerzające stosowanie zwolnienia, obecne lub brakujące w art. 21 umowy polsko-brazylijskiej. Przepis oceniono również w świetle kryteriów pożądanej zawartości i/lub jakościowych, jakie taki przepis szczególny powinien spełniać.

Dyskusja nt. problemów międzynarodowych aspektów podatkowych związanych z inwestycjami chińskich przedsiębiorstw w Brazylii

Tan Yusen — 2023-12-30

Brazylia jest członkiem „Złotego” BRICS i największą gospodarką Ameryki Południowej. Chiny są także państwem członkowskim „Złotego: BRICS i drugą co do wielkości gospodarką na świecie. Wzmocnienie wzajemnej współpracy gospodarczej w zakresie handlu i inwestycji jest zgodne z interesami obu krajów. Na tym tle w artykule omówiono kilka zagadnień podatkowych pojawiających się w sprawach dotyczących inwestycji przedsiębiorstw chińskich w Brazylii, z perspektywy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz protokołu podpisanego w 2022 r. Ze względu na różnice w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz krajowych systemach podatkowych, dla inwestorów z Chin inwestowanie w państwach członkowskich Unii Europejskiej, takich jak Polska, oraz inwestowanie w Brazylii będzie wiązało się z różnymi kwestiami podatkowymi. Różnice w kwestiach podatkowych prowadziłyby do różnych planów podatkowych. Większość doradców podatkowych w Chinach nie mówiła po portugalsku. Jest to realna przeszkoda uniemożliwiająca chińskim ekspertom podatkowym lub chińskim przedsiębiorstwom zarządzanie ryzykiem podatkowym powstającym na rynku brazylijskim. Makau, jako obszar niegdyś tak blisko powiązany z Portugalią, a obecnie niektórzy mieszkańcy nadal mówią po portugalsku, miejmy nadzieję, że może zbudować pomost między Chinami a Brazylią, jeśli Makau będzie miało plan podpisania atrakcyjnej dla Chin umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Brazylią przedsiębiorstwa, a także posiada konkurencyjny krajowy system podatkowy.

Konstytucjonalizacja władztwa podatkowego europejskich terytoriów autonomicznych

Monika Bogucka-Felczak — 2023-12-30

Artykuł przedstawia wyniki badań komparatystyki prawniczej dotyczącej władztwa podatkowego przyznanego 13 europejskim terytoriom autonomicznym przez prawo konstytucyjne. Materiał badawczy obejmuje: konstytucje państw głównych oraz akty prawne konstytuujące terytoria autonomiczne, a także wybrane publikacje naukowe z zakresu władztwa podatkowego oraz autonomii terytorialnej. Do najważniejszych wyników badań należą m.in.: władztwo podatkowe zostało skonstytucjonalizowane w większości przypadków europejskich terytoriów autonomicznych (11 z 13); władztwo podatkowe zostało uregulowane tylko w 2 konstytucjach (ale w odniesieniu do 7 terytoriów autonomicznych); zakres przyznanego władztwa podatkowego jest zróżnicowany (niektóre normy wymieniają elementy konstrukcyjne podatku, inne określają władztwo podatkowe w sposób bardzo ogólny); przepisy przyznające władztwo podatkowe są chronione przed ich zmianą, ale co do zasady wymagana jest zgoda państwa centralnego; Madera i Azory, zdaniem autorów, charakteryzują się najwyższym stopniem konstytucjonalizacji w zakresie władztwa podatkowego.

Polska opłata koncesyjna od morskich farm wiatrowych – quasi-podatek ukryty w Prawie energetycznym

Adam Kałążny — 2023-12-30

Produkcja energii elektrycznej z wykorzystaniem morskich farm wiatrowych znajduje się w Polsce na etapie przygotowawczym. Ma jednak szansę stać się najdynamiczniej rozwijającym się segmentem energetyki, mając na uwadze ambitne cele w zakresie redukcji emisji CO₂. Rozwój sektora energii odnawialnej w Polsce ma istotny kontekst podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości, mając na uwadze, że podatek od projektów infrastrukturalnych stanowi ważne źródło dochodów podatkowych dla gmin. Opodatkowanie farm wiatrowych jest zagadnieniem dobrze rozpoznanym, jednakże orzecznictwo wypracowane w tym obszarze nie może pomóc w rozwiązaniu problemu opodatkowania morskich farm wiatrowych. Luka prawna w polskich przepisach regulujących podatek od nieruchomości uniemożliwiła opodatkowanie inwestycji offshore. W celu objęcia morskich farm wiatrowych quasi-podatkiem polski ustawodawca wprowadził specjalną opłatę koncesyjną, której wysokość jest zbliżona do hipotetycznego podatku od nieruchomości jaki byłby należny od farmy wiatrowej, jeżeli byłaby ona zlokalizowana na lądzie. Celem artykułu jest przedstawienie wątpliwości dotyczących opłaty koncesyjnej od morskich elektrowni wiatrowych z punktu widzenia polskich standardów konstytucyjnych oraz spójności polskiego systemu podatkowego.

Zgłaszanie schematów podatkowych narusza tajemnicę zawodową

Ewa Prejs — 2023-12-30

W niniejszym artykule Autorka omawia wyrok TSUE w sprawie C-694/20 Orde van Vlaamse Balies i inni, który rozszerza ochronę tajemnicy zawodowej prawników. W kontekście zwalczania agresywnego planowania podatkowego Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że obowiązek informowania przez prawników licencjonowanych innych zaangażowanych pośredników w schemat podatkowy nie jest konieczny i narusza prawo do poszanowania komunikacji z klientem. Główną nowością w analizowanym wyroku jest to, że TSUE uznał, że przywilej zawodowy prawników ma pierwszeństwo przed celami i obowiązkami podatkowymi. Osoby, które konsultują się z prawnikiem, a także doradcą podatkowym, mogą zasadnie oczekiwać, że ich komunikacja pozostanie prywatna i poufna. Dlatego też, poza wyjątkowymi sytuacjami, osoby te mają uzasadnione oczekiwanie, że ich prawnik nie ujawni nikomu, bez ich zgody, że się z nim konsultują. W ślad za wyrokiem, Komisja Europejska podejmie inicjatywę legislacyjną mającą na celu zmianę dyrektywy DAC 6, tak aby była ona zgodna z wymogami unijnego prawa pierwotnego, na co wskazał Trybunał.

Wyrok jest ważny również dlatego, że uznaje, że tajemnica zawodowa prawników nie ogranicza się do porad udzielanych w kontekście postępowania sądowego, co było restrykcyjnym poglądem przyjmowanym w sprawach dotyczących ochrony konkurencji.

W wyroku TSUE Orde van Vlaamse Balies i inni, w którym stwierdzono, że obowiązek informowania innych pośredników nałożony w art. 8ab ust. 5 DAC 6 koliduje z prawem do poszanowania komunikacji między prawnikami a ich klientami zagwarantowanym w art. 7 Karty Praw Podstawowych, Trybunał przyznał pierwszeństwo prawu pierwotnemu (Karta Praw Podstawowych) przed prawem wtórnym (DAC 6). W tym kontekście można zaobserwować nowy trend orzeczniczy, w którym dokonano merytorycznej kontroli dyrektywy podatkowej na podstawie Karty Praw Podstawowych. TSUE generalnie niechętnie podejmował się merytorycznej kontroli unijnego prawa wtórnego. Ostatnio jednak TSUE wydaje się uważnie analizować przepisy dyrektyw UE, które nie są zgodne z prawami podstawowymi.

Odpis z podatku dochodowego na rzecz OPP – prawidłowe wsparcie finansowe działalności pożytku publicznego przez podatników w ramach instytucji odpisu z podatku dochodowego?

Maria Supera-Markowska — 2023-12-30

Od 1 stycznia 2004 r. w polskim systemie podatkowym funkcjonuje instytucja odpisu części podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku publicznego. Z prawa do alokacji mogą korzystać podatnicy PIT. Natomiast podatnicy CIT nie mają takiego uprawnienia. Ta sytuacja w polskim systemie prawnym stanowi punkt wyjścia do dalszej analizy prawidłowości finansowego wspierania działalności pożytku publicznego przez podatników w ramach instytucji odpisu z podatku dochodowego, w celu – jeśli zajdzie taka potrzeba – sformułowania pewnych postulatów de lege ferenda.

Opodatkowanie VAT-em krypto walut

Anna Nykiel-Mateo — 2023-12-30

Od czasu ich stworzenia w 2009 r. kryptoaktywa przekształciły się z dóbr niszowych w aktywa posiadane i wykorzystywane w znacznie szerszym zakresie. Aktywa te stanowią wyzwanie dla decydentów politycznych i administracji podatkowych, ponieważ – jak wskazała OECD – mogą być przenoszone i przechowywane bez udziału tradycyjnych pośredników finansowych oraz bez wiedzy centralnych administratorów o przeprowadzanych transakcjach lub miejscu działalności ich uczestników.

Komitet ds. VAT kilkakrotnie omawiał kwestie związane z opodatkowaniem kryptoaktywów, a w szczególności kryptowalut, podatkiem VAT. Dyskusje nad najnowszym Dokumentem roboczym na ten temat, nr 1037 w sprawie opodatkowania kryptoaktywów podatkiem VAT, doprowadziły do przyjęcia Wytycznych mających na celu harmonizację praktyk administracji podatkowych w zakresie kwalifikacji różnych transakcji związanych z kryptoaktywami z punktu widzenia podatku VAT.

W artykule wskazano główne wyzwania, z punktu widzenia podatku VAT, związane z kryptowalutami, przy czym skoncentrowano się na najważniejszych dostawach z wykorzystaniem kryptowalut i ich kwalifikacji dla celów podatku VAT. Transakcje te obejmują m.in. tworzenie, weryfikację, walidację i dostawy kryptowalut, ich modyfikację, przechowywanie, transfer i wymianę. Artykuł wyjaśnia w tym kontekście stanowisko Komitetu ds. VAT odzwierciedlone w Wytycznych.

What can I do for Europe?

Włodzimierz Nykiel — 2023-12-30