Niezastosowanie krajowych przepisów klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania w świetle unijnych przepisów o pomocy publicznej – rozważania na kanwie wyroku TSUE w sprawie Engie

Abstrakt

W wyroku z dnia 5.12.2023 r. w sprawach połączonych C-451/21 i C-454/21 dotyczących transakcji dokonanych pomiędzy spółkami z grupy Engie TSUE ograniczył prawa Komisji do wykładni przepisów prawa krajowego państw członkowskich UE w ramach kontroli dokonywanej na podstawie przepisów o pomocy publicznej, wskazując, że wykładnia taka nie może nie brać pod uwagę uprzednio dokonanej wykładni przepisów prawa krajowego, dokonywanej przez organy administracji publicznej państwa członkowskiego oraz sądy krajowe tego państwa. Sprawa dotyczyła: (1) próby odstąpienia od wyników wykładni literalnej przepisów prawa krajowego oraz zastosowania wyników wykładni celowościowej przy ustalaniu „ram odniesienia” (reference framework), których nie można było wyprowadzić z literalnej treści przepisów prawa krajowego, a także z innych aktów administracyjnych, niemających mocy wiążącej, do celów zastosowania unijnych przepisów dotyczących pomocy publicznej; (2) próby wykładni przepisów prawa krajowego stanowiących klauzulę ogólną przeciwko unikaniu opodatkowania w oderwaniu od ich wykładni, dokonywanej przez organy podatkowe oraz sądy krajowe państwa członkowskiego. Pomimo ustalenia pewnego rodzaju granic działania Komisji w obszarze kontroli dokonywanej na podstawie przepisów o pomocy publicznej wyrokiem w sprawie Engie TSUE nie wykluczył możliwości badania przez Komisję, czy niezastosowanie w danym przypadku przepisów stanowiących klauzulę ogólną przeciwko unikaniu opodatkowania w istocie nie stanowi niedozwolonej pomocy publicznej.