Structure and spatial typology of the world population today

Jerzy Dzieciuchowicz

doi:10.18778/1733-3180.12.01

Autor

Jerzy Dzieciuchowicz Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Gospodarki Przestrzennej i Planowania Przestrzennego

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-3180.12.01

Abstrakt

Współcześnie ukształtował się nowy obraz demograficzny świata. Głównym celem tego opracowania jest wszechstronne naświetlenie jego najważniejszych elementów składowych oraz dokonanie próby ich syntezy. Szczegółowej analizie poddano dystrybucję przestrzenną ludności, jej rozwój i reprodukcję, a także strukturę demograficzną. Podsumowaniem całości badanej problematyki jest przestrzenna typologia demograficzna. Praca ta bazuje głównie na informacjach demograficznych pochodzących z oficjalnych publikacji poszczególnych krajów oraz organizacji i instytucji międzynarodowych. W toku omawianych badań odwoływano się do diagnozy sytuacji demograficznej świata, będącej obiektem zainteresowania wielu badaczy.
Badania te wykazały, że obraz demograficzny współczesnego świata jest bardzo zróżnicowany. W formie uogólnionej obrazuje to opracowana typologia przestrzenna ludności państw (184), którą oparto na 19 cechach demograficznych. Opisują one wszechstronnie sytuację demograficzną, z uwzględnieniem struktury przestrzennej ludności, migracji stałych, rozwoju demograficznego i ruchu naturalnego oraz struktury ludności według płci i wieku. Typologii dokonano przy użyciu taksonomicznej metody K-średnich, wydzielając osiem skupień utożsamianych z typami państw. Nazwy określonych typów utworzono od ich najbardziej wyróżniających cech diagnostycznych. Lista wyróżnionych typów obejmuje: Typ 1 – bardzo wysokie natężenie urodzeń i zgonów. Typ 2 – wysokie natężenie urodzeń, przy niskiej umieralności. Typ 3 – wyjątkowo wysoki przyrost rzeczywisty i migracyjny, przy rekordowo wysokiej maskulinizacji ludności. Typ 4 – duży przyrost rzeczywisty, zbieżny z wysokim saldem migracyjnym i dość dużym przyrostem naturalnym. Typ 5 – bardzo wysoki poziom starzenia demograficznego i bardzo długie trwanie życia kobiet i mężczyzn. Typ 6 – wysoki udział ludności dorosłej, przy niskiej dzietności i rodności oraz umieralności. Typ 7 – dominacja dużych rodzin, przy silnej maskulinizacji. Typ 8 – bardzo wysokie ogólne natężenie zgonów, przy dużym natężeniu przyrostu migracyjnego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Clarke J.I., 1998, Ludność ziemi, Prószyński i S-ka, Warsaw.
Google Scholar

Coleman D.A., 2002, Population of the Industrial World – A Convergent Demographic Community?, “International Journal of Population Geography”, 8.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/ijpg.261

Encyklopedia Świat i Polska 2007, 2006, PWN, Warsaw.
Google Scholar

Jagielski A., 1974, Geografia ludności, PWN, Warsaw.
Google Scholar

Jędrzejczyk D., 2001, Podstawy geografii ludności, WA DIALOG, Warsaw.
Google Scholar

Jones H., 1993, Population Geography, PCP, London.
Google Scholar

Kaczmarek T., Koralewski T., Matykowski R., 1998, Ludność świata, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
Google Scholar

Kosiński L.,1967, Geografia ludności, PWN, Warsaw.
Google Scholar

Kurek S., 2008, Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, WN AP, Cracow.
Google Scholar

Maryański A., 1977, Ludność świata, PWN, Warsaw.
Google Scholar

Notestein F., 1945, Population – the Long View [in:] Schultz T. (ed.), Food for the World, Chicago.
Google Scholar

Okólski M. (red.), 1990, Teoria przejścia demograficznego, PWE, Warsaw.
Google Scholar

Thumerelle R.-J., 1996, Les populations du monde, Natan, Paris.
Google Scholar

Urłanis B. (red.), 1966, Ludność świata, PWE, Warsaw.
Google Scholar

Van de Kaa D.J., 1987, Europe's Second Demographic Transition, “Population Bulletin”, Vol. 42, No. 1, Population Reference Bureau, Washington, D.C.
Google Scholar

Van de Kaa D.J., 2003, The Idea of a Second Demographic Transition in Industrialized Countries, “The Japanese Journal of Population”, No.1, Vol. 1.
Google Scholar