Demographic changes of small towns in the hinterlands of major urban agglomerations in Poland
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-3180.31.01Keywords:
demographic situation, demographic types of towns, small towns, urban agglomerations, PolandAbstract
The purpose of the article is to identify the main trends of population changes in small towns located in the hinterlands of the major urban agglomerations in Poland in 1995–2018. It was assumed that the demographic situation of small towns is mainly dependent on their location relative to the central city (and, in principle, transport accessibility to the central city) and its socio-economic condition. The analysis was carried out for towns and cities located in the hinterlands of the main, and also the largest in terms of population, urban agglomerations in Poland, i.e. Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań and Trójmiasto, focusing on small towns having less than 20,000 inhabitants (67 units). The analysis of main trends and factors of population changes using Webb diagram enabled the identification of 8 types of small towns depending on their demographic situation. The conducted research showed that small towns located in the first ring of communes surrounding the central city and along the main communication routes are in a favorable demographic situation.
Downloads
References
Bagiński E., 1998, Małe miasta w strukturze osiedleńczej Polski, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Google Scholar
Bartosiewicz B., Kwiatek-Sołtys A., Kurek S., 2019, Does the process of shrinking concern also small towns? Lessons from Poland, „Quaestiones Geographicae”, 38 (4): 91–105.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/quageo-2019-0039
Bartosiewicz B., Marszał T. (red.), 2011, Kierunki i uwarunkowania rozwoju małych miast z perspektywy 20 lat transformacji. Studium przypadków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Chądzyńska E., 2013, Kierunki rozwoju wybranych małych miast dolnośląskich w okresie 1995–2008, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 15 (3): 305–317.
Google Scholar
Cieślak M. (red.), 1992, Demografia. Metody analizy i prognozowania, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Dragan W., Chmielewska M., 2015, Restituted towns in the face of 21st century demographic changes / Miasta restytuowane w obliczu przemian demograficznych w XXI wieku, [w:] Krzysztofik R., Dymitrow M. (red.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg: 271–293.
Google Scholar
Dziewoński K., 1990, Koncepcje i metody badawcze z dziedziny osadnictwa, „Prace Geograficzne IGiPZ PAN”, 154, Wydawnictwo PAN, Warszawa.
Google Scholar
Dziewoński K., Kiełczewska-Zaleska M., Kosiński L., Kostrowicki J., Leszczycki S. (red.), 1957, Studia geograficzne nad aktywizacją małych miast, „Prace Geograficzne IG PAN”, 9, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Harasimowicz A., 2015, Efekty aglomeracji – czynnik czy bariera rozwoju miast? Analiza wybranych aspektów w świetle literatury przedmiotu, „Studia Miejskie”, 20: 23–34.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.25167/sm.2444
Heffner K. (red.), 2008a, Współczesne problemy rozwoju ośrodków lokalnych, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Google Scholar
Heffner K., 2008b, Zmiany roli i kierunków rozwoju małych miast w strefach metropolitalnych, [w:] Heffner K., Marszał T. (red.), Ośrodki lokalne w strefie oddziaływania wielkich miast, „Biuletyn KPZK PAN”, 238: 6–23.
Google Scholar
Heffner K., Marszał T. (red.), 2005, Problemy rozwoju małych miast w wymiarze lokalnym i regionalnym, „Biuletyn KPZK PAN”, 220, Warszawa.
Google Scholar
Heffner K., Marszał T. (red.), 2006a, Uwarunkowania rozwoju małych miast, „Biuletyn KPZK PAN”, 226, Warszawa.
Google Scholar
Heffner K., Marszał T., 2006b, Uwarunkowania rozwoju i zmiany w zagospodarowaniu małych miast w Polsce w drugiej połowie XX w., [w:] Heffner K., Marszał T. (red.), Uwarunkowania rozwoju małych miast, „Biuletyn KPZK PAN”, 226: 7–20.
Google Scholar
Heffner K., Polko A. (red.), 2010, Transformacja funkcji miejskich w ośrodkach lokalnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Google Scholar
Jażewicz I., 2005, Przemiany społeczno-demograficzne i gospodarcze w małych miastach Pomorza Środkowego w okresie transformacji gospodarczej, „Słupskie Prace Geograficzne”, 2: 71–79.
Google Scholar
Kałuża D., 2010, Migracje wewnętrzne a poziom rozwoju społeczno-gospodarczego wybranych największych miast w Polsce, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, 237: 29–41.
Google Scholar
Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., 2009, Rozwój demograficzny miast na obszarze województwa śląskiego od XIII do XXI wieku, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
Google Scholar
Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., Runge J., 2012, Kontekst geograficzny i funkcjonalny kurczenia się małych miast w Polsce południowej, „Studia Ekonomiczne”, 92: 9–24, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.
Google Scholar
Konecka-Szydłowska B., 2012, Szanse i zagrożenia rozwoju nowo utworzonych małych miast, „Studia Miejskie”, 7: 123–134.
Google Scholar
Konecka-Szydłowska B., 2016, Powiązania społeczno-gospodarcze i znaczenie małych miast aglomeracji poznańskiej, „Studia Ekonomiczne”, 279: 162–177.
Google Scholar
Konecka-Szydłowska B., Weltrowska J., 2006, Population changes in the towns of Wielkopolska Voivodeship, „Bulletin of Geography. Socio-Economic Series”, 5: 21–32.
Google Scholar
Kostrowicki J., 1953, Problematyka małych miast w Polsce w związku z badaniami nad warunkami ich aktywizacji, „Przegląd Geograficzny”, 25 (4): 12–52.
Google Scholar
Krzysztofik R., Szmytkie R., 2011, Studia na procesami i strukturami osadniczymi sieci miast Polski Południowej, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
Google Scholar
Krzysztofik R., Szmytkie R., 2018, Procesy depopulacji w Polsce w świetle zmian bazy ekonomicznej miast, „Przegląd Geograficzny”, 90 (2): 309–329.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2018.2.6
Kwiatek-Sołtys A., 2004, Małe miasta województwa małopolskiego w okresie transformacji systemowej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Google Scholar
Kwiatek-Sołtys A., 2015, Population changes as litmus paper of the socio-economic development level of small towns in Poland, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica”, 8: 39–53.
Google Scholar
Małuszyńska E., 1988, Cień wielkiego miasta. Procesy urbanizacyjne w strefie Poznania, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 50 (3): 229–244.
Google Scholar
Markowski T., Marszał T., 2006, Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe, Warszawa.
Google Scholar
Marszał T., 1998, Trends in the Development of Small Towns in Poland. Experiences and Prospects, „Regional Symbiosis”, 6: 61–72.
Google Scholar
Matczak A., Szymańska D., 1997, Studia nad strukturą przestrzenno-funkcjonalną miasta. Przykład Brodnica, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Google Scholar
Męczyński M., Konecka-Szydłowska B., Gadziński J., 2010, Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego i klasyfikacja małych miast Wielkopolski, Ekspertyza na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu, 69.
Google Scholar
Paradysz J., 2006, Prognozowanie demograficzne dla małych obszarów na przykładzie miasta Poznania w latach 2005–2030, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu”, 1142: 17–33.
Google Scholar
Parysek J., 2004, Trajektorie rozwoju miast polskich w latach 1992–2002, [w:] Parysek J. (red.), Rozwój regionalny i lokalny w Polsce w latach 1989–2002, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 117–132.
Google Scholar
Prognoza ludności gmin na lata 2017–2030, 2017, Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar
Sarzyński K., 2018, Sytuacja demograficzna małych miast w cieniu metropolii na przykładzie województwa małopolskiego, „Space – Society – Economy”, 24: 75–89.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.24.05
Smętkowski M., Jałowiecki B., Gorzelak G., 2009, Obszary metropolitalne w Polsce – diagnoza i rekomendacje, „Studia Regionalne i Lokalne”, 1 (35): 52–73.
Google Scholar
Sokołowski D., Brudnicki R., Jaroszewska-Brudnicka R., 2011, Przekształcenia małych miast województwa kujawsko-pomorskiego, [w:] Bartosiewicz B., Marszał T. (red.), Przemiany przestrzeni i potencjału małych miast w wybranych regionach Polski z perspektywy 20 lat transformacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 119–139.
Google Scholar
Sołtys J., 2011, Przemiany małych miast w województwie pomorskim, [w:] Bartosiewicz B., Marszał T. (red.), Przemiany przestrzeni i potencjału małych miast w wybranych regionach Polski z perspektywy 20 lat transformacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 141–155.
Google Scholar
Spórna T., 2012, Modele przemian urbanizacyjnych w województwie śląskim, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
Google Scholar
Straszewicz L., 1985, Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica”, 5: 7–16.
Google Scholar
Suchta J., Jasiński J., 2011, Małe miasta Warmii i Mazur w procesie transformacji, [w:] Bartosiewicz B., Marszał T. (red.), Przemiany przestrzeni i potencjału małych miast w wybranych regionach Polski z perspektywy 20 lat transformacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 77–91.
Google Scholar
Szczygielski J., 1972, Indywidualność geograficzna zdegradowanych miast w województwie łódzkim, „Zeszyty Naukowe UŁ”, Seria II, 49.
Google Scholar
Szmytkie R., 2013, W kwestii metropolii i obszarów metropolitalnych, „Przegląd Administracji Publicznej”, 2: 35–47.
Google Scholar
Szmytkie R., 2015, Zjawisko kurczenia się miast bardzo małych w Polsce, [w:] Wolaniuk A. (red.), Współczesne czynniki i bariery rozwoju miast, XXVIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 259–276.
Google Scholar
Szukalski P., 2012, Sytuacja demograficzna Łodzi, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź.
Google Scholar
Szymańska D., Grzelak-Kostulska E., 2005a, Małe miasta w Polsce – zmiany ludnościowe i funkcjonalne w drugiej połowie XX wieku, [w:] Heffner K. (red.), Małe miasta a rozwój lokalny i regionalny, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice: 59–90.
Google Scholar
Szymańska D., Grzelak-Kostulska E., 2005b, Problematyka małych miast w Polsce w świetle literatury, [w:] Heffner K., Marszał T. (red.), Problemy rozwoju małych miast w wymiarze lokalnym i regionalnym, „Biuletyn KPZK PAN”, 220: 21–36.
Google Scholar
Śleszyński P., 2013, Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw, „Przegląd Geograficzny”, 85 (2): 173–197.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2013.2.2
Śleszyński P., 2015, Problemy delimitacji miejskich obszarów funkcjonalnych w Polsce, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 29: 37–53.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2015.29.04
Śleszyński P., 2016, Współczesne i prognozowane uwarunkowania demograficzno-migracyjne w rozwoju miejskiego systemu osadniczego Polski, „Konwersatorium Wiedzy o Mieście”, 1 (29): 97–106.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/2543-9421.01.11
Webb J.W., 1963, The natural and migrational components of population changes in England and Wales, 1921–1931, „Economic Geography”, 2: 130–148.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/142506
Zborowski A., Raźniak P., 2013, Suburbanizacja rezydencjonalna w Polsce – ocena procesu, „Studia Miejskie”, 9: 37–50.
Google Scholar
Zuzańska-Żyśko E., 2005, Małe miasta w okresie transformacji. Studium w regionie śląskim, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice.
Google Scholar
Zuzańska-Żyśko E., 2007, Małe miasta w strefie oddziaływania ośrodków regionalnych, [w:] Heffner K., Marszał T. (red.), Małe miasta w obszarach metropolitalnych, „Biuletyn KPZK PAN”, 232: 62–78.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2020 Space – Society – Economy
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.