Klasa ludowa i klasa średnia wobec kryzysu uchodźczego w perspektywie małego miasta

Katarzyna Dębska

doi:10.18778/1733-8069.15.1.06

Autor

Katarzyna Dębska Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii, ul. Karowa 18, 00-324 Warszawa https://orcid.org/0000-0003-4802-7686

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.1.06

Słowa kluczowe:

uchodźcy, islamofobia, klasa ludowa, klasa średnia

Abstrakt

W polskiej socjologii znaleźć można wiele analiz stosunku społeczeństwa polskiego do uchodźców i wyznawców islamu; brakuje w nich jednak pogłębionego, jakościowego uwzględnienia wymiaru klasowego. Niniejszy tekst prezentuje wyniki analizy materiału zebranego przez zespół Macieja Gduli, który w maju i czerwcu 2017 realizował wywiady biograficzne i scenariuszowe z mieszkańcami małego miasta zlokalizowanego w centralnej Polsce. Miasto to dla celów zachowania anonimowości naszych rozmówczyń i rozmówców nazwane zostało „Miastkiem”. Artykuł podejmuje problematykę zróżnicowania stosunku do uchodźców wśród osób z klasy ludowej i klasy średniej. Stosunek badanych do przyjmowania uchodźców, ocena działań Unii Europejskiej wobec kryzysu uchodźczego oraz preferowane przez badanych sposoby pomocy uchodźcom i uchodźczyniom powiązane została w analizie z dyspozycjami klasowymi i dynamiką habitusów charakterystycznych dla klas ludowej i średniej. W artykule wykorzystana została kategoria islamofobii. Islamofobia jest zjawiskiem występującym zarówno w klasie ludowej, jak i w klasie średniej, odmienne są natomiast sposoby jej wyrażania. Niechęć przedstawicieli i przedstawicielek klasy średniej wobec uchodźców koncentruje się na ich domniemanej odmowie akceptacji reguł społeczeństw przyjmujących, przedstawiciele klasy ludowej natomiast uzasadniali niezgodę na przyjęcie uchodźców ich niechęcią do pracy i oczekiwaniami dotyczącymi wypłat socjalnych. W procesie gromadzenia danych wykorzystano metodę wywiadu biograficznego (Schütze 2012; Bertaux 2012) i wywiadu pogłębionego częściowo ustrukturyzowanego. Wywiady biograficzne w niniejszej analizie traktowane są jako materiał pomocniczy. Oprócz przynależności klasowej uwzględniono również wymiar genderowy i pokoleniowy.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Katarzyna Dębska - Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii, ul. Karowa 18, 00-324 Warszawa

Katarzyna Dębska, socjolożka, doktorantka w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się zagadnieniami z zakresu gender studies, teorii społecznej i przemian struktury społecznej. Przygotowuje rozprawę doktorską poświęconą biografiom dorosłego rodzeństwa i relacjom między braćmi i siostrami. Obecnie uczestniczy w realizacji projektów badawczych „Dynamika bezdomności kobiet” (kierowniczka projektu: dr Magdalena Mostowska, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW) i „Pamiętniki bezrobotnych” (kierownik projektu z ramienia partnera (SGH): dr hab. Arkadiusz Karwacki, Wydział Humanistyczny, UMK).

Bibliografia

Badiou Alain (2007) Święty Paweł. Ustanowienie uniwersalizmu. Przełożyli Julian Kutyła i Paweł Mościcki. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Baxter Holly (2016) Why we’ve decided to call it Europe’s refugee crisis. Rather than Europe’s migrant problem. „Independent” [dostęp: 7 maja 2018]. Dostępny w Internecie: https://www.independent.co.uk/voices/why-weve-decided-to-call-it-europesrefugee-crisis-10483507.html
Google Scholar

Bertram Łukasz, Jędrzejek Michał (2015) Islamskie hordy, azjatycki najazd, socjalny dżihad. Jak polskie media piszą o uchodźcach? Analiza specjalna. „Kultura Liberalna”, Obserwatorium Debaty Publicznej [dostęp 8 lutego 2018]. Dostępny w Internecie: https://obserwatorium.kulturaliberalna.pl/raport/islamskie-hordy-azjatycki-najazd-socjalny-dzihad-jak-polskie-media-pisza-o-uchodzcach-uchodzcy/
Google Scholar

Bertaux Daniel (2012) Analiza pojedynczych przypadków („au cas par cas”) [w:] Kaja Kaźmierska, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, s. 309−333.
Google Scholar

Bilewicz Michał i in. (2014) Mowa nienawiści. Raport z badań sondażowych. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
Google Scholar

Bobako Monika (2014) Rasa i religia. Trajektorie antysemityzmu i islamofobii. „Tematy z Szewskiej”, t. 12, nr 3, s. 37−56.
Google Scholar

Bobako Monika (2017) Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Bourdieu Pierre (2005) Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Przełożył Piotr Biłos. Warszawa Naukowe Scholar.
Google Scholar

CBOS (2017) Komunikat z badań nr 1/2017. Stosunek Polaków do przyjmowania uchodźców. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
Google Scholar

Dębska Katarzyna i in. (2018) Why Do People Vote for Right-Wing Parties? „Global Dialogue” vol. 8, no. 3, s. 47−48 [dostęp 7 maja 2018]. Dostępny w Internecie: http://globaldialogue.isa-sociology.org/why-do-people-vote-for-right-wing-parties/
Google Scholar

Faludi Susan (1991) Backlash. The Undeclared War Against American Women. New York: Three Rivers Press.
Google Scholar

Frank Thomas (2008) Co z tym Kansas? Czyli opowieść o tym, jak konserwatyści zdobyli serce Ameryki. Przełożył Julian Kutyła. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Gdula Maciej (2018) Nowy autorytaryzm. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Gdula Maciej, Sadura Przemysław, red., (2012a) Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Gdula Maciej, Sadura Przemysław (2012b) Style życia jako rywalizujące uniwersalności [w:] Maciej Gdula i Przemysław Sadura, red., Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 15−70.
Google Scholar

Gdula Maciej, Lewicki Mikołaj, Sadura Przemysław (2015) Praktyki kulturowe klasy ludowej. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Google Scholar

Gdula Maciej (2017) Dobra zmiana w Miastku. Neoautorytaryzm w polskiej polityce z perspektywy małego miasta. Współpraca:
Google Scholar

Katarzyna Dębska i Kamil Trepka. Warszawa: Instytut Studiów Zaawansowanych, Fundacja im. Friedricha Eberta.
Google Scholar

Gładziuk Nina (2014) Pesymizm kulturowy i heroiczna męskość. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 3−19. DOI: 10.2478/kultura-2014-0011.
Google Scholar

Hall Dorota, Mikulska-Jolles Agnieszka (2016) Uprzedzania, strach czy niewiedza? Młodzi Polacy o powodach niechęci do przyjmowania uchodźców. „Analizy, Raporty, Ekspertyzy”, nr 1 [dostęp 7 maja 2018]. Warszawa: Stowarzyszenie Interwencji Prawnej. Dostępny w Internecie: https://interwencjaprawna.pl/docs/ARE-116-uprzedzenia-mlodych-polakow.pdf
Google Scholar

Halliday Fred (1999) ‘Islamophobia’ reconsidered’. „Ethnic and Racial Studies”, vol. 22, no. 5, s. 892−902.
Google Scholar

Hansen Karolina (2017) Mowa nienawiści: Raport z Polskiego Sondażu Uprzedzeń 3. Warszawa: Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
Google Scholar

Hochschild Arlie Russell (2017) Obcy we własnym kraju. Gniew i żal amerykańskiej prawicy. Przełożyła Hanna Pustuła. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Imhoff Roland, Recker Jan (2012) Differentiating Islamophobia: Introducing a new scale to measure islamoprejudice and secular Islam critique. „Political Psychology”, vol. 33, s. 811−824.
Google Scholar

Kropiński Maksymilian, Hansen Karolina (2016) Jakie skojarzenia ze słowem „uchodźca” mają Polacy? Warszawa: Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
Google Scholar

Laclau Ernesto, Mouffe Chantal (2007) Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej. Przełożył Sławomir Królak. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
Google Scholar

Malinowska Katarzyna, Mikołaj Winiewski, Górska Paulina (2016) „Polska dla Polaków, Polacy dla Polski”. Przekonania i preferencje uczestników Marszu Niepodległości 2015. Warszawa: Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
Google Scholar

Marszewski Mariusz, Marek Troszyński Marek (2015) Dyskurs wokół muzułmanów i islamu w polskim Internecie. Warszawa: Sieć Tolerancji.
Google Scholar

Nead Lynda (1998) Akt kobiecy. Sztuka, obscena i seksualność. Przełożyła Ewa Franus. Poznań: Wydawnictwo Rebis.
Google Scholar

Müller Jan-Werner (2017) Co to jest populizm? Przełożył Michał Sutowski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Nowicki Tomasz (2017) Zemsta emancypacji. Dlaczego kryzys migracyjny przeradza się w kwestię muzułmańską? [w:] Tomasz Nowicki, red., Zemsta emancypacji. Nacjonalizm, uchodźcy, muzułmanie. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, s. 23−65.
Google Scholar

Pacewicz-Biegańska Joanna (2017) Sylwestrowe „taharrusz dżamaa” – incydent czy nowa europejska tradycja? [w:] Tomasz Nowicki, red., Zemsta emancypacji. Nacjonalizm, uchodźcy, muzułmanie. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, s. 193−226.
Google Scholar

Pędziwiatr Konrad (2010) Muslims in the Polish Media – the New Folk Devil? “Arches Quarterly”, vol. 6, s. 89−95.
Google Scholar

Pędziwiatr Konrad (2015) Islamofobia jako nowy wymiar lęków i obaw Polaków [w:] Robert Kusek, Jacek Purchla, Joanna Sanetra-Szeliga, red., Narody i stereotypy 25 lat później. Nowe granice, nowe horyzonty. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, s. 130−148.
Google Scholar

Quellien Alain (1910) La politique musulmane dans l’Afrique occidentale française. Paris: Émile Larose.
Google Scholar

Runnymede Trust (1997) Islamophobia: A Challenge for Us All. Report of the Runnymede Trust. Commission on British Muslims and Islamophobia. London: Runnymede Trust.
Google Scholar

Schütze Fritz (2012) Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej [w:] Kaja Kaźmierska, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, s. 415−458.
Google Scholar

Stefaniak Anna (2015) Postrzeganie muzułmanów w Polsce: Raport z badania sondażowego. Warszawa: Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
Google Scholar

Sydow Karolina (2016) Troska, strach, wrogość. Dyskurs o uchodźcach i migrantach w Polsce i w Niemczech. Warszawa: Heinrich Böll Stiftung.
Google Scholar