Więcej niż fotografia. Analiza fotografii Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia” z wykorzystaniem typologii sześciu ruchów w badaniach opartych na sztuce
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-8069.20.3.04Słowa kluczowe:
typologia sześciu ruchów, badania oparte na sztuce, Interdyscyplinarna Placówka Twórczo-Badawcza „Pracownia”, animacja kultury, sztuki społeczneAbstrakt
W artykule autor analizuje działalność Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia”, wykorzystując autorską typologię pomocną w badaniach opartych na sztuce. Jest to typologia sześciu ruchów: w dół (dwa rodzaje), w górę, w głąb, wzdłuż i w poprzek. Uznaje ona praktyki animacji kultury/sztuk społecznych za badanie siebie i świata poprzez sztukę. Autor wyjaśnia to na przykładzie „Pracowni”, wybierając jedno zdjęcie działań placówki z lat 1978–1981, by przedstawić każdy punkt typologii. Celem badań jest wypełnienie luk w historii polskich sztuk społecznych/animacji kultury, dostarczenie narzędzi analitycznych dla badaczy społecznych oraz praktycznych wskazówek dla animatorów kultury/artystów społecznych.
Pobrania
Bibliografia
Banasiak Jakub (2020), Proteuszowe czasy. Rozpad państwowego systemu sztuki 1982–1993, Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Google Scholar
Certeau Michel de (2008), Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Czyżewski Krzysztof (1991), Etos amatora, “i-miesięcznik trochę inny”, vol. 4.
Google Scholar
Czyżewski Krzysztof (2017), Czas animacji kultury, [in:] Krzysztof Czyżewski (ed.), Małe centrum świata. Zapiski praktyka idei, Sejny-Krasnogruda: Pogranicze, pp. 137–147.
Google Scholar
Debord Guy, Wolman Gil Joseph (1956), A User’s Guide to Détournement, translated by Ken Knabb, “Buerau of Public Secrets”, https://www.bopsecrets.org/SI/detourn.htm [accessed: 13.06.2024].
Google Scholar
Dobiasz-Krysiak Maja (2022), Na drodze do metodologii otwartej, czyli animacja kultury jako badanie na przykładzie działań olsztyńskiej „Pracowni”, “Prace Kulturoznawcze”, vol. 26(4), pp. 37–62.
Google Scholar
Dobiasz-Krysiak Maja (2023), Wydeptywanie geografii działania. O praktykach badawczych Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia”, “Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, no. 3, pp. 300–312.
Google Scholar
Drozdowski Rafał, Krajewski Marek (2010), Za fotografię! W stronę radykalnego programu socjologii wizualnej, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Google Scholar
Dudzik Wojciech (2005), Karnawały w kulturze, Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
Google Scholar
Finley Susan (2018), Critical Arts-Based Inquiry: Performances of Resistance Politics, [in:] Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln (eds.), Sage Handbook of Qualitative Research, Thousand Oaks: Sage, pp. 561–575.
Google Scholar
Gedroyć Krzysztof Jan (2003), Listy z dolnego miasta, Białystok: Fundacja Sąsiedzi.
Google Scholar
Godlewski Grzegorz (2002), Animacja i antropologia, [in:] Grzegorz Godlewski, Iwona Kurz, Andrzej Mencwel, Michał Wójtowski (eds.), Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość, Warszawa: Instytut Kultury Polskiej, pp. 56–70.
Google Scholar
Gross Frederic (2021), Filozofia chodzenia, translated by Ewa Kaniowska, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Google Scholar
Gudkova Svetlana (2018), Wywiad w badaniach jakościowych, [in:] Dariusz Jemielniak (ed.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, vol. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 113–127.
Google Scholar
Harper Douglas (2014), Co nowego widać?, translated by Łukasz Rogowski, [in:] Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln (eds.), Metody badań jakościowych, vol. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 153–174.
Google Scholar
Ingold Tim (2018), Splatać otwarty świat. Architektura, archeologia, design, translated by Ewa Klekot, Dorota Wąsik, Kraków: Instytut Architektury.
Google Scholar
Interdyscyplinarna Placówka Twórczo-Badawcza „Pracownia” (1981/1982), [in:] Ewa Dawidejt-Jastrzębska (ed.), Sztuka otwarta. Parateatr II. Działania integracyjne, Wrocław: Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur”, pp. 62–72.
Google Scholar
Kantor Tadeusz (2000), Rozwój moich idei scenicznych. Definicje, [in:] Krzysztof Pleśniarowicz (ed.), Tadeusz Kantor. Metamorfozy. Teksty o latach 1938–1974, Kraków: Księgarnia Akademicka, pp. 238–241.
Google Scholar
Kostera Monika, Krzyworzeka Paweł (2018), Etnografia, [in:] Dariusz Jemielniak (ed.), Badania jakościowe. Podejścia i teorie, vol. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 167–187.
Google Scholar
Księżyk Rafał (2015), Niebezpieczna poezja, “Dwutygodnik”, vol. 167(9), https://www.dwutygodnik.com/artykul/6100-niebezpieczna-poezja.html [accessed: 18.09.2023].
Google Scholar
Kuligowski Waldemar (2012), Od „rytuałów buntu” do „etnografii wojującej”. Kategoria sprzeciwu w teorii antropologicznej, [in:] Waldemar Kuligowski, Adam Pomieciński (eds.), Oblicza buntu. Praktyki i teorie sprzeciwu w kulturze współczesnej, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, pp. 19–44.
Google Scholar
Kurowski Bohdan (1980), Pracownia staje się teatrem, “Warmia i Mazury” vol. 7, p. 3, cover.
Google Scholar
Kvale Steinar (2010), Prowadzenie wywiadów, translated by Agata Dziuban, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN .
Google Scholar
Łepkowski Krzysztof (1983), Pracownia (cd.). Wypowiedź programowa, [in:] Anna Wyka (ed.), Niektóre awangardowe środowiska wzorotwórcze w Polsce, unpublished doctoral dissertation [typescript], Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar
Materiały o Pracowni, sierpień 1978 – marzec 1980 (1980), Olsztyn: Pojezierze.
Google Scholar
Matynia Elżbieta (1983), Poland: Living through theatre, [in:] Andrzej Siciński, Monica Wemegah (eds.), Alternative Ways of Life in Contemporary Europe, Tokyo: The United Nations University, pp. 132–143.
Google Scholar
Matynia Elżbieta (2008), Demokracja performatywna, Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
Google Scholar
Mendel Maria (2017), Pedagogika miejsca wspólnego. Miasto i szkoła, Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Google Scholar
Mendel Maria, Theiss Wiesław (2019), From Editors. Memory, Place, and the Category of Memory-Place from a Socio-Educational Perspective, [in:] Maria Mendel, Wiesław Theiss (eds.), Pamięć i miejsce. Perspektywa społeczno-edukacyjna, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, pp. 31–54.
Google Scholar
Paleczny Tadeusz (2010), Nowe ruchy społeczne, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Program Pracowni (1977), [in:] Przegląd dokumentacji Pracowni luty 1977 – sierpień 1978, Olsztyn: Pojezierze.
Google Scholar
Scheliga Ewa (1978), Lustracja miejsca. Teczka projektów autorskich. Archiwum Ryszarda Michalskiego, Olsztyn: Pojezierze.
Google Scholar
Scott James C. (1990), Domination and the Arts of Resistance: The Hidden Transcripts, New Haven–London: Yale University Press.
Google Scholar
Sennet Richard (2013), Razem. Rytuały, zalety i zasady współpracy, translated by Jan Dzierzgowski, Warszawa: MUZA SA.
Google Scholar
Sienkiewicz Karol (2014), Ważkie potknięcia. Akademia Ruchu w CSW, “Dwutygodnik”, vol. 124, https://www.dwutygodnik.com/artykul/3273-wazkie-potkniecia-akademia-ruchu-w-csw.html [accessed: 31.08.2023].
Google Scholar
Sikorski Jerzy (1995), Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze” w świetle znanych i nieznanych faktów. Charakterystyka działalności (1956–1994), [in:] Barbara Barczewska (ed.), Regionalizm. Tradycja i współczesność. Materiały z sesji popularnonaukowej, Olsztyn 10–12 czerwca 1994 roku, Olsztyn: Littera, pp. 68–89.
Google Scholar
Smolińska Marta (2022), Nieustanny ruch historii w ruchu: East Side Story Anne Peschken i Marka Pisarsky’ego jako anachroniczne ucieleśnianie doświadczenia migracji i zadomawiania na tzw. Ziemiach Odzyskanych, “Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, vol. 3(338), pp. 95–111.
Google Scholar
Sobaszek Wacław (1983), Małe dzieci miewają wielkie sny, “Warmia i Mazury”, vol. 11, pp. 8–9.
Google Scholar
Sobaszek Wacław (2020), Spiski życiowe. Dziennik węgajcki 1982–2020, Węgajty: Stowarzyszenie Węgajty.
Google Scholar
Sosnowska Agnieszka (2018), Performans oporu, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Google Scholar
Sprawozdanie z działalności Zarządu Głównego SSK Pojezierze za okres od 9 XII 79 do 28 XI 78, Archiwum Państwowe w Olsztynie, file 64, Organizacja jednostek podległych ([Interdyscyplinarna Placówka Twórczo-Badawcza] „Pracownia Klub”) (1978–1980), p. 31.
Google Scholar
Sulima Roch (2022), Powidoki codzienności, Warszawa: Iskry.
Google Scholar
Turner Victor (2005), Od rytuału do teatru. Powaga zabawy, translated by Jacek Dziekan, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
Google Scholar
Interview: P_TP_M_70_MDK_2022
Google Scholar
Interview: P_R_M_65_MDK_2022
Google Scholar
Interview: P_MW_M_65_MDK_2023
Google Scholar
Interview: P_PR_M_65_MDK_2022
Google Scholar
Interview: PO_PR_K_40_MDK_2023
Google Scholar
Interview: PO_AZ/AW_K_25_MDK_2023
Google Scholar
Interview: P_TB_M_70_MDK_2023
Google Scholar
Interview: P_MB_K_65_MDK_2022
Google Scholar
Author’s conversation with Przemysław Radwański was recorded during the opening of the In-Spe Gallery in Trękus and recorded courtesy of Alicja Kulik of Polish Radio Olsztyn, Trękus, 1.05.2022.
Google Scholar
Information from ethnographic interviews by Agata Zamorowska and Agnieszka Teodora Walawska from 2.08.2023 with two of three contemporary inhabitants of Plutki village. Interviews were conducted within the project “Living in the shadow of communication exclusion – anthropological research in the warmian-masurian voivodeship” funded as part of the Grants4NCUstudents competition, Nicolaus Copernicus University in Thorn. The project manager is Agata Zamorowska, and the substantial supervisor is Maja Dobiasz-Krysiak.
Google Scholar
Utterance of Tadeusz Burniewicz noted during the farewell “Meeting with Tadeusz Piotrowski’s art” in Olsztyn’s BWA Art Gallery, 8.07.2023.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2024-10-14 - (2)
- 2024-08-31 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Funding data
-
Narodowe Centrum Nauki
Grant numbers 2021/40/C/HS2/00038
