Moda na bieganie – doświadczenia Polski i innych krajów. Analiza porównawcza
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.65.07Słowa kluczowe:
moda na bieganie, sport czasu wolnego, biegi maratońskieAbstrakt
Artykuł przedstawia wyniki analizy porównawczej polskich i zagranicznych doświadczeń związanych ze zjawiskiem mody na bieganie. Zestawienie obejmuje historię biegowego boomu w Polsce i na świecie. Rozpatrywana jest także kwestia struktury populacji biegaczy-amatorów, ideologicznego tła dla mody na bieganie (healthism), a także poziomu sportowego prezentowanego na otwartych dla amatorów zawodach maratońskich. Podstawę wnioskowania stanowi kwerenda dostępnych opracowań i statystyk. Drugim źródłem informacji są dane ilościowe odnoszące się do wybranych sześciu maratonów, stanowiących – pod względem liczby uczestników, renomy i poziomu organizacyjnego – czołówkę tego typu przedsięwzięć na świecie. Jako porównawczy jest traktowany materiał odnoszący się do pięciu imprez biegowych zaliczanych do tzw. Korony Maratonów Polskich. Pomimo różnic w historii biegowego boomu oraz w strukturze wiekowej i płciowej populacji biegaczy-amatorów, odnotować należy istotne podobieństwa, które dotyczą zwłaszcza ideologicznych źródeł mody na bieganie oraz klasowej przynależności biegaczy długodystansowców.
Bibliografia
Borowiec A., Lignowska I. (2012), Czy ideologia healthismu jest cechą dystynktywną klasy średniej w Polsce?, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/v10276-012-0025-1
Bottenburg Van M., Scheerder J., Hover P. (2010), Don’t miss the next boat: Europe’s opportunities and challenges in the second wave of running, “New Studies in Athletics”, no. 3–4.
Google Scholar
Crawford R. (1980), Healthism and the Medicalization of Everyday Life, “International Journal of Health Services”, no. 3.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2190/3H2H-3XJN-3KAY-G9NY
Dziubiński Z. (2014), The Determinants of Polish Society’s Participation in Sport and the Directions of Change, “Physical Culture and Sport. Studies and Research”, no. 1.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/pcssr-2014-0007
Dziubiński Z. (2016a), Universally Accessible Sport in Polish Society’s Lifestyle: The Causes of Change, “IDO Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology”, no. 1.
Google Scholar
Dziubiński Z. (2016b), Zmiana społeczno-kulturowa a renesans sportu powszechnego w Polsce, [w:] A. Kaźmierczak, J. E. Kowalska, A. Maszorek-Szymala, A. Makarczuk (red.), Pedagogiczny wymiar kultury fizycznej i zdrowotnej w życiu współczesnego człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Hancock T. (1986), Lalonde and beyond: Looking back at “A New Perspective on the Health of Canadians’”, “Health Promotion”, no. 1.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/heapro/1.1.93
Karlińska A. (2017), Sport dla każdego? Bieganie jako nowy wymiar zróżnicowania w społeczeństwie polskim, [w:] J.R. Stempień (red.), Moda na bieganie – zapiski socjologiczne, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Kłos J., Gromadecka-Sutkiewicz M., Zysnarska M. (2014), Medykalizacja – wyzwanie XXI wieku, „Hygeia Public Health”, nr 3.
Google Scholar
Łysoń P. - kier. (2013), Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji ruchowej w 2012 roku, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar
Malchrowicz-Mośko E. (2016), „Biegaj i zwiedzaj” – podróże na maratony jako współczesny trend w turystyce kulturowej i turystyce sportowej, [w:] M. Kazimierczak (red.), Inspiracje sportem w turystyce kulturowej, Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar
Omyła-Rudzka M. (2013), Aktywność fizyczna Polaków, komunikat CBOS, nr 4887.
Google Scholar
Ostrowska A. (1999), Styl życia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia, Wydawnictwo IFiS PAN Warszawa.
Google Scholar
Perényi Sz. (2015), The Popularisation and Expansion of Amateur Running Culture, [w:] J. Scheerder, K. Breedveld (eds.), Running across Europe. The Rise and Size of one of the Largest Sport Markets, Palgrave Macmillan, Hampshire.
Google Scholar
Scheerder J., Breedveld K., Borgers J. (2015), Who Is Doing a Run with the Running Boom? The Growth and Governance of One of Europe’s Most Popular Sport Activities, [w:] J. Scheerder, K. Breedveld (eds.), Running across Europe. The Rise and Size of one of the Largest Sport Markets, Palgrave Macmillan, Hampshire.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1057/9781137446374
Skarżyński J. (2010), Biegiem przez życie, MegaSport, Szczecin.
Google Scholar
Socha M. (2017), Świat społeczny biegaczy. Procesy i struktury, [w:] J.R. Stempień (red.), Moda na bieganie – zapiski socjologiczne, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Sokołowska M. (1986), Socjologia medycyny, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
Google Scholar
Stempień J.R. (2014), Płeć maratonu – sport czasu wolnego w doświadczeniach kobiet, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Google Scholar
Stempień J.R. (2015a), “Must be healthy, must be sporty” – experiences of Poland and selected European countries. The case of popularity of running, [w:] B. Sawicki (red.), Promotion of healthy lifestyle in European countries, Katedra Turystyki i Rekreacji Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Lublin.
Google Scholar
Stempień J.R. (2015b), Polska moda na bieganie w świetle analizy kohort. Perspektywa socjologiczna, [w:] M. Zowisło, J. Kosiewicz (red.), Sport i turystyka w zwierciadle wartości społecznych, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Kraków.
Google Scholar
Stempień J.R. (2016), Bieganie, zwiedzanie i klasa średnia – przygarść socjologicznych uwag i obserwacji o turystyce biegowej, [w:] M. Kazimierczak (red.), Inspiracje sportem w turystyce kulturowej, Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar
Stempień J.R. (2017a), Bieganie jako praktyka dystynktywna. Analiza z wykorzystaniem teorii Pierre’a Bourdieu, [w:] J.R. Stempień (red.), Moda na bieganie – zapiski socjologiczne, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Stempień J.R. (2017b), Ideologia healthismu jako fons et origo mody na bieganie, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Google Scholar
Szosland J. (2009), Textilcross 1979–2009, Stowarzyszenie Włókienników Polskich, Łódź.
Google Scholar
Walewski P. (2016), Historia biegania w Polsce. Początki i rozwój biegów masowych, “Runner’s World”, www.runners-world.pl [dostęp 28.03.2018].
Google Scholar
Wieczorkowska M. (2012), Medykalizacja społeczeństwa w socjologii amerykańskiej, „Przegląd Socjologiczny”, nr 2.
Google Scholar
www.arrs.net [portal internetowy Association of Road Racing Statisticians].
Google Scholar
www.bmw-berlin-marathon.com [strona internetowa Maratonu Berlińskiego].
Google Scholar
www.chicagomarathon.com [strona internetowa Maratonu Chicagowskiego].
Google Scholar
www.lodzmaraton.pl [strona internetowa Maratonu Łódzkiego].
Google Scholar
www.marathonguide.com [portal internetowy dla biegaczy-amatorów].
Google Scholar
www.maratonypolskie.pl [portal internetowy dla biegaczy-amatorów].
Google Scholar
www.pzumaratonwarszawski.com [strona internetowa Maratonu Warszawskiego].
Google Scholar
www.runnersworld.co.uk [strona internetowa magazynu “Runner’s World”].
Google Scholar
www.runners-world.pl [strona internetowa magazynu “Runner’s World” – wydanie polskie].
Google Scholar
www.running.competitor.com [strona internetowa magazynu “Competitor Running”].
Google Scholar
www.runrepeat.com [portal i sklep internetowy dla biegaczy].
Google Scholar
www.schneiderelectricparismarathon.com [strona internetowa Maratonu Paryskiego].
Google Scholar
www.statista.com [portal internetowy poświęcony badaniom rynkowym i konsumenckim].
Google Scholar
www.virginmoneylondonmarathon.com [strona internetowa Maratonu Londyńskiego].
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
