Polityka transportowa na paradygmatycznym rozdrożu. Socjologiczna analiza dokumentów strategicznych europejskiej i polskiej polityki transportowej

Bartłomiej Kacper Przybylski

doi:10.18778/0208-600X.78.07

Autor

Bartłomiej Kacper Przybylski Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Struktur i Zmian Społecznych, ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, 90-214 Łódź https://orcid.org/0000-0002-2937-081X

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.78.07

Słowa kluczowe:

zrównoważony rozwój, polityka transportowa, zrównoważony transport, ochrona środowiska, bezpieczeństwo ruchu drogowego

Abstrakt

Artykuł analizuje europejską i krajową politykę transportową z punktu widzenia przyjmowanych w nich celów i zgodności z ideą zrównoważonego transportu. Autor podejmuje próbę ocenienia, na ile podmioty odpowiedzialne za kształt krajowej polityki transportowej traktują ideę zrównoważonego transportu jako istotną ideologiczną inspirację, a na ile jest to tylko hasłowa deklaracja nieznajdująca potwierdzenia w kierunkach szczegółowych działań. Obszary tej oceny obejmują społeczne aspekty funkcjonowania systemu transportowego: wpływ na rozwój gospodarczy, zagadnienie spójności społecznej i dostępności komunikacyjnej, zagadnienie ochrony środowiska i jakości życia oraz kwestię bezpieczeństwa użytkowników systemu transportowego. Artykuł zawiera wstępne wnioski z socjologicznej analizy desk research, prowadzonej na podstawie analizy treści dokumentów strategicznych krajowej i europejskiej polityki transportowej, a także analizy danych zastanych pochodzących z polskiej i europejskiej statystyki publicznej.

Bibliografia

Adamiec J. (2012), Transeuropejskie sieci transportowe, „Studia BAS”, nr 4(32), s. 63–78.
Google Scholar

Braess D. (1968), Über ein Paradoxon aus der Verkehrsplanung, „Unternehmenforschung”, nr 12, s. 258–268 https://doi.org/10.1007/BF01918335
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF01918335

European Commission (2018), Transport in the European Union. Current Trends And Issues, Brussels.
Google Scholar

European Commission (2021), European Commission Road Safety 2020 Preeliminary Statistics https://ec.europa.eu/transport/modes/road/news/2021-04-20-road-safety_pl (dostęp: 6.07.2021).
Google Scholar

European Environment Agency (EEA) (2009), Transport at crossroads. TERM 2008: Indicators tracking transport and environment in the European Union, Publications Office of the European Communities, Copenhagen.
Google Scholar

European Environment Agency (EEA) (2016), Transitions towards a more sustainable mobility system. TERM 2016: Transport indicators tracking progress towards environmental targets in Europe, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Google Scholar

Fücks R. (2016), Zielona rewolucja, przeł. Ś.F. Nowicki, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
Google Scholar

Gitkiewicz O. (2019), Nie zdążę, Wydawnictwo Fundacji Instytutu Reportażu/Dowody Na Istnienie, Warszawa.
Google Scholar

Karwacki A. (2006), Błędne koło. Reprodukcja kultury podklasy społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Google Scholar

Komisja Europejska (2011), Biała Księga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportowego, Bruksela.
Google Scholar

Krzykała F. (2004), Socjologia transportu w zarysie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań.
Google Scholar

Lipińska-Słota A. (2014), Polityka transportowa w kształtowaniu systemów transportowych, „Studia Ekonomiczne”, nr 165, s. 69–76.
Google Scholar

Ministerstwo Infrastruktury (2019), Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do roku 2030, Warszawa.
Google Scholar

Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (2013), Strategia Rozwoju Transportu do roku 2020 (z perspektywą do roku 2030), Warszawa.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2008), Informacja o wynikach kontroli organizowania i finansowania regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich, KKT – 41000/06, Warszawa.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2011), Informacja o wynikach kontroli restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstw transportu autobusowego, KGP-4101-01-00/2010, Warszawa.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2014), Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami, LKR-4101-007-00/2014, Warszawa.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2016a), Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania regionalnego pasażerskiego transportu drogowego, KIN-410.007.00.2015, Warszawa.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2016b), Dostępność publicznego transportu zbiorowego dla osób niepełnosprawnych w miastach na prawach powiatu, LBY.430.001.00.2015, Warszawa.
Google Scholar

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) (1997), Towards Sustainable Transportations, Vancouver.
Google Scholar

Rokicka E., Woźniak W. (2016), W kierunku zrównoważonego rozwoju. Koncepcje, interpretacje, konteksty, Katedra Socjologii Ogólnej Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Rydzykowski W. (red.) (2017), Współczesna polityka transportowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar

Rytel K. (2017), Polska: najniższa dostępność kolei w regionie http://czt.org.pl/publikacje/porownaj/polska-najnizsza-dostepnosc-kolei-w-regionie (dostęp: 2.02.2017).
Google Scholar

Statistical Pocketbook (2016), EU Transport In figures, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Google Scholar

Strzyczkowski K. (2007), Prawo gospodarcze publiczne, wyd. II, Lexis Nexis, Warszawa.
Google Scholar

Swolkień O. (2008–2009), Polityka transportowa, Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź.
Google Scholar

Syryjczyk T. (red.) (2009), Biała księga. Mapa problemów polskiego kolejnictwa, Railway Business Forum, Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Szymalski W. (2014), Prawo Lewisa-Moridge’a w Warszawie – wprowadzenie http://www.zm.org.pl/?a=lewis-mogridge-14-00_wprowadzenie (dostęp: 30.01.2017).
Google Scholar

Trammer K. (2006), Zawieszone do odwołania, „Magazyn Obywatel”, nr 2(28).
Google Scholar

Trammer K. (2017), Miasta bez kolei? Głównie w Polsce http://czt.org.pl/publikacje/porownaj/miasta-bez-kolei-glownie-w-polsce (dostęp: 2.02.2017).
Google Scholar

Trammer K. (2019), Ostre cięcie. Jak niszczono polską kolej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Google Scholar

United Nations (2016), Mobilizing Sustainable Transport for Development, New York City.
Google Scholar

Wesołowski J. (2008), Miasto w ruchu. Dobre praktyki w organizowaniu transportu miejskiego, Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź.
Google Scholar

Ziemianie Atakują (2020), Ziemianie atakują!, Kantar, Lata Dwudzieste, United Nations Global Compact Poland ziemianieatakuja.pl (dostęp: 9.08.2021).
Google Scholar