O możliwościach wzajemnych inspiracji subdyscyplin socjologicznych. Przykład socjologii ciała i socjologii sportu

Abstrakt

Celem tekstu jest przedstawienie zjawiska podziału socjologii na subdyscypliny na przykładzie socjologii ciała i socjologii sportu, a także zaprezentowanie możliwości wzajemnej inspiracji dorobkiem obu subdyscyplin. Punktem wyjścia analiz jest krytyka wielkich projektów teoretycznych sformułowana przez Roberta Mertona oraz jego postulat dotyczący budowania teorii średniego zasięgu. W analizach odwołujemy się także do idei specjalizacji Talcotta Parsonsa. Do przywołanych koncepcji analitycznych należą także ujęcie Nicolasa Mullinsa, wyróżniającego cztery stadia formowania się nowych dyscyplin naukowych (stadium normalne, sieciowe, klastrowe oraz stadium wykształcenia nowej specjalności/subdyscypliny lub dyscypliny) oraz typologia subdyscyplin socjologicznych zaproponowana przez Jakuba Ryszarda Stempnia. Tekst prezentuje także charakterystykę obu omawianych subdyscyplin, kontekst instytucjonalny ich funkcjonowania, preferowane podejścia teoretyczne, specyfikę wykorzystywanej metodologii oraz kwestie etyczne uprawiania każdej z nich. Przykładem, na podstawie którego omawiana jest ta współpraca jest zorganizowana w listopadzie 2023 roku w Uniwersytecie Łódzkim ogólnopolska konferencja naukowa „Socjologia ciała i socjologia sportu. Stan badań i wzajemne inspiracje”. Artykuł przestawia wnioski płynące z tego wydarzenia, dotyczące m.in. możliwości wykroczenia poza ramy subdyscyplin, a także korzyści płynące z przyjęcia perspektywy pozasubdyscyplinarnej, a socjologicznej po prostu.