Podział latyfundium Eustachego i Marianny z Kątskich Potockich w 1771 roku

Zbigniew Anusik

doi:10.18778/1644-857X.17.01.01

Autor

Zbigniew Anusik Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Nowożytnej

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.17.01.01

Słowa kluczowe:

latyfundia, rodzina Potockich, magnateria polska XVIII w., podział dóbr Eustachego i Marianny Potockich

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest procesowi formowania się latyfundium, które znalazło się w posiadaniu Eustachego Potockiego i jego żony Marianny z Kątskich. Jego twórcą był podkanclerzy litewski Stanisław Antoni Szczuka (zm. 1710). W skład omawianego kompleksu majątkowego weszły też dobra, które były własnością Marcina (zm. 1710) i Jana Stanisława (zm. 1727) Kątskich oraz Jerzego Potockiego (zm. 1747). Eustachy i Marianna Potoccy byli właścicielami łącznie 11 miast, ponad 100 wsi i 25 folwarków. Dobra te przynosiły 460 tys. złp. rocznego dochodu. Po śmierci obojga małżonków w lutym 1768 r. ich latyfundium zostało podzielone między ich pięciu synów. Akt podziałowy został spisany w Warszawie w listopadzie 1771 r. Na każdego ze spadkobierców przypadły dobra przynoszące ok. 80 tys. złp. dochodu rocznego netto. Podział dawnego latyfundium Eustachego i Marianny Potockich sprawił, że ich synowie spadli do rzędu uboższych członków rodziny Potockich.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Archiwum Potockich z Radzynia [APR] nr 12, 13, 14, 15, 19, 25, 26, 33, 34, 35, 37, 144, 148, 153, 154, 155, 158, 161, 163, 166, 169. [Archiwum Główne Akt Dawnych].
Google Scholar

Archiwum Publiczne Potockich [APP] nr 374. [Archiwum Główne Akt Dawnych].
Google Scholar

Metryka Koronna [MK], Lustracje, dz. XVIII, sygn. 14, 42, 56, 74. [Archiwum Główne Akt Dawnych].
Google Scholar

Metryka Koronna [MK], Sigillata, sygn. 33. [Archiwum Główne Akt Dawnych].
Google Scholar

Metryka Koronna [MK], Zbiór Aleksandra Czołowskiego, sygn. 643. [Archiwum Główne Akt Dawnych].
Google Scholar

Anusik Z., Potocki Jerzy Michał, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 44–47.
Google Scholar

Anusik Z., Zapomniany potomek sławnego rodu – Kajetan Potocki (zm. 1802), starosta urzędowski, dymirski i korytnicki [w druku].
Google Scholar

Bożawola-Romanowski L., Rodowód Potockich hrabiów herbu Pilawa. Z podań historycznych, z autentyków, pamiętników rodzinnych, monografii i długoletnich własnych studiów zebrany, Warszawa 1882.
Google Scholar

Czemeryński K., O dobrach koronnych byłej Rzeczypospolitej Polskiej, dział I, Lwów 1870.
Google Scholar

Demidowicz T., Horodyszcze – zarys dziejów, Biała Podlaska 1996.
Google Scholar

Dworzaczek W., Genealogia, t. II (Tablice), Warszawa 1959.
Google Scholar

Dymnicka-Wołoszyńska H., Potocki Joachim, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 50–51.
Google Scholar

Gierowski J., Humiecki Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. X, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962–1964, s. 100–102.
Google Scholar

Gombin K., Inicjatywy artystyczne Eustachego Potockiego, Lublin 2009.
Google Scholar

Grochulska B., Potocki Stanisław Kostka, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 158–170.
Google Scholar

Grosfeld B., Potocki Eustachy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVII, Wrocław 1983, s. 804–807.
Google Scholar

Janeczek Z., Korespondencja Marianny z Kątskich Potockiej z komendantem twierdz ukrainnych generałem Joachimem Potockim, z lat 1756–1760, [w:] Ród Potockich w odmęcie historii (XVII–XX wiek), red. Z. Janeczek, Katowice 2007, s. 403–452.
Google Scholar

Keckowa A., Kotowski (pierwotne nazwisko Kot) Adam, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XIV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968–1969, s. 488.
Google Scholar

Kobierecki M., Dzieje Kutna i okolicznych wsi w XVII i XVIII wieku, [w:] Kutno poprzez wieki, t. I (Do 1939 roku), red. J. Szymczak, Kutno–Łódź 2011, s. 177–216.
Google Scholar

Konopczyński W., Cetner Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. III, Kraków 1937, s. 240.
Google Scholar

Kossakowski S.K., Monografie historyczno-genealogiczne niektórych rodzin polskich, t. II, Warszawa 1860.
Google Scholar

Kowalik J., Maria z Kątskich Potocka (ok. 1720–1768): przyczynek do życia kulturalnego w Radzyniu w II połowie XVIII wieku, „Radzyński Rocznik Humanistyczny” 2001, t. I, s. 35–46.
Google Scholar

Link-Lenczowski A., Potocki Józef Felicjan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 58–59.
Google Scholar

Link-Lenczowski A., Potocki Stanisław Władysław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 154–156.
Google Scholar

Link-Lenczowski A., Szklarska E., Potocki Michał, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 97–101.
Google Scholar

Michalik B., Działalność oświatowa Ignacego Potockiego, Wrocław 1979.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, t. VII, Lipsk 1841.
Google Scholar

Orman E., Sanguszko Hieronim Janusz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXIV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992–1993, s. 484–488.
Google Scholar

Palkij H., Szczuka Stanisław Antoni, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XLVII, Warszawa–Kraków 2010–2011, s. 469–481.
Google Scholar

Przyboś A., Kątski (Kącki, Kontski) Marcin Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968, s. 316–319.
Google Scholar

Przyboś A., Potocki Feliks Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVII, Wrocław 1983, s. 807–812.
Google Scholar

Przyboś A., Potocki Stanisław zwany Rewerą, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 140–151.
Google Scholar

Rabowicz E., Stok P., Kątski Jan Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968, s. 314–315.
Google Scholar

Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, t. I, Warszawa 1880; t. II, Warszawa 1881; t. III, Warszawa 1882; t. IV, Warszawa 1883; t. X, Warszawa 1889; t. XII, Warszawa 1892.
Google Scholar

Szczygielski W., Potocki Marian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 94–96.
Google Scholar

Uruski S., Kosiński A.A., Włodarski A., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. XIV, Warszawa 1917.
Google Scholar

Waliszewski K., Potoccy i Czartoryscy. Walka stronnictw i programów politycznych przed upadkiem Rzeczypospolitej 1734–1763, t. I (1734–1754), Kraków 1886.
Google Scholar

Zielińska T., Magnateria polska epoki saskiej. Funkcje urzędów i królewszczyzn w procesie przeobrażeń warstwy społecznej, Wrocław 1977.
Google Scholar

Zielińska Z., Potocki Jan Nepomucen Eryk, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 42–43.
Google Scholar

Zielińska Z., Potocki Roman Ignacy Franciszek, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 1–17.
Google Scholar

Żychliński T., Złota księga szlachty polskiej, t. I, Poznań 1879; t. XIV, Poznań 1892.
Google Scholar