Gest wskazywania palcem w świetle doniesień neurobiologicznych

Ewa Bielenda‑Mazur; Anna Siudak

doi:10.18778/2544-7238.03.02

Autor

Ewa Bielenda‑Mazur Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Katedra Logopedii i Zaburzeń Rozwoju, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków https://orcid.org/0000-0001-6206-7516
Anna Siudak Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Katedra Logopedii i Zaburzeń Rozwoju, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków https://orcid.org/0000-0002-1986-9078

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.03.02

Słowa kluczowe:

gest wskazywania palcem, naprzemienność ról, rewolucja dziewiątego miesiąca, rozwój dziecka

Abstrakt

W niniejszym opracowaniu przedstawione zostały zagadnienia związane z pojawieniem się w rozwoju dzieci gestu wskazywania palcem, który można uznać za kluczową zdobycz tzw. rewolucji dziewiątego miesiąca. Autorki rozpatrują znaczenie gestu w kontekście rozwoju ruchowego, poznawczo‑językowego i społecznego. Podkreślając na jego neurobiologiczne podłoże, omawiają rozwój umiejętności komunikacyjnych determinujących pojawienie się gestu wskazywania palcem.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bakeman R., Adamson L. B., 1984, Coordinating Attention to People and Objects in Mother‑Infant and Peer‑Infant Interaction, „Child Development”, vol. 55, no. 4, s. 1278–1289.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/1129997

Bauer J., 2008, Empatia. Co potrafią neurony lustrzane, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Białecka‑Pikul M., Stępień‑Nycz M., Karwala M., 2014, Odkrywanie kompetencji komunikacyjnych niemowląt. Skala Wczesnej Komunikacji Społecznej jako przykład narzędzia pomiarowego, „Psychologia Rozwojowa”, t. 19, nr 3, s. 51–68.
Google Scholar

Bokus B., Shugar G. W., 2007, Psychologia języka dziecka – stare pytania, nowe dane, nowe hipotezy, [w:] Bokus B., Shugar G. W. (red.), Psychologia języka dziecka. Osiagnięcia, nowe perspektywy, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 9–32.
Google Scholar

Butterworth G., Jarrett N., 1991, What minds have in common is space: Spatial mechanisms serving joint visual attention in infancy, „British Journal of Developmental Psychology”, vol. 9(1), s. 55–72.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.2044-835X.1991.tb00862.x

Cole J., Gallagher S., McNeill D., 2002, Gesture following deafferentation: A phenomenologically informed experimental study, „Phenomenology and the Cognitive Sciences”, no. 1, s. 49–67.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1015572619184

Goldin‑Meadow S., 1999, The role of gesture in communication and thinking, „Trends in Cognitive Sciences”, vol. 3, no. 11, November, s. 419–429.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S1364-6613(99)01397-2

Hellbrugge T., Lajosi F., Menara D., Schamberger R., Rautenstrauch T., 2016, Monachijska funkcjonalna diagnostyka rozwojowa. Pierwszy rok życia, Wrocław: Fundacja Promyk Słońca.
Google Scholar

Iverson J. M., Goldin‑Meadow S., 2005, Gesture paves the way for language development, „Psychological Science”, vol. 16(5), s. 367–371.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.0956-7976.2005.01542.x

Iverson J. M., Thelen E., 1999, Hand, Mouth and Brain. The Dynamic Emergence of Speech and
Google Scholar

Gesture, „Journal of Consciousness Studies”, www.imprint-academic.com/jcs (dostęp: 20.07.2019).
Google Scholar

Jusczyk P. W., 2007, Przyswajanie języka: dźwięki mowy i początki fonologii, [w:] B. Bokus, G. W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 63–99.
Google Scholar

Kaczorowska‑Bray K., Milewski S., 2016, Specyfika rozwoju umiejętności komunikacyjnych dzieci z uszkodzeniem narządu wzroku, [w:] Kaczorowska‑Bray K., Milewski S. (red.), Wczesna interwencja logopedyczna, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Uniwersalis, s. 260–283.
Google Scholar

Korendo M., Bielenda‑Mazur E., 2016, Znaczenie kategoryzacji dla rozwoju mowy dziecka, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Logopaedica V”, s. 176–185.
Google Scholar

Korendo M., Bielenda‑Mazur E., 2018, Neurobiologiczne reguły diagnozy i terapii neurobiologicznej, [w:] B. Szołtysek (red.), Progres neonatologii a postawa terapeutów wczesnego wspomagania rozwoju, Tarnów: Tarnowska Szkoła Wyższa, s. 26–35.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2019.26.2.7

Kurcz I., 1992, Język a psychologia, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kurcz I., 2011, Charakterystyka kompetencji językowej – wytwarzanie i percepcja mowy, [w:] I. Kurcz, H. Okuniewska (red.), Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka, Warszawa: Wydawnictwo Academica, s. 66–79.
Google Scholar

Kurcz I., Tomaszewski P., 2011, Powstawanie i ewolucja języka, [w:] I. Kurcz, H. Okuniewska (red.), Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka, Warszawa: Wydawnictwo Academica, s. 45–65.
Google Scholar

Przezwański R., 1959, Zjawiska dotykowe i wibracyjne. Wybrane problemy badawcze, „Zeszyty Problemowe Nauki Polskiej”, z. XVI: Kompensacja czynności narządów zmysłowych, s. 165–204.
Google Scholar

Scaife M., Bruner J., 1975, The Capacity for Joint Visual Attention in the Infant, „Nature”, no. 253, s. 265–266.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1038/253265a0

Siudak A., 2015, Czy rozumienie ma swoje prenatalne początki?, [w:] M. Błasiak‑Tytuła, M. Korendo, A. Siudak (red.), „Nowa Logopedia”, t. 6, Kraków: Collegium Columbinum, s. 65–78.
Google Scholar

Siudak A., 2018, Neurobiologiczne podstawy prenatalnej stymulacji narządu słuchu, [w:] M. Błasiak‑Tytuła, A. Siudak (red.), Neurologopedia, t. 1, Kraków: Wydawnictwo WiR, s. 63–72.
Google Scholar

Siudak A., 2019, Fizjologiczne i patologiczne aspekty inwolucji zmysłów – cz. 2: Dotyk, smak i węch, [w:] B. Kazek, J. Wojciechowska (red.), Zmysły w procesie starzenia, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 185–208.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323538578.pp.185-208

Siudak A., Bielenda‑Mazur E., [w przygotowaniu], Neurorozwojowy wymiar gestu wskazywania palcem – rozwój i stymulacja.
Google Scholar

Springer S., Deutsch G., 2004, Lewy mózg, prawy mózg – z perspektywy neurobiologii poznawczej, Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S‑ka.
Google Scholar

Tomasello M., 2002, Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Załazińska A., 2006, Niewerbalna struktura dialogu w poszukiwaniu polskich wzorców narracyjnych i interakcyjnych zachowań komunikacyjnych, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Zyss T., 2011, Neurofizjologiczne podłoże procesu mówienia – rola somatosensorycznej kontroli zakrętów zaśrodkowych, [w:] M. Michalik (red.), „Nowa Logopedia”, t. 2, Kraków: Collegium Columbinum, s. 35–45.
Google Scholar