Feminizacja głosu u transpłciowych kobiet i osób różnorodnych płciowo, czyli skuteczność logopedycznej „protezy”

Joanna Stempień

doi:10.18778/2544-7238.11.14

Autor

Joanna Stempień Uniwersytet Warszawski, Wydział Polonistyki, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych https://orcid.org/0000-0003-4246-4906

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.11.14

Słowa kluczowe:

skuteczność terapii, feminizacja głosu, transpłciowość, terapia głosu

Abstrakt

Artykuł prezentuje stan badań i wnioski z najważniejszych światowych publikacji dotyczących efektywności feminizacji głosu u transpłciowych kobiet i korzyści z niej płynących. Pierwsze artykuły dotyczące feminizacji głosu ukazały się w Stanach Zjednoczonych już w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. W opracowaniu przedstawiono wyniki dotyczące podwyższenia częstotliwości podstawowej, wyniki badań audytywnych z udziałem niezależnych słuchaczy oraz wyniki badań jakościowych dowodzących pozytywnego wpływu terapii na stan psychoemocjonalny pacjentek. Feminizacja głosu może skutecznie i trwale poprawić funkcjonowanie społeczne transpłciowych kobiet. Niezbędne jest poszerzenie wiedzy logopedek w Polsce na ten temat.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Adler R., Hirsch S., Pickering J. (red.), 2019, Voice and Communication Therapy for the Transgender/ Gender Diverse Client. A Comprehensive Clinical Guide, San Diego: Plural Publishing.
Google Scholar

Aldridge Z., Patel S., Guo B., Nixon E., Bouman W.P., Witcomb G., Arcelus J., 2021, Long‐term effect of gender‐affirming hormone treatment on depression and anxiety symptoms in transgender people: A prospective cohort study, „Andrology”, vol. 9(6), s. 1808–1816.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/andr.12884

Azul D., 2013, How Do Voices Become Gendered? A Critical Examination of Everyday and Medical Constructions of the Relationship Between Voice, Sex, and Gender Identity, [w:] M. Ah-King (red.), Challenging Popular Myths of Sex, Gender and Biology, Cham: Springer, s. 77–88.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-01979-6_8

Bąk I., Domeracka-Kołodziej A., Majszyk D., Bruzgielewicz A., Niemczyk K., 2014, Tyreoplastyka typu IV w leczeniu głosu u transseksualisty typu M/K, „Polish Otorhinolaryngology Review”, vol. 3(2), s. 102–107.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.ppotor.2014.04.004

Bouman W.P., Claes L., Brewin N., Crawford J.R., Millet N., Fernandez-Aranda F., Arcelus J., 2017, Transgender and anxiety: A comparative study between transgender people and the general population, „International Journal of Transgenderism”, vol. 18(1), s. 16–26.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/15532739.2016.1258352

Bralley R., Bull G., Gore C., Edgerton M., 1978, Evaluation of vocal pitch in male transsexuals, „Journal of Communication Disorders”, vol. 11(5), s. 443–449.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0021-9924(78)90037-0

Branstrom R., Stormbom I., Bergendal M., Pachanakis J., 2022, Transgender-based disparities in suicidality: A population-based study of key predictions from four theoretical models, „Suicide and Life-Threatening Behavior”, vol. 52, s. 401–412.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/sltb.12830

Dacakis G., 2000, Long-term maintenance of fundamental frequency increases in male-to-female transsexuals, „Journal of Voice”, vol. 14, s. 549–556.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0892-1997(00)80010-7

Dacakis G., Davies S., 2012, Trans Woman Voice Questionnaire, Melbourne–Vancouver: La Trobe University, University of British Columbia.
Google Scholar

Dacakis G., Oates J., Douglas J., 2012, Beyond voice: perceptions of gender in male-to-female transsexuals, „Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery”, vol. 20(3), s. 165–170.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/MOO.0b013e3283530f85

Gelfer M.P., Schofield K.J., 2000, Comparison of acoustic and perceptual measures of voice in male-to-female transsexuals perceived as female versus those perceived as male, „Journal of Voice”, vol. 14(1), s. 22–33.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0892-1997(00)80092-2

Gelfer M.P., Tice R.M., 2013, Perceptual and acoustic outcomes of voice therapy for male-to-female transgender individuals immediately after therapy and 15 months later, „Journal of Voice”, vol. 27(3), s. 335–347.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2012.07.009

Gorham-Rowan M., Morris R., 2006, Aerodynamic analysis of male-to-female transgender voice, „Journal of Voice”, vol. 20, s. 251–262.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2005.03.004

Grift T. van de, Elaut E., Cerwenka S., Cohen-Kettenis P., De Cuypere G., Richter-Appelt H., Kreukels B., 2017, Effects of Medical Interventions on Gender Dysphoria and Body Image: A Follow-Up Study, „Psychosomatic Medicine”, vol. 79, s. 815–823.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/PSY.0000000000000465

Hancock A., Krissinger J., Owen K., 2011, Voice Perceptions and Quality of Life of Transgender People, „Journal of Voice”, vol. 25(5), s. 553–558.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2010.07.013

Hardy T., Rieger J., Wells K., Boliek C., 2018, Acoustic Predictors of Gender Attribution, Masculinity–Femininity, and Vocal Naturalness Ratings Amongst Transgender and Cisgender Speakers, „Journal of Voice”, vol. 34(2), s. 300.e11–300.e26.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2018.10.002

Herman J.L., Brown T.N.T., Haas A.P., 2019, Suicide thoughts and attempts among transgender adults. Findings from the 2015 US Transgender Survey, Williams: Institute UCLA School of Law.
Google Scholar

Isshiki N., Morita H., Okamura H., Hiramoto M., 1974, Thyroplasty as a New Phonosurgical Technique, „Acta Otolaryngologica”, vol. 78(1–6), s. 451–457.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3109/00016487409126379

Kalra M., 1977, Voice therapy in the case of a transsexual, [w:] R. Gemme, C.C. Wheeler (red.), Progress in Sexology. Perspectives in Sexuality, Boston: Springer, s. 77–84.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4684-2448-5_10

Kattari S., Kattari L., Johnson J., Lacombe-Duncan A., Misiolek B., 2020, Differential Experiences of Mental Health among Trans/Gender Diverse Adults in Michigan, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, vol. 17(18), 6805.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph17186805

Kent S., Fletcher L., Morgan A., Morton M., Hall R., Sandage M., 2023, Updated Acoustic Normative Data through the Lifespan: A Scoping Review, „Journal of Voice”, vol. 39(4), www.jvoice.org/artic le/S0892-1997(23)00066-8/ppt (dostęp: 3.12.2024).
Google Scholar

Kim H., 2020, Vocal Feminization for Transgender Women: Current Strategies and Patient Perspectives, „International Journal of General Medicine”, vol. 13, s. 43–52.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2147/IJGM.S205102

Laver J., 1994, Principles of phonetics, Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139166621

Leung Y., Oates J., Chan S.P., 2018, Voice, Articulation and Prosody Contribute to Listener Perceptions of Speaker Gender: A Systematic Review and Meta-Analysis, „Journal of Speech, Language, and Hearing Research”, vol. 61(2), s. 266–297.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/2017_JSLHR-S-17-0067

Leung Y., Oates J., Chan S.P., Papp V., 2021, Associations between speaking fundamental frequency, vowel formant frequencies, and listener perceptions of speaker gender and vocal femininity-masculinity, „Journal of Speech, Language, and Hearing Research”, vol. 64(7), s. 2600–2622.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/2021_JSLHR-20-00747

Leyns C., Alighieri C., De Wilde J., Van Lierde K., T’Sjoen G., D’haeseleer E., 2022, Experiences of Transgender Women with Speech Feminization Training: A Qualitative Study, „Healthcare”, vol. 10(11), 2295.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/healthcare10112295

Leyns C., Papeleu T., Tomassen P., T’Sjoen G., D’haeseleer E., 2021, Effects of speech therapy for transgender women: A systematic review, „International Journal of Transgender Health”, vol. 22(4), s. 360–380.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/26895269.2021.1915224

Lorenc A., Stempień J., 2023a, Kwestionariusz Samooceny Głosu dla Transpłciowych Kobiet („Trans Women Voice Questionnaire”) – polska adaptacja i walidacja, „Logopaedica Lodziensia”, nr 8, s. 53–64.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2544-7238.08.04

Lorenc A., Stempień J., 2023b, Standard postępowania logopedycznego w przypadku osób transpłciowych przechodzących tranzycję – wprowadzenie do problematyki oraz propozycja procedur, [w:] J. Panasiuk (red.), Logopedia jako nauka. Tom I: Przedmiot i metodologia badań, Warszawa: Polska Akademia Nauk, s. 263–277.
Google Scholar

Mazurczak A., Mrowicki M., Adamczewska-Stachura M., 2019, Sytuacja prawna osób nieheteroseksualnych i transpłciowych w Polsce, „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich 2019”, nr 6.
Google Scholar

McNeill E., Wilson J., Clark S., Deakin J., 2008, Perception of Voice in the Transgender Client, „Journal of Voice”, vol. 22(6), s. 727–733.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2006.12.010

Mount K., Salmon S., 1988, Changing the vocal characteristics of a postoperative transsexual patient: A longitudinal study, „Journal of Communication Disorders”, vol. 21(3), s. 229–238.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0021-9924(88)90031-7

Novais Valente Junior C., Mesquita de Medeiros A., 2022, Voice and Gender Incongruence: Relationship between Vocal Self-Perception and Mental Health of Trans Women, „Journal of Voice”, vol. 36, s. 739–882.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2020.10.002

Nygren U., Södersten M., Thyen U., Köhler B., Nordenskjöld A., 2019, Voice dissatisfaction in individuals with a disorder of sex development, „Clinical Endocrinology”, vol. 91(1), s. 219–227.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/cen.14000

Oates J., Dacakis G., 1983, Speech pathology considerations in the management of transsexualism – A review, „British Journal of Disorders of Communication”, vol. 18(3), s. 139–151.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3109/13682828309012237

Oates J., Södersten M., Quinn S., Nygren U., Dacakis G., Kelly V., Smith G., Sand A., 2023, Gender-affirming voice training for trans women: effectiveness of training on patient reported outcomes and listener perceptions of voice, „Journal of Speech, Language, and Hearing Research”, vol. 66(11), s. 4206–4235.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/2023_JSLHR-23-00258

Owen K., Hancock A., 2010, The Role of Self- and Listener Perceptions of Femininity in Voice Therapy, „International Journal of Transgenderism”, vol. 12(4), s. 272–284.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/15532739.2010.550767

Park R., Liu Y.-T., Samuel A., Gurganus M., Gampper T., Corbett S., Shahane A., Stranix J., 2022, Long-term Outcomes After Gender-Affirming Surgery: 40-Year Follow-up Study, „Annals of Plastic Surgery”, vol. 89(4), s. 431–436.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/SAP.0000000000003233

Quinn S., Swain N., 2018, Efficacy of intensive voice feminisation therapy in a transgender young offender, „Journal of Communication Disorders”, vol. 72, s. 1–15.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jcomdis.2018.02.001

Rapoport S., Varelas E., Park C., Brown S., Goldberg L., Courey M., 2023, Patient satisfaction and acoustic changes in trans women after gender affirming voice training, „Laryngoscope”, vol. 133, s. 2340–2345.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/lary.30543

Reisner S., Poteat T., Keatley J., Cabral M., Mothopeng T., Dunham E., Holland C., Max R., Baral S., 2016, Global health burden and needs of transgender populations: a review, „The Lancet”, vol. 388(10042), s. 412–436.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(16)00684-X

Rogalska M., Zieliński M., Antkowiak L., Kasperczuk A., Misiołek M., 2024, Impact of Wendler glottoplasty on acoustic measures and quality of voice in transgender women: a systematic review and meta-analysis, „European Archives of Oto-Rhino-Laryngology”, vol. 281(7), s. 3345–3360.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s00405-024-08486-3

Södersten M., Oates J., Sand A., Granqvist S., Quinn S., Dacakis G., Nygren U., 2024, Gender-Affirming Voice Training for Trans Women: Acoustic Outcomes and Their Associations With Listener Perceptions Related to Gender, „Journal of Voice”, www.jvoice.org/article/S0892 -1997(24)00023-7/fulltext (dostęp: 7.01.2025).
Google Scholar

Stempień J., 2024, Feminizujący trening głosu u transpłciowej dwujęzycznej nastolatki z zaburzeniami sprzężonymi. Studium przypadku, „Logopaedica Lodziensia”, nr 9, s. 119–132.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2544-7238.09.08

Winiewski M., Świder M. (red.), 2021, Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2019–2020, Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, Stowarzyszenie Lambda.
Google Scholar

Witcomb G.L., Bouman W.P., Claes L., Brewin N., Crawford J., Arcelus J., 2018, Levels of depression in transgender people and its predictors: Results of a large matched control study with transgender people accessing clinical services, „Journal of Affective Disorders”, vol. 235, s. 308–315.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.02.051

World Health Organization, 2019, International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD), www.who.int/standards/classifications/classification-of-diseases (dostęp: 22.01.2025).
Google Scholar

WPATH – Światowe Stowarzyszenie Specjalistów(-tek) do spraw Zdrowia Osób Transpłciowych, 2022, Standardy opieki zdrowotnej dla osób transseksualnych, transpłciowych i różnorodnych płciowo (wersja ósma), https://wpath.org/publications/soc8/ (dostęp: 22.01.2025).
Google Scholar