Budowa graficzna pisma oraz zaburzenia w strukturze wyrazów na przykładzie wybranych próbek tekstów pisanych przez dorosłe osoby z dysleksją

Marzena Maria Szurek

doi:10.18778/2544-7238.04.14

Autor

Marzena Maria Szurek Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Wychowaniu, Zakład Logopedii i Pedolingwistyki, ul. Kopernika 26, 30-501 Kraków https://orcid.org/0000-0002-8134-2285

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.04.14

Słowa kluczowe:

dysleksja, dysleksja u dorosłych, dorosła osoba z dysleksją, dysgrafia, dysortografia, objawy dysleksji, zaburzenia systemu fonologicznego i morfologicznego, zaburzenia struktury wyrazu

Abstrakt

Artykuł podejmuje wątek deficytów językowych wynikających z dysleksji, dotyczących osób dorosłych i manifestujących się zaburzeniami języka pisanego. Tym samym próbuje odejść od tradycji badań nad dysleksją, które w większości koncentrują się na okresie nauki szkolnej i problemach edukacyjnych. Oprócz wybiórczej analizy językoznawczej próbek tekstowych, która stanowi główną część pracy, w tekście zwrócono też uwagę na ogół symptomów występujących u dorosłych z dysleksją, które w znacznym stopniu mogą komplikować codzienne funkcjonowanie.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bogdanowicz K., 2008, W czepku urodzona, czyli portret szczęśliwego dyslektyka, [w:] M. Bogdanowicz (red.), Portrety nie tylko znanych osób z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, s. 261–269.
Google Scholar

Bogdanowicz K., 2011a, Dysleksja a nauczanie języków obcych. Przewodnik dla nauczycieli i rodziców uczniów z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Bogdanowicz K., 2011b, Mam dysleksję i nie zawaham się jej użyć, „Gazeta Wyborcza”, 18.11, strony lokalne GW – Gdańsk, nr 268, s. 12.
Google Scholar

Bogdanowicz K., Bogdanowicz M., Pąchalska M., 2010, Studenci z dysleksją i ich słabe strony, „Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji”, nr 1(6), s. 12–14.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 1995, Uczeń o specyficznych potrzebach edukacyjnych, „Psychologia Wychowawcza”, nr 3, s. 216–133.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 1996, Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci – nowa definicja i miejsce w klasyfikacjach międzynarodowych, „Psychologia Wychowawcza”, nr 1, s. 13–23.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 1999, Model kompleksowej pomocy osobom z dysleksją rozwojową – ocena stanu aktualnego i propozycje zmian w świetle reformy systemu edukacji, „Psychologia Wychowawcza”, nr 3, s. 217–227.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2002, Recepty na dobre czytanie i pisanie, [w:] W. Turewicz (red.), Jak pomóc dziecku z dysortografią, Zielona Góra: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, s. 39–50.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2005a, Dysleksja problemem całego życia, [w:] M. Sinica, A. Rudzińska Rogoża (red.), W kręgu specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, s. 7–21.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2005b, Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2008a, Model diagnozowania dysleksji rozwojowej, „Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji”, numer sygnalny, s. 7–12.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2008b, Portrety nie tylko sławnych osób z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2009, Dysleksja u osób dorosłych, [w:] I. Sosin, M. Matraszek (red.), Zeszyt terapeuty. Edukacja – profilaktyka – terapia, Warszawa: Polskie Towarzystwo Dysleksji, Warszawski Oddział nr 1, Centrum Wspomagania Rozwoju Osobowości, s. 52–61.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2011a, Kwestionariusz rozpoznawania ryzyka specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu u uczniów rozpoczynających naukę w II, III klasie, Gdynia: Wydawnictwo Operon.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2011b, Ryzyko dysleksji, dysortografii i dysgrafii – Skala Ryzyka Dysleksji wraz z normami dla klas I i II, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
Google Scholar

Bogdanowicz M., Krasowicz-Kupis G., 2000, Kwestionariusz objawów dysleksji u dorosłych Michaela Vinegrada, [w:] W. Turewicz (red.), Jak pomóc dziecku z dysortografią, Zielona Góra: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, s. 25–27.
Google Scholar

Bogdanowicz M., Adryjanek A., Różyńska M., 2007, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdańsk: Wydawnictwo Operon.
Google Scholar

Bogdanowicz M., Czabaj R., Bućko A., 2008, Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom z dysleksją rozwojową, Gdynia: Wydawnictwo Operon.
Google Scholar

Bucholz J., Davies A. A., 2005, Adults with dyslexia demonstrates space-based and object-based covert attention deficits: Shifting attention to the periphery and shifting attention between objects in the left visual field, „Brain and Cognition”, t. 57(1), s. 30–34.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.bandc.2004.08.017

Cieszyńska J., 2005, Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar

Cieszyńska-Rożek J., 2010, Zaburzenia linearnego porządkowania, czyli dysleksja, [w:] J. Cieszyńska, Z. Orłowska-Popek, M. Korendo (red.), Nowe podejście w diagnozie i terapii logopedycznej – metoda krakowska, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, s. 37–51.
Google Scholar

Chodyna-Santus M., 2014, Dysleksja w mediach, https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/1710 (dostęp: 30.10.2019).
Google Scholar

Czabaj R., 2010, Rozpoznanie i wspomaganie uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się czytania i pisania (klasa IV–VI, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne), [w:] Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi, cz. 1, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Google Scholar

Czelakowska D., 2012, Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

DSM-5. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 2013, Washington–London: American Psychiatric Association.
Google Scholar

ICD-10, 2000, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Kraków–Warszawa: Wydawnictwo Vesalius.
Google Scholar

Korendo M., 2009, Dysleksja – problem wciąż nieznany, „Studia Pedagogiczne Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego”, t. 18, s. 231–241.
Google Scholar

Kowaluk-Romanek M., 2016, Dysleksja. Czy taki diabeł straszny, jak go malują?, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. XXXV, z. 3, s. 305–320.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/lrp.2016.35.3.305

Krasowicz-Kupis G., 2009a, Psychologia dysleksji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Krasowicz-Kupis G. (red.), 2009b, Diagnoza dysleksji. Najważniejsze problemy, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Kurowska B., 2011, Dziecko ryzyka dysleksji w przedszkolu, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar

Łockiewicz M., Bogdanonwicz K. M., 2013, Dysleksja u osób dorosłych, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Nijakowska J., 2004, Usprawnianie umiejętności odczytywania i zapisywania wyrazów w języku angielskim młodzieży z dysleksją rozwojową, [w:] M. Bogdanowicz, M. Smoleń (red.), Dysleksja w kontekście nauczania języków obcych, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, s. 144–157.
Google Scholar

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl (dostęp: 28.11.2019).
Google Scholar

Szurek M. M., 2014, Dysleksja istnieje naprawdę! – Jak ją rozpoznać i zrozumieć, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, t. 33, nr 3, s. 153–174.
Google Scholar

Wejner-Jaworska T., 2019, Dysleksja z perspektywy dorosłości, Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Wróbel T., 1979, Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar