Zaburzenia głosu a trema przed występem. Skala samopoczucia dzieci i młodzieży przed występem – walidacja narzędzia badawczego
DOI:
https://doi.org/10.18778/2544-7238.06.06Słowa kluczowe:
trema, wystąpienia publiczne, emisja głosu, psychogenne zaburzenia głosuAbstrakt
Trema to jedno z najczęstszych zjawisk odczuwanych przed wystąpieniami publicznymi. Istotnym powodem pomiaru tremy jest jej negatywny wpływ na zdrowie i emisję głosu dzieci i młodzieży. W literaturze światowej istnieją teorie, które opisują zjawisko tremy i jej implikacje dla emisji głosu. Niestety, brakuje narzędzi do badania tremy przed występem, które byłyby przeznaczone dla dzieci i młodzieży oraz zawierałyby jednocześnie kontekst pracy głosem. Celem tego artykułu jest krótka charakterystyka tremy i zaburzeń głosu o podłożu psychogennym oraz przedstawienie autorskiego narzędzia stworzonego na podstawie trójczynnikowej teorii konstruktu tremy. W tekście opisane są kolejne etapy powstawania kwestionariusza, analiza czynnikowa i wyłanianie skal. Wyniki analiz potwierdziły trójczynnikową konstrukcję narzędzia i sugerują, że skala może okazać się trafnym kwestionariuszem do badania tremy.
Pobrania
Bibliografia
Bascomb J.S., 2019, Performing Arts and Performance Anxiety, „Theses, Dissertations and Capstones”, 1184.
Google Scholar
Curyło‑Sikora P., 2017, Radzenie sobie z tremą a zdrowie młodzieży uzdolnionej muzycznie, rozprawa doktorska, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice.
Google Scholar
Curyło‑Sikora P., Wrona‑Polańska H., 2018, Zdrowie młodzieży uzdolnionej muzycznie w kontekście radzenia sobie z tremą, „Psychologia Rozwojowa”, t. XXIII, nr 1, s. 89–101.
Google Scholar
Deary I.J., Webb A., MacKenzie K., Wilson J.A., Carding P.N., 2004, Short, self‑report voice symptom scales: psychometric characteristics of the voice handicap index–10 and the vocal performance questionnaire, „Otolaryngology – Head and Neck Surgery”, vol. CXXXI, No. 3, s. 232–235.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.otohns.2004.02.048
Fernández‑Sogorb A., Sanmartín R., Vicent M., Gonzálvez C., 2021, Identifying profiles of anxiety in late childhood and exploring their relationship with school‑based distress, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, vol. XVIII, No. 3, 948.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph18030948
Fernholz I., Mumm J.L.M., Plag J., Noeres K., Rotter G., Willich S.N., Ströhle A., Berghöfer A., Schmidt A., 2019, Performance anxiety in professional musicians: a systematic review on prevalence, risk factors and clinical treatment effects, „Psychological Medicine”, vol. XLIX, No. 14, s. 2287–2306.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/S0033291719001910
Gębska M., Weber‑Nowakowska K., Żyżniewska‑Banaszak E., 2014, Zastosowanie techniki fonacyjno‑oddechowo‑artykulacyjnej jako formy profilaktyki i rehabilitacji zaburzeń emisji głosu u nauczycieli, „Hygeia Public Health”, t. XLIX, nr 2, s. 209–214.
Google Scholar
Hansen A.G., Zhang C., Loven J.Ø., Berdal‑Sørensen H., TarAngen M., Haye R., 2018, A questionnaire using vocal symptoms in quality control of phonosurgery: vocal surgical questionnaire, „BMC Ear, Nose and Throat Disorders”, vol. XVIII, No. 1, s. 1–7.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1186/s12901-018-0057-0
Jaros K., 2022, Ryzyko i konsekwencje zaburzeń głosu występujących po chorobie COVID–19 oraz ich wpływ na pracę nauczyciela, [w:] K. Białożyt‑Wielonek (red.), Wybrane aspekty funkcjonowania rynku pracy w czasie pandemii COVID–19. Inspiracje dla pedagogiki, Kraków: Wydawnictwo Scriptum, s. 51–66.
Google Scholar
Kaźmierczak M., 2018, Wpływ zaburzeń głosu na jakość interakcji komunikacyjnej w ocenie studentów kierunków filologicznych. „Otorynolaryngologia – Przegląd Kliniczny”, t. XVII, nr 1, s. 29–35.
Google Scholar
Kępińska‑Welbel J., 1991, Trema u muzyków. Materiały z I Międzynarodowej Konferencji Psychologii Muzyki, Radziejowice, maszynopis.
Google Scholar
Lewandowska‑Tarasiuk E., 2001, Sztuka wystąpień publicznych, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Google Scholar
Lewczuk J., 2004, Zjawisko konwersji w ujęciu psychoanalitycznym, „Nowiny Psychologiczne”, nr 2, s. 39–54.
Google Scholar
Maniecka‑Aleksandrowicz B., Domeracka‑Kołodziej A., 2004, Dysfonia i chrypka, „Magazyn Otolaryngologiczny”, t. I, nr 9, s. 17–25.
Google Scholar
Nagel J.J., Himle D.P., Papsdorf J.D., 1989, Cognitive‑behavioural treatment of musical performance anxiety, „Psychology of Music”, vol. XVII, No. 1, s. 12–21.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0305735689171002
Osborne M.S., Kenny D.T., Holsomback R., 2005, Assessment of music performance anxiety in late childhood: A validation study of the Music Performance Anxiety Inventory for Adolescents, „International Journal of Stress Management”, vol. XII, No. 4, s. 312–330.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/1072-5245.12.4.312
Papageorgi I., 2022, Prevalence and predictors of music performance anxiety in adolescent learners: contributions of individual, task‑related and environmental factors, „Musicae Scientiae”, vol. XVI, No. 1, s. 101–122.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1029864920923128
Raducanu C.A., 2010, Performance anxiety in piano playing, [w:] V. Munteanu, R. Raducanu, G. Dutica, A. Croitoru, V.E. Balas (red.), AMTA’10 Proceedings of the 11th WSEAS International conference Acoustics & Music: theory & applications, Wisconsin: World Scientific and Engineering Academy and Society (WSEAS) Stevens Point, s. 186–189.
Google Scholar
Ricci‑Maccarini A., De Maio V., Murry T., Schindler A., 2013, Development and validation of the children’s voice handicap index–10 (CVHI–10), „Journal of Voice”, vol. XVII, No. 2, s. 258.e23–258.e28.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvoice.2012.10.006
Rubin J.S., Greenberg M., 2002, Psychogenic voice disorders in performers: a psychodynamic model, „Journal of Voice”, vol. XVI, No. 4, s. 544–548.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0892-1997(02)00129-7
Ryan C., 2005, Experience of musical performance anxiety in elementary school children, „International Journal of Stress Management”, vol. XII, No. 4, s. 331–342.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/1072-5245.12.4.331
Salmon P.G., 1990, A psychological perspective on musical performance anxiety: a review of the literature, „Medical Problems of Performing Artists”, vol. V, No. 1, s. 2–11.
Google Scholar
Scech M., 2021, Emotional stress as a risk factor of voice disorders in professional singers, „Pomeranian Journal of Life Sciences”, vol. LXVII, No. 2, s. 55–62.
Google Scholar
Shyam S.S., Elizabeth Joy I., 2016, Public speaking skills, Kochi: ICAR‑Central Marine Fisheries Research Institute.
Google Scholar
Silvers J.A., McRae K., Gabrieli J.D., Gross J.J., Remy K.A., Ochsner K.N., 2012, Age‑related differences in emotional reactivity, regulation, and rejection sensitivity in adolescence, „Emotion”, vol. XII, No. 6, s. 1235–1247.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/a0028297
Szulc M., Olszak A., 2012, Wybrane psychologiczne wyznaczniki tremy koncertujących muzyków profesjonalistów i amatorów, „Estetyka i Krytyka”, t. XXV, nr 2, s. 201–230.
Google Scholar
Tokarz A., Kaleńska J., 2005, Skala Samopoczucia Muzyka przed Występem Andrew Steptoe’a, Helen Fidler – wstępne opracowanie wersji polskiej, „Psychologia Rozwojowa”, t. X, nr 1, s. 125–134.
Google Scholar
Tuz‑Hrycyna N., Sielska‑Badurek E., 2017, Adaptacja i walidacja polskiej wersji językowej testów CVHI–10 oraz CVHI–10‑P, „Otorynolaryngologia – Przegląd Kliniczny”, t. XVI, nr 1, s. 19–25.
Google Scholar
Winkler R., 2006, Wystąpienie jako forma komunikowania, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 715, s. 49–63.
Google Scholar
Zalewska S., 2002–2003, Psychopedagogiczne uwarunkowania rozwoju mowy u dziecka, „Studia Gdańskie”, t. XV–XVI, s. 173–179.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.