Glottodidactic error within the phonic subsystem – a voice in the discussion
DOI:
https://doi.org/10.18778/0860-6587.26.12Keywords:
phonetic error, glottodidactic norm, interference, non-normativityAbstract
The classifications of errors made by foreigners learning Polish as a foreign language are usually based on either those typical for native users of the Polish language (e.g. by A. Markowski) or on the possible interferences (e.g. by H. Komorowska). Since the terms glottodidactic error and glottodidactic norm have been proposed, errors began to be analyzed individually, with consideration of the interlanguage, which however resulted in the simplification of their description. The phonic system of the language proved to be particularly problematic since phonetic variation does not translate into variation in language norm (even if we take into consideration the distinction between the model norm and utilitarian norm). Phonetic mistakes have also recently gained the attention of speech therapist, whose approach – though scientifically valuable – raises certain doubts. The aim of the article is to contribute to the discussions on the perception of phonetic mistakes in foreigners.
References
Ananiewa N., 1997, Zjawisko interferencji w początkowym etapie nauczania języka polskiego w środowisku rosyjskojęzycznym, w: W. T. Miodunka (red.), Nauczanie język polskiego jako obcego. Materiały z pierwszej konferencji polonistów zagranicznych i polskich zwołanej z inicjatywy Grupy „Bristol” do Instytutu Polonijnego UJ, Kraków, s. 197–202.
Google Scholar
Arabski J., 1985, O przyswajaniu języka drugiego (obcego), Warszawa.
Google Scholar
Bańko M., 2008, O normie i błędzie, „Poradnik Językowy”, nr 5, s. 3–17.
Google Scholar
Biernacka M., 2015, Trudności w nauczaniu wymowy polskiej cudzoziemców w świetle wyników badań ankietowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 22, G. Zarzycka (red.), s. 252–265.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.22.17
Błąd językowy w perspektywie komunikacyjnej, 2008, Kita M., Czempka-Wewióra M., Ślawska M. (red.), Katowice.
Google Scholar
Chomicz-Jung K., 1990, Norma glottodydaktyczna i jej rola w procesie glottodydaktycznym, „Przegląd Glottodydaktyczny”, nr 11, s. 21-38.
Google Scholar
Cienkowski W., 1980, Błędy w języku ojczystym a błędy w języku obcym. Terminologia i problematyka, „Poradnik Językowy”, nr 8, s. 442–447.
Google Scholar
Dąbrowska A., Pasieka M., 2015, Teorie, klasyfikacje oraz problemy badania i oceny błędów glottodydaktycznych, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 22, G. Zarzycka (red.), s. 21–47.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.22.02
Dukiewicz L., Sawicka I., 1995, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, Kraków.
Google Scholar
Dunaj B., 2003, Zagadnienia poprawności językowej 1. Wymowa samogłosek nosowych, „Język Polski”, t. LXXXIII, s. 125–126.
Google Scholar
Dunaj B., 2004, Zagadnienia poprawności językowej 2. Wymowa połączeń ai, ei, ii, oi, ói, ui, yi, „Język Polski”, t. LXXXIV, s. 206–209.
Google Scholar
Dunaj B., 2006, Zasady poprawnej wymowy polskiej, „Język Polski”, t. LXXXVI, z. 3, s. 161–172.
Google Scholar
Flege J. E., 1995, Second language speech learning: Theory, findings, and problems, w: W. Strange (red.), Speech perception and linguistic experience: Issues in cross-language research, Baltimore, s. 233–277.
Google Scholar
Gonet W., 1993, Próba określenia normy wymowy polskich samogłosek ustnych, w: S. Grabias (red.), Opuscula Logopaedica in honorem Leonis Kaczmarek, Lublin, s. 232–253.
Google Scholar
Grochala B., 2015, Norma wzorcowa vs norma użytkowa a glottodydaktyka, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 22, G. Zarzycka (red.), s. 87–98.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.22.06
Grucza F. (red.), 1978, Z problematyki błędów obcojęzycznych, Warszawa.
Google Scholar
Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P. (red), 2011, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Kraków.
Google Scholar
Jenkins J., 1998, Which pronunciation norms and models for English as an International Language?, “ELT Journal”, nr 52(2), s. 119–126.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/elt/52.2.119
Kaleta R., 2009, Dyskusja nad błędem językowym w wybranych polskich pracach językoznawczych wydanych w latach 1978–2008 (przegląd), „Lingwistyka Stosowana. Przegląd”, nr 1, s. 151–171.
Google Scholar
Kania J., 1982, Szkice logopedyczne, Warszawa.
Google Scholar
Kapusta M., 2000, Wykorzystanie sieci Kohonena do wizualizacji mowy patologicznej, praca doktorska, materiały Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Google Scholar
Kirkova-Naskova A., 2010, Native speaker perceptions of accented speech: the English pronunciation of Macedonian EFL learners, „Research in Language”, nr 8, s. 41–61.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/v10015-010-0004-7
Kleśta J., 2004, Analiza akustyczna polskich spółgłosek trących bezdźwięcznych realizowanych przez dzieci niesłyszące, „Audiofonologia”, nr 26, s. 105–118.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/il.2006.13.8
Komorowska H., 1980, Nauczanie gramatyki języka obcego a interferencja. Audiolingwalizm, kognitywizm, interferencja, Warszawa.
Google Scholar
Komorowska H., 2001, Metodyka nauczania języków obcych, Warszawa.
Google Scholar
Lorenc, A., 2016, Wymowa normatywna polskich samogłosek nosowych i spółgłoski bocznej, Warszawa.
Google Scholar
Madelska L., 2005, Słownik wariantywności fonetycznej współczesnej polszczyzny, Collegium Columbinum, Kraków.
Google Scholar
Madelska L., 2010, Posłuchaj, jak mówię (Podręcznik ucznia; Poradnik dla rodziców i nauczycieli; Film dydaktyczny). Materiały do ćwiczenia słuchu i wymowy dla dzieci oraz dla dorosłych, uczących się języka polskiego jako obcego, Wiedeń.
Google Scholar
Miodek J., 2001, O normie językowej, w: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin, s. 73–83.
Google Scholar
NKJP: www.nkjp.pl [28.08.2019].
Google Scholar
Pätzold M., Simpson A. M.,1997, Acoustic analysis of German vowels in the Kiel Corpus of Read Speech, w: A. P. Simpson, K. J. Kohler, T. Rettstadt, (red.), The Kiel Corpus of Read/Spontaneous Speech --- Acoustic data base, processing tools and analysis results, s. 215–247.
Google Scholar
Perlin J., 1995, Kategorie interferencji fonemicznych, w: K. Polański (red.), „Biuletyn PTJ”, z. LI, Warszawa, s. 75–86.
Google Scholar
Pluta-Wojciechowska D., 2005, Wymowa polska „jakby ktoś gryzł szkło”, czyli o trudnościach artykulacji głosek języka polskiego u obcokrajowców, „Poradnik Językowy”, nr 5, s. 83–94.
Google Scholar
Pluta-Wojciechowska D., 2012, Patofonetyka – nowy przedmiot kształcenia czy nowe ujęcie starych tematów, w: S Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, Gdańsk, s. 96–116.
Google Scholar
Pluta-Wojciechowska D., 2015, Wymowa cudzoziemców uczących się języka polskiego jako L2 w oczach logopedy. Rekonesans zagadnień, „Forum Logopedyczne”, nr 23, s. 26–34.
Google Scholar
Pluta-Wojciechowska D., 2017, Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń, Bytom.
Google Scholar
PPSPW: Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, 1994, W. Lubaś, i S. Urbańczyk (red.), Kraków–Katowice.
Google Scholar
PSJS: Podręczny słownik językoznawstwa stosowanego, 1984, A. Szulc (red.), Warszawa.
Google Scholar
Roach P., 2011, Glossary – a Little Encyclopaedia of Phonetics. Pozyskano z https://www.peterroach.net/uploads/3/6/5/8/3658625/english-phonetics-and-phonology4-glossary.pdf [28.08.2019].
Google Scholar
SDJO: Słownik dydaktyki języków obcych, 1994, A. Szulc (red.), Warszawa,
Google Scholar
SJP PWN: https://sjp.pwn.pl/szukaj/deformacja.html [28.08.2019].
Google Scholar
STJ: Słownik terminologii językoznawczej, 1970, Z. Gołąb, A. Heinz, K. Polański (red.), Warszawa.
Google Scholar
SWP: Słownik wymowy polskiej, 1977, M. Karaś, M. Madejowa (red.), Warszawa–Kraków.
Google Scholar
Więcek-Poborczyk I., 2014, Normy wymawianiowe polszczyzny a wariantywność wymowy, Warszawa.
Google Scholar
WSPP: Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, 2006, A. Markowski (red.), Warszawa.
Google Scholar
Xue S.A., Hao G.J., Mayo R., 2006, Volumetric measurements of vocal tracts for male speakers from different races, “w: Clinical Linguistics and Phonetics”, nr 20(9), s. 691–702.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/02699200500297716
Zarzycka G., 2015, Polonistyczna lapsologia glottodydaktyczna wczoraj i dzisiaj, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 22, G. Zarzycka (red.), s. 9–20.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.22.01
Żydek-Bednarczuk U. 1993, Błędy językowe a zjawisko interferencji międzyjęzykowej, „Przegląd Glottodydaktyczny”, t. 12, s. 69–82.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
