Po co amerykańskiemu logopedzie język i kultura polska? Kilka refleksji na marginesie projektu „Polska brzmi znajomo”

Beata Terka; Rafał Młyński

doi:10.18778/0860-6587.29.23

Autor

Beata Terka Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Zakład Językoznawstwa Stosowanego, Instytut Glottodydaktyki Polonistycznej, ul. R. Ingardena 3, 30-060 Kraków https://orcid.org/0000-0002-0911-2047
Rafał Młyński Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Zakład Logopedii, Instytut Glottodydaktyki Polonistycznej, ul. R. Ingardena 3, 30-060 Kraków https://orcid.org/0000-0001-9069-0612

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.29.23

Słowa kluczowe:

logopedia, wielojęzyczność, różnojęzyczność, grupa heterogeniczna, promocja języka polskiego

Abstrakt

Artykuł zbiera i porządkuje wnioski oraz refleksje płynące z realizacji projektu Polska brzmi znajomo. Projekt stanowi interesujący przykład wykorzystania wiedzy i umiejętności w zakresie glottodydaktyki polonistycznej i logopedii w celu zaproponowania kreatywnej i skutecznej odpowiedzi na wyzwania współczesnego, wielokulturowego i wielojęzycznego, świata. Opisane działania projektowe prowadzone w Northern Illinois University w Stanach Zjednoczonych, wzbogacające proces kształcenia przyszłych amerykańskich logopedów w stanie Illinois o wiedzę na temat języka polskiego i polskiej kultury oraz umiejętność podstawowej komunikacji w języku polskim, stanowią punkt wyjścia do rozważań na temat roli nauczyciela-glottodydaktyka, nauczania w grupie heterogenicznej ze względu na pozycję zajmowaną przez uczących się w danej społeczności oraz stopień ich specjalizacji w określonej dziedzinie, niejednoznaczności odmiany nauczanego języka, a także problemów związanych z doborem przekazywanych treści kulturowych. Omówienie rezultatów projektu oraz stopnia jego efektywności – w oparciu o pre- i post-ankietę oraz pogłębione wywiady z uczestnikami – pozwala na zarysowanie perspektyw wykorzystania analogicznych rozwiązań w przyszłości.

Bibliografia

Błasiak-Tytuła M., Ślęzak A., 2018, Nauczanie języka polskiego jako odziedziczonego dzieci zagrożonych dysleksją, w: M. Błasiak-Tytuła, Z. Orłowska-Popek, A. Siudak (red.), Neurologopedia. Glottodydaktyka i logopedia z perspektywy neurobiologicznej, Kraków, s. 103–120.
Google Scholar

Cieszyńska J., 2016, Glottodydaktyka i logopedia (metoda krakowska), w: I. Janowska, P. Gębal (red.), O lepsze jutro studiów polonistycznych w świecie. Glottodydaktyka polonistyczna dziś, Kraków, s. 87–101.
Google Scholar

Czempka-Wewióra M., Graboń K., 2017, Diagnoza i postępowanie logopedyczne w nauczaniu języka polskiego jako obcego, „Postscriptum Polonistyczne” nr 1 (19), s. 147–161.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8088-032-0.17

Fiń A., 2014, Współczesna polska emigracja w Stanach Zjednoczonych: skala, rozmieszczenie przestrzenne, przyczyny wyjazdów, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, nr 40, 2(152), s. 105–130.
Google Scholar

Grucza S., 2008, Idiolekt specjalistyczny – idiokultura specjalistyczna – interkulturowość specjalistyczna, w: J. Lukszyn (red.), Podstawy technolingwistyki II , Warszawa, s. 61–83.
Google Scholar

Janowska I., 2011, Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych. Na przykładzie języka polskiego jako obcego, Kraków.
Google Scholar

Janowska I., 2019, Glottodydaktyk nowej generacji (w świetle dokumentów Rady Europy), w: E. Lipińska, A. Seretny (red.), Nauczanie języka polskiego jako obcego w grupach heterogenicznych, Kraków, s. 339–353.
Google Scholar

Kasprzyk K., 2013, Diaspora polska w USA wczoraj i dziś, w: I. Głuszyńska, K. Lankosz (red.), Państwo polskie wobec Polaków w diasporze, Bielsko-Biała, s. 11–16.
Google Scholar

Kubiak B., 2002: Pojęcie języka specjalistycznego, „Języki Obce w Szkole”, nr 5, s. 6–11.
Google Scholar

Kulpińska J., 2012, Polacy we współczesnym społeczeństwie amerykańskim-studium przypadku podkarpackiej wsi Babica, w: A, Małek, P. Napierała (red.), Stany Zjednoczone wczoraj i dziś. Wybrane zagadnienia społeczno-polityczne, (red.), Kraków, s. 87–107.
Google Scholar

Lipińska E., Seretny A., 2014, Nauczanie polszczyzny w skupiskach polonijnych – doświadczenia, wnioski, propozycje, w: D. Praszałowicz, J. Kulpińska, Młodzież polska na obczyźnie – zadania edukacyjne, Kraków, s. 161–172.
Google Scholar

MacEachren A., 1995, How maps work: Representation, Visualization & Design, New York.
Google Scholar

Martyniuk W., 2006, System wspólnych europejskich poziomów biegłości jako element polityki językowej, w: J. Tambor, D. Rytel-Kuc (red.), Polityka językowa a certyfikacja, Katowice–Leipzig, s. 3–24.
Google Scholar

Orłowska-Popek Z., 2017, Programowanie języka w terapii logopedycznej na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących, Kraków.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24917/9788380840720

Owińska M., 2017, Pieczęć Dwujęzyczności, w: K. Zechenter (red.), Dwujęzyczni i dwukulturowi, Londyn-Nowy Jork, s. 135–141.
Google Scholar

Pastusiak L., 2011, Chicago wczoraj i dziś, Bielsko–Biała–Warszawa.
Google Scholar

Seretny A., Sałęga-Bielowicz B., 2019, Profesjonaliści i adepci – grupy o niejednakowym poziomie wiedzy zawodowej: uczący się zróżnicowani ze względu na stopień znajomości języka specjalistycznego, w: E. Lipińska, A. Seretny (red.), Nauczanie języka polskiego jako obcego w grupach heterogenicznych, Kraków, s. 103–127.
Google Scholar

Siudzińska N., Stępień M., 2015, Poradnik logopedyczny dla nauczycieli polonijnych pracujących z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Warszawa.
Google Scholar

Wolski-Moskoff I., 2017, Nauczanie języka polskiego w Stanach Zjednoczonych, w: K., Zechenter (red.), Dwujęzyczni i dwukulturowi, Londyn–Nowy Jork, s. 149–167.
Google Scholar

Ziółkowska-Weiss K., 2018, Przestrzenne rozmieszczenie Polonii w Wielkiej Metropolii Chicagowskiej, „Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny”, nr 1 (168), s. 49–68.
Google Scholar