Sposób testowania znajomości aspektu w państwowych egzaminach certyfikatowych z języka polskiego jako obcego na poziomie B1 w świetle nowych badań nad dokonanością/niedokonanością czasownika

Beata Terka

doi:10.18778/0860-6587.28.03

Autor

Beata Terka Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Instytut Glottodydaktyki Polonistycznej, ul. Grodzka 64, 31-044 Kraków https://orcid.org/0000-0002-0911-2047

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.28.03

Słowa kluczowe:

aspekt czasownika, egzamin certyfikatowy, poprawność gramatyczna, podejście kognitywne, wykładnik kontekstowy, wymienność partnerów aspektowych

Abstrakt

Artykuł dotyczy sposobu sprawdzania stopnia opanowania zagadnienia aspektu polskiego czasownika przez zdających państwowe egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako obcego na poziomie B1 (w grupie dostosowanej do potrzeb osób dorosłych). Analizie poddano wszystkie zadania poświęcone omawianej kategorii gramatycznej wykorzystane na egzaminach certyfikatowych w latach 2009–2020. Zebrane obserwacje zestawiono z wnioskami płynącymi z opartych na tłumaczeniu polsko-niemieckim i niemiecko-polskim badań nad aspektem. Dzięki uwzględnieniu perspektywy semantyki kognitywnej badania te pozwoliły na opisanie repertuaru wykładników znaczeń aspektowych w języku bezaspektowym, a w konsekwencji doprowadziły także do nowych, szczególnie istotnych z punktu widzenia glottodydaktyki polonistycznej, ustaleń w zakresie tzw. kontekstów użycia czasowników dokonanych i niedokonanych w języku polskim.

Bibliografia

Cockiewicz W., 1992, Aspekt na tle systemu słowotwórczego polskiego czasownika i jego funkcyjne odpowiedniki w języku niemieckim, Kraków.
Google Scholar

Cockiewicz W., 2007, Na peryferiach aspektu, „LingVaria”, 2 (4), s. 9–25.
Google Scholar

Czarnecki T., 1998, Aspektualität im Polnischen und Deutschen. Bedeutungen und Formen in einer konfrontativen Übersicht, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Czochralski J.A., 1975, Verbalaspekt und Tempussystem im Deutschen und Polnischen. Eine konfrontative Darstellung, Warszwa.
Google Scholar

Dąbrowska A., Pasieka M., 2004, Wybrane zagadnienia morfologii czasownika jako problem glottodydaktyczny, w: M. Wojtak, M. Rzeszutko, W kręgu wiernej mowy, Lublin, s. 513–528.
Google Scholar

Dickey S.M., 2000, Parameters of Slavic Aspect: A Cognitive Approach, Stanford.
Google Scholar

Grzegorczykowa R., 1997, Nowe spojrzenie na kategorię aspektu w perspektywie semantyki kognitywnej, w: R. Grzegorczykowa, Z. Zaron (red.), Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, Warszawa, s. 25–38.
Google Scholar

Karolczuk A., 2010, Teksty, „podteksty” i konteksty a przyswajanie aspektu, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 17, s. 251–256.
Google Scholar

Koschmieder E., 1934, Nauka o aspektach czasownika polskiego w zarysie. Próba syntezy, Wilno.
Google Scholar

Lehmann V., 2010, Der slavische Aspekt im Licht der kognitiven Linguistik, w: T. Anstatt, B. Norman (red.), Die slavischen Sprachen im Licht der kognitiven Linguistik, s. 77–99.
Google Scholar

Lewiński P., 2014, Istota aspektu a nauczanie języka polskiego jako obcego, w: A. Dąbrowska, U. Dobesz (red.), 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, Wrocław, s. 313–329.
Google Scholar

Łaziński M., 1996, Bezokolicznik czasownika dokonanego jako człon wymagany w zdaniu, „Poradnik Językowy”, nr. 1, s. 21–29.
Google Scholar

Łaziński M., 1997, Opozycja czasowników mówić-powiedzieć w języku polskim. Analiza leksykalna i aspektowa, w: R. Grzegorczykowa, Z. Zaron (red.), Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, Warszawa, s. 121–147.
Google Scholar

Łaziński M., 2020, Wykłady o aspekcie polskiego czasownika, Warszawa.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323542346

Nadachewicz A., 2007, Kategoria aspektu w języku polskim i niemieckim. Analiza translatywna, „Investigationes Linguisticae”, vol. XV, Poznań, s. 129–152.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/il.2007.15.9

Piernikarski C., 1969, Typy opozycji aspektowych czasownika polskiego na tle słowiańskim. Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Seretny A., 2007, Kto czyta – nie błądzi, Kraków.
Google Scholar

Śmiech W., 1986, Derywacja prefiksalna czasowników polskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Google Scholar

Terka B., 2018, Aspekt polskiego czasownika jako problem przekładu oraz wyzwanie dla uczących się i nauczających języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 25, s. 87–95.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.25.08

Terka B., 2020, Badania kontrastywne nad aspektem polskiego czasownika a glottodydaktyka polonistyczna, w: M. Biernacka, I. Janowska (red.), Kierunki badań w glottodydaktyce polonistycznej, Kraków, s. 173–187.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12797/9788381384117.08

https://certyfikatpolski.pl/o-egzaminie/przykladowe-testy-zbiory-zadan/ (dostęp: 25.07.2021)
Google Scholar

https://certyfikatpolski.pl/wp-content/uploads/2019/09/B1_test.pdf (dostęp: 25.07.2021)
Google Scholar

https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2016.061.0000405,rozporzadzenie-ministra-nauki-i-szkolnictwa-wyzszego-w-sprawie-egzaminow-z-jezyka-polskiego-jako-obcego.html (dostęp: 20.07.2021)
Google Scholar