Aspekt polskiego czasownika jako problem przekładu oraz wyzwanie dla uczących się i nauczających języka polskiego jako obcego

Beata Terka

doi:10.18778/0860-6587.25.08

Autor

Beata Terka Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Katedra Języka Polskiego jako Obcego, ul. Grodzka 64, 31-044 Kraków, ORCID: 0000-0002-0911-2047.

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.25.08

Słowa kluczowe:

polska gramatyka, nauczanie języka, tłumaczenie, para aspektowa, semantyka, podejście kognitywne

Abstrakt

Artykuł dotyczy zagadnienia słowiańskiego aspektu polskiego czasownika w ujęciu kontrastywnym. Podstawę analizy materiałowej stanowi przekład polsko-niemiecki i niemiecko-polski, a jej systematyczne i kompletne przeprowadzenie umożliwia nowa perspektywa badawcza, którą otwiera kognitywne ujęcie omawianego zagadnienia. Szczególne znaczenie mają tu konkluzje R. Grzegorczykowej i V. Lehmanna dotyczące kognitywnej prymarności lub sekundarności danego partnera w ramach opozycji aspektowej. Płynące z analizy materiału wnioski zogniskowane są wokół następujących problemów: repertuaru wykładników aspektu w języku bezaspektowym, relewancji omawianej kategorii w języku polskim, rzeczywistego udziału kontekstu w wyrażaniu znaczenia opozycji dokonaności : niedokonaności oraz znaczenia wykładnika kognitywnego dla rozpoznawania aspektu. Wyniki przeprowadzonych badań mogą znaleźć zastosowanie nie tylko w praktyce translatorskiej, ale także w glottodydaktyce polonistycznej. Stanowią dobry punkt wyjścia do ponownego otwarcia dyskusji na temat sposobów nauczania aspektu w grupach niesłowiańskich oraz prezentacji omawianego zagadnienia w podręcznikach i innych materiałach dydaktycznych do języka polskiego jako obcego.

Bibliografia

Cockiewicz W., 2007, Na peryferiach aspektu, „LingVaria”, 2 (4), s. 9–25.
Google Scholar

Grzegorczykowa R., 1997, Nowe spojrzenie na kategorię aspektu w perspektywie semantyki kognitywnej, w: R. Grzegorczykowa, Z. Zaron (red.), Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, Warszawa, s. 25–38.
Google Scholar

Lehmann V., 1988, Der russische Aspekt und die lexikalische Bedeutung des Verbs, „Zeitschrift für slavische Philologie”, nr 48, s. 170–181.
Google Scholar

Lehmann V., 1993, Die russischen Aspekte als Gestufte Kategorien (Ein Beispiel für die Bedeutung der kognitiven Linguistik in der slavistischen Sprachwissenschaft), „Die Welt der Slaven”, 38/2, s. 265–297.
Google Scholar

Lehmann V., 2010, Der slavische Aspekt im Licht der kognitiven Linguistik, w: T. Anstatt, B. Norman (red.), Die slavischen Sprachen im Licht der kognitiven Linguistik, Wiesbaden, s. 77–99.
Google Scholar

Odija D., 2003, Tartak, Wołowiec.
Google Scholar

Odija D, 2006, Das Sägewerk, tłum. M. Pollack, Wien.
Google Scholar

Stawnicka J., 2007, Aspekt – iteratywność – określniki kwantyfikacyjne: na materiale form czasu przeszłego w języku polskim, Katowice.
Google Scholar

Zeh J., 2003, Adler und Engel, München.
Google Scholar

Zeh J., 2004, Orły i anioły, tłum. S. Lisiecka, Warszawa.
Google Scholar