On searching for a postmodern way to express the Romantic tradition

Authors

  • Anna Kurska Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Zakład Historii Literatury do 1918 roku image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.04.09

Keywords:

Tradition, Romantic, pop culture, “Forefathers’ Eve”, „Dziady”

Abstract

In my research I concentrate on postmodern culture and its ties with the Romantic tradition: creative ways of expressing it, as well as those that are associated with the process of petrification of Romanticism (hip-hop projects referring to the patriotic and national Romanticism). I proposea synthetic approach, which enables us to demonstrate the character of references present in postmodern art, from pastiche and intertextual games with Romantic lyrics in opposition to the romantic myths that shape the image of the national community (Dorota Masłowska “Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną”; Sylwia Chutnik “Kieszonkowy atlas kobiet”, Ignacy Karpowicz, “Ości”). Moreover, I discuss Romantic themes in the geopoetics of Kenneth White, who promotes a return to nature and refers to the works of Friedrich Hölderlin, Novalis, and Walt Whitman. I point out associations with Romanticism in essays and historical literature reinterpreting the nineteenth-century history (György Spiró, “Messiahs”; Paweł Goźliński, “Jul”; Jacek Dehnel, “Matka Makryna”). Above all, I am interested in Romantic ties with pop culture, especially concerning the renewal of the language of the narrative of the historical experience of Poles (“Powstanie warszawskie” by Lao Che, “Noc żywych Żydów” by Igor Ostachowicz, “Miasto 44” by Jan Komasa). The synthetic overview of the links between contemporary culture and the Romantic tradition is accompanied with an interpretation that reveals the multifaceted references to Romanticism in postmodern art. I demonstrate how Radosław Rychcik translated Mickiewicz’s “Forefathers’ Eve” into the language of pop culture, and what problems are associated with this type of interpretation of an old text. The network of connections indicates the need to develop an open and dynamic attitude towards works in which one can find associations between the Romantic tradition and pop culture.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Anna Kurska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Zakład Historii Literatury do 1918 roku

dr hab. profesor UJK w Zakładzie Literatury Polskiej do 1918 roku, literaturo-znawca. Zajmuje się świadomością estetyczną romantyków, recepcją tradycji romantycznej w kulturze współczesnej, geopoetyką i ponowoczesnym regionali-zmem. Autorka książek: „Fragment romantyczny” (1987), „Polska romantyków” (1991), „Zamek romantyczny w kilku odsłonach” (2010).

References

Bagłajewski A., Słowacki w czasach „brulionu”, [w:] Polska literatura współczesna wobec romantyzmu, red. M. Łukaszuk, D. Seweryn, Lublin 2007, s. 203–234.
Google Scholar

Baker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przekł. A. Sadza, Kraków 2005.
Google Scholar

Bielik-Robson A., Duch powierzchni. Rewizja romantyczna i filozofia, Kraków 2004.
Google Scholar

Bielik-Robson A., Romantyzm niedokończony projekt. Eseje, Kraków 2008.
Google Scholar

Bóg, honor, hip-hop. Z Jakubem Rużyłłą, badaczem kultury hiphopowej, rozmawia Aleksandra Szyłło, „Gazeta Wyborcza” 2014, nr 56 (z 8–9 marca), s. 16–17.
Google Scholar

Burszta W.J., Od folkloru lokalnego do postfolkloryzmu narodowego, „Polska Sztuka Ludowa – Konteksty” 1989, z. 3, s. 158–164.
Google Scholar

Cieślak T., Nowa poezja polska wobec poprzedników. Lektura relacyjna, Łódź 2011.
Google Scholar

Czapliński P., Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Maria Janion, „Gazeta Wyborcza” 2007, nr 19 (z 23 stycznia), s. 13.
Google Scholar

Czapliński P., Niezależność (O dziedzictwie „brulionu”), [w:] tenże, Ruchome marginesy. Szkice o literaturze lat 90., Kraków 2002, s. 43–59.
Google Scholar

Czerner A., Nieroba E., Szczepański M.S., Flirty tradycji z popkulturą. Dzie-dzictwo kulturowe w późnej nowoczesności, Warszawa 2010.
Google Scholar

Czy jestem wystarczająco czarny. Z Radosławem Rychcikiem rozmawia Mateusz Wegrzyn [dokument elektroniczny], „dwutygodnik.com: strona kultury” [online] 2014, wyd. 129 (marzec). http://www.dwutygodnik.com/artykul/5109-czy-jestem-wystarczajaco-czarny.html, [data dostępu: 9 października 2015 r.].
Google Scholar

Czyżewski T., Pogrzeb romantyzmowi – Uwiąd starczy symbolizmu – Śmierć programizmu, [w:] Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, wstęp i komentarz oprac. Z. Jarosiński, wybór i oprac. tekstów H. Zaworska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1978.
Google Scholar

Gadamer H.G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przekł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.
Google Scholar

Gajewska G., Teksty kultury popularnej w badaniach humanistycznych, [w:] Tropy literatury i kultury popularnej, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Warszawa 2014, s. 13–29.
Google Scholar

Hermetz L., Alicyjka, Warszawa 2013.
Google Scholar

Ivaskevicius M., Mistrz. Dramat w czterech aktach, przeł. M. Litwinowicz-Droździel, „Dialog” 2011, nr 6, s. 62–94.
Google Scholar

Janion M., Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi, Warszawa 2000.
Google Scholar

Janion M., Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków 2007.
Google Scholar

Janion M., Odnawianie znaczeń, Kraków 1980.
Google Scholar

Janion M., Zmierzch paradygmatu, [w:] „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś”, Warszawa 1996.
Google Scholar

Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i egzystencja. Fragmenty niedokończo-nego dzieła, Gdańsk 2004.
Google Scholar

Kosiński D., Teatra polskie. Rok katastrofy, Warszawa–Kraków 2013.
Google Scholar

Krajewski M., Kultury kultury poularnej, Poznań 2003.
Google Scholar

Kronenberg A., Geopoetyka. Związki literatury i środowiska, Łódź 2014.
Google Scholar

Król M., Romantyzm. Piekło i niebo Polaków. Polskie obrachunki na koniec mile-nium, Warszawa 1998.
Google Scholar

Lyotard J.F., Odpowiedź na pytanie: co to jest postmodernizm?, przeł. M.P. Markowski, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, wybrał, opracował i przedmową opatrzył R. Nycz, Kraków 1997.
Google Scholar

Masłowski M., Oratoryjne „Dziady” w realizacjach Andrzeja Seweryna (Gennevilliers – Awinion – Paryż – Bruksela), [w:] Tradycja romantyczna w teatrze polskim, red. D. Kosiński, Kraków 2007, s. 21–33.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7748/ns.21.27.33.s49

Mody w kulturze i literaturze popularnej, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Osowska, Kraków 2011.
Google Scholar

Mrozek W., Konrad Luther King, „Gazeta Wyborcza” 2014, nr 72 (z 27 marca), s. 15.
Google Scholar

Piwińska M., Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973.
Google Scholar

Polska walka o ogień. Z Janem Klatą rozmawia Dorota Wodecka, „Gazeta Wyborcza” 2014, nr 125 (z 31 maja–1 czerwca), s. 29.
Google Scholar

Rabizo-Birek M., Romantyczni i nowocześni. Formy obecności romantyzmu w polskiej literaturze współczesnej, Rzeszów 2012.
Google Scholar

Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009.
Google Scholar

Romantyzm w lustrze postmodernizmu, red. W. Hamerski, M. Kuziak, S. Rzepczyński, Warszawa 2014.
Google Scholar

Romatyzm użytkowy. Długie trwanie romantyzmu w kulturze, red. D. Dąbrowska i E. Szczepan, Szczecin 2014.
Google Scholar

Rutkowski K., Mistrz i widowisko, Gdańsk 1996.
Google Scholar

Rymkiewicz J.M., Aleksander Fredro jest w złym humorze, Warszawa 1982.
Google Scholar

Sankowski R., Słodkowski J., Świąder J., Buntownicy nadal są ważni, „Gazeta Wyborcza” 2014, nr 79 (z 4 kwietnia), s. 20–21.
Google Scholar

Shuty S., Soplicowo, czyli niespodziewane wypadki w majątku na Litwie, „Gazeta Wyborcza” 2006, nr 166 (z 18 lipca), s. 18.
Google Scholar

Siwicka D., Zapytaj Mickiewicza, Gdańsk 2007.
Google Scholar

Słowa mają moc. Z Radosławem Rychcikiem rozmawia Mike Urbaniak [online] – 2014, 19 marca. https://mikeurbaniak.wordpress.com/tag/teatr-dramatyczny-w-warszawie/, [dostępu: 9 października 2015].
Google Scholar

Strinati D., Wprowadzenie do kultury popularnej, przekł. W.J. Burszta, Poznań 1998.
Google Scholar

Śliwiński P., Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej, Kraków 2002.
Google Scholar

Teatr kłamie zawodowo. Z Radosławem Rychcikiem rozmowę przeprowadził To-masz Kireńczuk, „Didaskalia” 2014, nr 121/122, s. 6.
Google Scholar

Tropy literatury i kultury popularnej, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Warszawa 2014.
Google Scholar

White K., Poeta kosmograf, wybór, oprac., przekł. K. Brakoniecki, Olsztyn 2010.
Google Scholar

White K., Zarys geopoetyki, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2011, nr 2, s. 7–25.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15290/bls.2011.02.01

Z prof. Marią Janion rozmawia Kazimiera Szczuka, „Gazeta Wyborcza” 2012, nr 160 (z 28 kwietnia), s. 17.
Google Scholar

Z prof. Marią Janion rozmawia Kazimiera Szczuka, Janion: Religia smoleńska to szkodliwy popmesjanizm, „Gazeta Wyborcza” 2013, nr 34 (z 9–10 lute-go), s. 18–19.
Google Scholar

Published

2015-01-01

How to Cite

Kurska, A. (2015). On searching for a postmodern way to express the Romantic tradition. Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze, (4), 127–154. https://doi.org/10.18778/2299-7458.04.09

Issue

Section

Articles