Audiowizualność literatury. Między „literaturą środka” a elitaryzmem

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.10.02

Słowa kluczowe:

audiowizualność, nowe media, elitarność, masowość

Abstrakt

Kategoria audiowizualności literatury prowadzi do pytania o obieg literatury powstającej pod wpływem mechanizmów audiowizualnych. Wydaje się, że teksty będące efektem hybrydyzacji, a więc takie, w których dokonuje się fuzja literatury i przekazów audiowizualnych, tj.: tematyzowanie audiowizualności w literaturze, wykorzystywanie schematów i technik audiowizualnych w konstruowaniu utworów literackich, włączanie kodu audiowizualnego w przekaz literacki, kształtowanie języka wypowiedzi literackiej na wzór języka audiowizualnego, tworzenie gatunków i stylów wypowiedzi literackiej powiązanych z audiowizualnością, są bliższe popularnej dziś „prozie środka”. Jednocześnie wciąż rozwijająca się i poszukująca swojego języka e-literatura, będąca bliżej zjawisk nowomedialnych niż audiowizualnych, jest wyrazem nowej elitarności. Audiowizualność wewnątrzkompozycyjna – nienaruszająca ontologii klasycznej tekstu – sprzyja rozwojowi „literatury środka”, zaś audiowizualność – dotykająca zmian samej struktury tekstu – bliższa jest eksperymentom formalnym, czym wpisuje się w awangardowy charakter działań i zbliża do zjawisk wysokoartystycznych, znacznie zawężając pole odbiorców.

Pobrania

Biogram autora

Adam Regiewicz - Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

Adam Regiewicz – prof. zw. dr hab. nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, filolog i filmoznawca. Dyrektor Instytutu Literaturoznawstwa Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Zajmuje się zjawiskami na pograniczu literaturoznawstwa i komparatystyki kulturowej, m.in. transkulturowym badaniem średniowieczności, antropologią i kulturą współczesną w perspektywie chrześcijaństwa jako paradygmatu kulturowego Europy i jego kryzysu w dobie sekularyzmu, a także literaturą popularną, audiowizualnością oraz muzycznością literatury.

Bibliografia

Aarseth E., Cybertekst: literatura ergodyczna, tłum. A. Rogozińska, [w:] Antropologia twórczości słownej, red. A. Karpowicz, Warszawa 2012.
Google Scholar

Aarseth E., Cybertext: Perspectives on Ergodic Literature, Baltimore–London 1997.
Google Scholar

Antropologia twórczości słownej, red. A. Karpowicz. Warszawa 2012.
Google Scholar

Bator J., Ciemno, prawie noc, Warszawa 2012.
Google Scholar

Baudrillard J., Wymiana symboliczna i śmierć, tłum. S. Królak. Warszawa 2007.
Google Scholar

Bodzioch-Bryła B., Sploty: przepływy, architek(s)tury, hybrydy. Polska e-poezja w dobie procesualności i konwergencji, Kraków 2019.
Google Scholar

Bodzioch-Bryła B., Pietruszewska-Kobiela G., Regiewicz A., Literatura – nowe media. Homo irretitus w kulturze literackiej XX i XXI wieku, Częstochowa 2014.
Google Scholar

Buchner A., Maryl M., Nowi literaci. Warsztat twórczy blogerów w kontekście współczesnych przemian kultury literackiej, [w:] Rzeczywistość i zapis. Problemy badania tekstów w naukach społecznych i humanistycznych, red. W. Doliński, J. Żurko, K. Grzeszkiewicz-Radulska, S. Męcfal, Łódź 2016.
Google Scholar

Cieplak A., Ma być czysto, Warszawa 2017.
Google Scholar

Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Od awangardy do postmodernizmu, red. G. Dziamski, Warszawa 1996.
Google Scholar

Fortuna M., Pasztet z duszami, Kraków 2002.
Google Scholar

Genette G., Strukturalizm a krytyka literacka, tłum. W. Błońska, „Pamiętnik Literacki” 1974, z. 3.
Google Scholar

Hejmej A., Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe, Kraków 2013.
Google Scholar

Hejmej A., Muzyczność dzieła literackiego, Toruń 2010.
Google Scholar

Hopfinger M., Literatura i media po 1989 roku, Warszawa 2010.
Google Scholar

Hopfinger M., Między reprodukcją a symulacją rzeczywistości. Problemy audiowizualności percepcji, [w:] Od fotografii do rzeczywistości wirtualnej, red. M. Hopfinger, Warszawa 1997.
Google Scholar

Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa, tłum. K. Pomorska, „Pamiętnik Literacki” 1960, nr 51, z. 2.
Google Scholar

Jarosz B., Liternet – sztuka, moda czy konieczność? Polskie powieści hipertekstowe w Sieci, [w:] Komputer w edukacji, red. J. Morbitzer, Kraków 2006.
Google Scholar

Jenkins H., Kultura konwergencji: zderzenie starych i nowych mediów, tłum. M. Bernatowicz, M. Filiciak, Warszawa 2007.
Google Scholar

Kamiński J., Rozwiązła, Warszawa 2018.
Google Scholar

Kuczok W., Obscenariusz. Wypisy z ksiąg nieczystych, Warszawa 2013.
Google Scholar

Kuczok W., Proszę mnie nie budzić, Warszawa 2016.
Google Scholar

Kuczok W., Widmokrąg, Warszawa 2004.
Google Scholar

Lister M., Dovey J., Giddings S., Grant I., Kelly K., Nowe media. Wprowadzenie, tłum. M. Lorek, A. Sadza, K. Sawicka, Kraków 2009. https://doi.org/10.4324/9780203884829
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203884829

Maliszewski K., Poza pompą, „Gazeta-Książki” 2000, nr 4.
Google Scholar

Manovich L., Język nowych mediów, tłum. P. Cypryański. Warszawa 2006.
Google Scholar

Marecki P., Narodziny subpola polskiej literatury cyfrowej, [w:] Maszyny kruszenia słowa. Biuletyn, red. A. Regiewicz, Częstochowa 2014 (na prawach maszynopisu).
Google Scholar

Marecki P., Za darmo. Ekonomia literatury cyfrowej, „Teksty Drugie” 2015, nr 3.
Google Scholar

Maryl M., Niewiadomski K., Blog = Książka? Empiryczne badanie potocznej kategoryzacji blogów, „Przegląd Humanistyczny” 2013, nr 4.
Google Scholar

Masłowska D., Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu, Kraków 2017.
Google Scholar

Masłowska D., Kochanie, zabiłam nasze koty, Warszawa 2012.
Google Scholar

Masłowska D., Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną, Warszawa 2002.
Google Scholar

Nowacki D., Dziurawa siatka na motyle. Wokół prozy autorów urodzonych po roku 1960, „Fraza” 1996, nr 11–12.
Google Scholar

Ostaszewski R., Dolna strefa stanów średnich, „Twórczość” 2000, nr 3.
Google Scholar

Pawlicka U., Literatura cyfrowa. W stronę podejścia procesualnego, Gdańsk 2017.
Google Scholar

Pietruszewska-Kobiela G., Przestrzenna struktura języka i faktura tekstu. Intersemiotyczne eksperymenty poezji polskiej XX wieku, [w:] Język poza granicami języka. Teoria i metodologia współczesnych nauk o języku, red. A. Kiklewicz, J. Dębowski, Olsztyn 2008.
Google Scholar

Podsiadło J., Życie, a zwłaszcza śmierć Angeliki de Sancé, Kraków 2008.
Google Scholar

Regiewicz A., Audiowizualność literatury. Próba konceptualizacji, „Teksty Drugie” 2021, nr 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18318/td.2021.2.17

Regiewicz A., Czytanie audiowizualnością. Przyczynek do refleksji nad strategiami audiowizualnymi w tekstach literackich, [w:] Między XX a XXI wiekiem. Z literaturoznawczych warsztatów badawczych, red. L. Będkowski, G. Pietruszewska-Kobiela, Częstochowa 2014.
Google Scholar

Regiewicz A., O niemożliwości literatury lokalnej. Przypadek narracji audiowizualnych, „Rocznik Komparatystyczny” 2015, nr 6. https://doi.org/10.18276/rk.2015.6-15
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18276/rk.2015.6-15

Regiewicz A., Warzocha A., Audiovisuality of Literature. The Instance of Detective Stories for Children in Developing Reading Competencies, [w:] International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts, „Conference Proceedings” 2018, vol. 5: Education and Educational Research. https://doi.org/10.5593/sgemsocial2018/3.5/S13.003
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5593/sgemsocial2018/3.5/S13.003

Sandbothe M., Transwersalne światy medialne. Filozoficzne rozważania o Internecie, tłum. K. Krzemieniowa, [w:] Widzieć, myśleć, być. Technologie medialne, red. A. Gwóźdź, Kraków 2001.
Google Scholar

Scher S. P., Literature and Music, [w:] Interrelations of Literature, eds. J.-P. Barricelli, J. Gibaldi, New York 1982.
Google Scholar

Schröter J., Intermedialität. Facetten und Probleme eines aktuellen medienwissenschaftlichen Begriffes, „Montage a/v” 1998, vol. 7 (2). On-line: https://www.montage-av.de/pdf/1998_7_2_MontageAV/montage_AV_7_2_1998_129-154_Schroeter_Intermedialitaet.pdf
Google Scholar

Shuty S., Produkt polski, Kraków 2005.
Google Scholar

Siemion P., Finimondo (komedia romantyczna), Warszawa 2004.
Google Scholar

Szczęsna E., Cyfrowe remediacje figur, [w:] Przekaz digitalny. Z zagadnień semiotyki, semantyki i komunikacji cyfrowej, red. E. Szczęsna, Kraków 2015.
Google Scholar

Tryzna T., Janikowski R., Syloe, Warszawa 1996.
Google Scholar

Uniłowski K., Kup Pan książkę, Katowice 2008.
Google Scholar

Uniłowski K., „Proza środka”, czyli stereotyp literatury nowoczesnej, [w:] K. Uniłowski, Granice nowoczesności. Proza polska i wyczerpanie modernizmu, Katowice 2006.
Google Scholar

Varga K., Dziennik hipopotama, Warszawa 2020.
Google Scholar

Wilk M., Obieg literatury elektronicznej w perspektywie elitarności, Częstochowa 2021. Repozytorium cyfrowe.
Google Scholar

Wolf W., Musikalisering av litterar berattelse, [w:] Intermedialitet. Ord, bild och ton i Samsel, red. H. Lund, Lund 2002.
Google Scholar

Żulczyk J., Wzgórze psów, Warszawa 2017.
Google Scholar

Żulczyk J., Zrób mi jakąś krzywdę, czyli wszystkie gry wideo są o miłości, Warszawa 2006.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-12-30

Jak cytować

Regiewicz, A. (2021). Audiowizualność literatury. Między „literaturą środka” a elitaryzmem. Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze, (10), 11–31. https://doi.org/10.18778/2299-7458.10.02

Numer

Dział

Articles

Podobne artykuły

1 2 3 4 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.