Cisi bohaterowie lat wojny i okupacji – rzecz o szkole, której nie było

Dorota Stefańska

doi:10.18778/1643-0700.10.03

Authors

Dorota Stefańska Gimnazjum w Szadku

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.10.03

Keywords:

bohaterowie lat wojny i okupacji

Abstract

This contribution aims to recreate the picture of underground educational activity in Szadek and its neighborhood during the period of German occupation in Poland (1939– 1945). The information has been collected through interviews with the inhabitants of Szadek. It presents the persons who played outstanding roles in teaching Polish children and young people despite the severe punishment that it might entail. September 1939 was the beginning of the invaders’ educational policy, designed to eliminate Polish intelligentsia and to destroy Polish education and culture. Very soon Polish schools in Szadek, Przatów, Wilamów and Rzepiszew were closed. The teachers who remained in Szadek, despite being dislodged from their homes, showed great courage and dedication to secret teaching of Polish children. Under the pretext of teaching German they taught Polish, history, geography and mathematics. The persons who rendered the greatest services in this field in Szadek were: Helena Nawrocka, Olga Chominówna, Zofia Rutkowska and postman Kazimierz Sadowski.

Author Biography

Dorota Stefańska, Gimnazjum w Szadku

nauczycielka historii w szkole podstawowej (od 1978 r.) i gimnazjum (od 1999 r.) w Szadku, przewodnicząca Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Szadku (od 2008 r.)

References

Abramowicz S., Mieszkańcy województwa sieradzkiego w KL Gross-Rosen, ,,Biuletyn Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi” 1994, t. 3.
Google Scholar

Akt mianowania 1936 r. nr 3036/36 wyd. przez inspektora szkolnego w Zduńskiej Woli A. Madeja (zbiory rodzinne).
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi, Spis szkół powszechnych i nauczycieli w roku szkolnym 1927/28 syg. 291/Ł, poz 1466.
Google Scholar

Pamiętnik Marii Dobruchowskiej z lat osiemdziesiątych XX w.(zbiory rodzinne). Różański M., Szkoła w Szadku w okresie staropolskim, ,,Biuletyn Szadkowski” 2007, t. 7.
Google Scholar

Stefańska D., Szkoła w Szadku na starej fotografii i we wspomnieniach, ,,Biuletyn Szadkowski” 2006, t. 6.
Google Scholar

Szubzda J., Eksterminacja inteligencji polskiej w Sieradzkiem w latach 1939–1945, ,,Biuletyn Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi”, 1994, t. 3.
Google Scholar

Wojakowski A., Zarys dziejów szkolnictwa w Zduńskiej Woli, 2008.
Google Scholar

Wywiady z mieszkańcami Szadku: Antonim Andrysiakiem, Mieczysławem Cichorskim, Romualdą Gołąb, Antonim Koladem, Anną Kubiak, Danielą Makowską, Jadwigą Olbińską, Krystyną Szymańską i Heleną Zalewską, oraz mieszkańcami Przatowa: Adamem Luzińskim, Władysławem Nowickim i Jolantą Palińską.
Google Scholar