Kółko rolnicze w Szadku w latach 1907–1926

Dorota Stefańska

doi:10.18778/1643-0700.16.11

Autor

Dorota Stefańska

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.11

Słowa kluczowe:

kółka rolnicze, Centralne Towarzystwo Rolnicze, Królestwo Polskie, II Rzeczypospolita, osada Szadek, miasto Szadek

Abstrakt

Pierwszym kółkiem rolniczym w Szadku było powstałe w 1906 r. Kółko Rolnicze im. Stanisława Staszica założone z inicjatywy właściciela dóbr Wola Krokocka, Jerzego Karola Kurnatowskiego, które jednak ze względu na brak wsparcia finansowego wkrótce upadło. W 1907 r. z inicjatywy właściciela majątku ziemskiego w Prusinowicach, Kazimierza Czarnowskiego, w Szadku powstało większe i dysponujące środkami finansowymi kółko rolnicze, które działało w strukturach Centralnego Towarzystwa Rolniczego i podlegało najpierw terenowemu gubernialnemu oddziałowi tego towarzystwa w Kaliszu, a następnie powiatowemu oddziałowi w Sieradzu. W latach 1907–1926 kolejnymi prezesami kółka rolniczego byli: Kazimierz Czarnowski (1907–1908), ks. Stanisław Mirecki (1908–1911), Franciszek Paczkowski (1911–1914), Hoppe (1914–1920), Jan Wróblewski (1920–1922), Adam Nencki (1923–1925), Stanisław Leopold (1925) i Michał Zabłocki (od 1926). Działalność kółka koncentrowała się na modernizacji i odbudowie rolnictwa przy wsparciu ziemiaństwa i duchowieństwa.

Biogram autora

Dorota Stefańska

Mgr, nauczycielka historii w szkole podstawowej (1978–1999) i gimnazjum (1999–2011), członek zarządu Towarzystwa Przyjaciół Szadku

Bibliografia

Pamiętniki zebrań i treści odczytów Kółka Rolniczego w Szadkowskim zawierające protokoły z zebrań Kółka Rolniczego w Szadku z lat 1908–1926 (w posiadaniu rodziny Grzegorza Zabłockiego wnuka Adama Zabłockiego, prawnuka Leonarda, członków zarządu kółka).
Google Scholar

Antoni Leopold – człowiek i dzieło, red. M. Makowiecki, Wydawnictwo Bartgraf, Warszawa 2010.
Google Scholar

Bartyś J., Kółka rolnicze w Królestwie Polskim, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1974.
Google Scholar

Borkowski J., Chłopi polscy II RP, Warszawa 1968.
Google Scholar

Borkowski J., Gurnicz A., Kółka rolnicze w II Rzeczypospolitej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1978.
Google Scholar

Dwór w Boczkach (siedziba rodziny Nenckich) na starej fotografii, oprac. Dorota Stefańska, „Biuletyn Szadkowski” 2007, t. 7, s. 205–210.
Google Scholar

Dzięciołowski S., Centralne Towarzystwo Rolnicze w Królestwie Polskim i jego polityka agrarna, 1906–1918, PWN, Warszawa 1981.
Google Scholar

Janicki S., Stosunki rolnicze Królestwa Kongresowego, Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Koronnych, Warszawa 1918.
Google Scholar

Jankowski S., Działalność i rozwój Kółek Rolniczych w pierwszym dziesięcioleciu, Zeszyt Jubileuszowy CTR w Królestwie Polskim, Warszawa 1917.
Google Scholar

Jankowski S., Jak gospodarują członkowie kółek rolniczych. Wyniki konkursu gospodarstw drobnych ogłoszonego przez Wydział Kółek CTR w 1911, Warszawa 1914.
Google Scholar

Jankowski S., Stosunki rolnicze Królestwa Kongresowego: zbiór wiadomości o stanie i warunkach rozwoju rolnictwa na ziemiach Królestwa Polskiego w dobie przedwojennej, praca zbiorowa, Warszawa 1918.
Google Scholar

Jankowski S., Towarzystwa i związki rolnicze, [w:] Stosunki rolnicze Królestwa Kongresowego, red. S. Janicki, Warszawa 1918.
Google Scholar

Kostrzewska E., Kilka uwag na temat Szadkowskiego Kółka Zjednoczonych Ziemianek, „Biuletyn Szadkowski”, t. 7, Łódź–Szadek 2007.
Google Scholar

Kostrzewska E., Ruch organizacyjny ziemianek w Królestwie Polskim na początku XX w., Łódź 2007.
Google Scholar

Kuligowski J., Okręgowe Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych w Mińsku Mazowieckim. Z dziejów organizacji rolniczych do 1939, „Rocznik Mińsko-Mazowiecki” 2008, 16, s. 7–15, bazhum.muzhp.pl
Google Scholar

Leksykon sołectw w gminie Szadek, red. T. Marszał, UŁ, Gmina Szadek, Łódź–Szadek 2004.
Google Scholar

Leopold J., O moim ojcu, [w:] Antoni Leopold – człowiek i dzieło, red. M. Makowiecki, Wydawnictwo Bartgraf, Warszawa 2010.
Google Scholar

Leopold J., Ziemia Szadkowska w Sieradzkiem, „Wieś Ilustrowana” 1913, z. 4, [w:] Szadek – spojrzenie w przeszłość, D. Stefańska (oprac.), Towarzystwo Przyjaciół Szadku, 2009.
Google Scholar

Nalewajko J., Boczki, [w:] Leksykon sołectw w gminie Szadek, red. T. Marszał, UŁ, Gmina Szadek, Łódź–Szadek 2004.
Google Scholar

Rulka K. (ks.), Jan Stanisław Żak (1870–1943) – proboszcz w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2008, t. 8, s. 31–48.
Google Scholar

Socha J., Centralne Towarzystwo Rolnicze 1907–1929. Wybrane zagadnienia, Łódź 2011, wydane nakładem autora.
Google Scholar

Socha J., Centralne Towarzystwo Rolnicze w województwie łódzkim w latach 1918–1928.
Google Scholar

Zarys organizacji i działalności, [w:] Rocznik Łódzki, red. B. Wachowska, t. XXVI, PWN, Warszawa–Łódź 1978.
Google Scholar

Socha J., Działalność Centralnego Towarzystwa Rolniczego w dziedzinie oświaty, Łódź 1994.
Google Scholar

Socha J., Słownik biograficzny działaczy Centralnego Towarzystwa Rolniczego (1907–1929), Łódź 2003.
Google Scholar

Socha J., Życie gospodarcze wsi powiatu sieradzkiego w okresie międzywojennym (1918–1939), [w:] Szkice z dziejów sieradzkiego, red. J. Śmiałowski, PWN, Łódź 1977.
Google Scholar

Stefańska D., Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej w Szadku w latach 1919–1933, „Biuletyn Szadkowski”, t. 14, UŁ, Łódź–Szadek 2014.
Google Scholar

Stefańska D., Wymodlili ją poeci, prorocy…, Jednodniówka, Szadek 2004.
Google Scholar

Śmiałowski J., Lata Drugiej Rzeczypospolitej. Gospodarka, [w:] Województwo Sieradzkie. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, Łódź–Sieradz 1980.
Google Scholar

Tomaszewicz A., Z zagadnień życia kulturalnego w latach 1793–1918, [w:] Szkice z dziejów sieradzkiego, red. J. Śmiałowski, PWN, Łódź 1997.
Google Scholar

Zakrzewski A., Od Stojałowskiego do Witosa, KAW, Warszawa 1988.
Google Scholar