Dzienniki terenowe z badań etnograficznych na obszarach wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej jako rejestracja procesu stawania się antropologiem
DOI:
https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.10Słowa kluczowe:
antropologia kulturowa, badacz, etnolog, dziennik terenowy, badania terenowe, obrzędy przejścia, Jura Krakowsko-CzęstochowskaAbstrakt
Niniejszy artykuł powstał na kanwie badań przeprowadzonych na obszarach wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej przez studentów pierwszego roku etnologii i antropologii kulturowej w ramach swoich pierwszych ćwiczeń terenowych. Ich zadaniem było między innymi prowadzenie dzienników terenowych, które stanowiły obraz doświadczeń młodych antropologów. Na podstawie analizy zawartości tych dzienników postanowiłem wpisać proces stawania się antropologiem w schemat obrzędu przejścia według modelu zaproponowanego przez Arnolda van Gennepa. Celem artykułu jest analiza i interpretacja studenckich dzienników oraz przedstawienie punktu widzenia młodego badacza (w tym samego autora artykułu, który wziął udział w tych badaniach) na polską wieś i udział terenu w „inicjacji antropologicznej”. Dziennik terenowy to nie tylko technika czy metoda produkcji wiedzy antropologicznej, ale także źródło wiedzy na temat wewnętrznych przeżyć badacza, które towarzyszą mu podczas inicjacji zawodowej. W artykule został podkreślony wpływ specyfiki obszarów wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej – jako pierwszego terenu badawczego w biografii – na proces symbolicznej przemiany studenta w antropologa.
Pobrania
Bibliografia
Bereźnicki F., “Organizacyjne formy kształcenia w szkole wyższej,” [in:] Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej, ed. K.W. Jaskot, Szczecin 2006.
Google Scholar
Buliński T., Posern-Zieliński A., “Etnografia osobista. Antropolożka i antropolog w terenie,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2021, vol. 7, p. 11.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/etno.2021.7.01
Campbell J., The Hero with a Thousand Faces, New York 1949.
Google Scholar
Chutnik M., Szok kulturowy. Przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie, Kraków, 2007.
Google Scholar
Clifford J., “On Ethnographic Authority,” Representations 1983, no. 2.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2928386
Clifford J., “Spatial Practices: Fieldwork, Travel, and the Disciplining of Anthropology” [in:] Anthropological Locations: Boundaries and Grounds of a Field Science, eds. Akhil Gupta and James Ferguson, Berkley–Los Angeles–London 1997.
Google Scholar
D’Alisera J., “Field of Dreams: The Anthropologist Far Away at Home”, Anthropology and Humanism 1999, no. 24(1).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1525/ahu.1999.24.1.5
Deredas A., Piotrowska A., “Dziennik terenowy. Zapis stawania się badaczem,” [in:] Nie tylko o wsi… Szkice humanistyczne dedykowane Profesor Marii Wieruszewskiej-Adamczyk, ed. D. Kasprzyk, Łódź 2013.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-011-4.13
Gennep van A., The Rites of Passage, London–New York 1960.
Google Scholar
Hammersley M., Atkinson P., Ethnography. Principles in Practice, London 2007.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/9781405165518.wbeose070
Kaniowska K., “Etyczne problemy badań antropologicznych,” Łódzkie Studia Etnograficzne 2010, vol. 49.
Google Scholar
Kaniowska K., Opis. Klucz do rozumienia kultury, Łódź 1999.
Google Scholar
Kubica G., “Wstęp,” [in:] B. Malinowski, Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu, Kraków 2002.
Google Scholar
Latocha S., “Ethnoarchaeological Bizarres. Fieldnotes (2015–2017) from the Research in Polish Jurassic Highland,” [in:] Places of Memory and Oblivion in the Cultural Landscapes of the Polish Jurassic Highland. References and Extensions, eds. O. Ławrynowicz, A. Krupa-Ławrynowicz, Łódź 2019.
Google Scholar
Mirgos K., “A pomidory są te, co zawsze. Refleksje z baskijskiego terenu,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2021, no. 7.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/etno.2021.7.08
Mróz L., “‘Teraz ci powiem.’ Praktykowanie przekraczania granic,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2021, no. 7.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/etno.2021.7.09
Pietrowiak K., “Relacja, zobowiązanie, współpraca. Założenia i wyzwania badań etnograficznych wśród osób niewidomych,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2021, no. 7.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/etno.2021.7.07
Rauszer M., “Antropolog jest nagi (nawet pod ubraniem),” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2015, no. 1.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4467/254395379EPT.15.010.6475
Sikora S., “Przedwczesne pożegnanie,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2015, no. 1.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4467/254395379EPT.15.009.6474
Sokolewicz Z., “Badania terenowe jako gwarancja empiryzmu antropologii?,” Etnografia, Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2016, no. 2.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4467/254395379EPT.16.007.6486
Sontag S., Against Interpretation and Other Essays, New York 1966, Part II, e-book edition.
Google Scholar
Zawistowicz-Adamska K., Społeczność wiejska. Doświadczenia i rozważania z badań terenowych w Zaborowie, Łódź 1948.
Google Scholar
Ząbek M., “Spowiedź antropologiczna. Z notatek PRL-owskiego etnografa – o niektórych kontekstach badań terenowych w Sudanie,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2021, no. 7.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/etno.2021.7.06
Zowczak M., “Obrazki z terenu albo oniryczne reminiscencje Laboratoriów etnograficznych,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2021, no. 7.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/etno.2021.7.10
Żebrok P., “Gen solidarności w polskiej społeczności wiejskiej,” [in:] Solidarność: człowiek w sieci zależności społecznych, eds. J. Jagiełło, K. Tytko, Kraków 2021.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15633/9788374389952.08
Żerkowski M., “Pożegnanie z terenem. Esej antropologiczny,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia 2015, no. 1.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4467/254395379EPT.15.008.6473
“Charakterystyka gminy.” Available on-line:
Google Scholar
https://www.mstow.pl/art/2552,charakterystyka-gminy-mstow
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.