Ethnography in the Archive. Peasant Applications for Former German Land in the Łazisko Commune in Central Poland. An Anthropological Contribution to the Alternative History of Land Reform (1944)
DOI:
https://doi.org/10.18778/1506-6541.25.07Keywords:
land reform, German settlers, Polish peasants, ethnography, Alternative History, rural studiesAbstract
The article – by probing / pipetting method – presents the Polish peasants’ applications for former German land in the Łazisko commune from the period of land reform (1944). It opens a problem area and shows that the ethnographic / anthropological reading of documents, which are peasant applications for land, attempts to illuminate an old problems with a new light. The article is a contribution to the Alternative History of land reform, the axis of which is to examine the peasant experience of land reform in the context of relations with German settlers who disappeared from the common local cultural landscape. The alternativity or anthropology of the approach used is based on: shifting the perspective from a macro historic to a micro historic one, focusing on documents located on the border of formality and informality (objectivity and subjectivity, facts and sphere of emotions), deriving history from national borders (for the purpose of focusing on universal suffering), the discourse of counter-history.
Downloads
References
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, „Akta Gminy Łazisko z siedzibą w Ujeździe”, zespół nr 21: Ewidencja Niemców, 1948, sygn. 361,
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, „Akta Gminy Łazisko z siedzibą w Ujeździe”, zespół nr 21: Ewidencja Niemców z terenu gminy Łazisko, 1946–1947, sygn. 320,
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, „Akta Gminy Łazisko z siedzibą w Ujeździe”, zespół nr 21: Księga ludności stałej wsi: Bielina, Kol. Dębniak, Wygoda, Wólka, Folwark Teklów, Olszowa-Piaski, Maksymów, tom V, 1895–1931, sygn. 524.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, „Akta Gminy Łazisko z siedzibą w Ujeździe”, zespół nr 21: Niemcy (ewidencja ludności niemieckiej), 1949–1951, sygn. 390,
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, „Akta Gminy Łazisko z siedzibą w Ujeździe”, zespół nr 21: Rolnictwo i reforma rolna, 1945, sygn. 287,
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, „Akta Gminy Łazisko z siedzibą w Ujeździe”, zespół nr 21: Urząd Reformy Rolnej. Podania na gosp. niem. odmówione. Ujazd, Maksymów, Stasiolas, Cekanów, Małecz, Olszowa-Piaski, Wólka Krzykowska, 1945, sygn. 288,
Google Scholar
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, Dz.U. 1944, nr 4, poz. 17.
Google Scholar
Barański J., Godlewski G., Jeszke J. i inni, Antropologia historii/antropologia historyczna w Polsce. Pojęcia – dziedzictwo – perspektywy. Ankieta, „Rocznik Antropologii Historii”, 2011, nr 1–2, s. 33–69.
Google Scholar
Czaja D., Znaki szczególne. Antropologia jako ćwiczenie duchowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
Google Scholar
Domańska E., Historiografia czasu postmodernizmu po postmodernizmie (retrospekcja), „Łódzkie Studia Etnograficzne”, 1996, t. 35, 111–129.
Google Scholar
Domańska E., Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999.
Google Scholar
Drakulić S., Ciało z jej ciała. O banalności dobra, tłum. D. Kozińska, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2012.
Google Scholar
Foucault M., Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w Collège de France, 1976, tłum. M. Kowalska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1998.
Google Scholar
Geertz C., Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, tłum. Z. Pucek, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2003.
Google Scholar
Ginzburg C., Anthropology and History in the 1980s. A Comment, [w:] Rabb T.K., Rotberg R.I. (red.), The New History. The 1980s and Beyond. Studies in Interdisciplinary, New Jersey 1982.
Google Scholar
Guriewicz A., Historia i antropologia historyczna, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, 1997, nr 1–2, s. 13–21.
Google Scholar
Karpińska G.E., Co znajdziemy w Etnograficznym Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskej, „Kultura i Społeczeństwo”, 2019, nr 1, s. 125–131.
Google Scholar
Krajewski M., Od redakcji, „Kultura i Społeczeństwo, 2019, nr 1, s. 3–5.
Google Scholar
Kubica G., Doboszewska A., Archiwum Historii Mówionej Śląska Cieszyńskiego – społeczny projekt otwarty, „Kultura i Społeczeństwo”, 2019, nr 1, s. 143–151.
Google Scholar
„Kultura i Społeczeństwo”, 2019, nr 1 – Społeczne w archiwach.
Google Scholar
„Kultura Współczesna”, 2011, nr 4 – Powrót do archiwum.
Google Scholar
Lech A., „Nowy wspólny dom”. Myśl społeczno-polityczna Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2018.
Google Scholar
Łuczewski M., Bednarz-Łuczewska P., Analiza dokumentów zastanych, [w:] Badania jakościowe. Metody i narzędzia, t. II, Jemielniak D. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012, s. 163–188.
Google Scholar
Myśliwski W., Pałac, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010.
Google Scholar
Pomian K., Historia – dziś, [w:] Domańska E., Stobiecki R., Wiślicz T. (red.), Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2014, s. 19–36.
Google Scholar
Stanisz A., Cyfrowe Archiwum im. Józefa Burszty, czyli otwarta etnografia, „Kultura i Społeczeństwo”, 2019, nr 1, s. 133–141.
Google Scholar
Tokarska-Bakir, Okrzyki pogromowe. Szkice z antropologii historycznej Polski lat 1939–1946, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2012.
Google Scholar
Woźniak K.P., Niemieckie osadnictwo wiejskie między Prosną a Pilicą i Wisłą od lat 70. XVIII wieku do 1866 roku. Proces i jego interpretacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
Google Scholar
Wylegała A., O perspektywie badania chłopskiego doświadczenia reformy rolnej. Z warsztatu badawczego, „Rocznik Antropologii Historii”, 2017, R. VII (10), s. 273–305.
Google Scholar
Zagajewski A., Substancja nieuporządkowana, Wydawnictwo Znak, Kraków 2019.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
