„Gdy nie można zawrócić, trzeba iść do przodu”. Drogi życia i myśli krytycznych o polskim szkolnictwie Mikołaja Kozakiewicza

Marek Białokur; Dorota Gajda-Szczegielniak

doi:10.18778/1506-6541.30.05

Authors

Marek Białokur Uniwersytet Opolski, Wydział Nauk Społecznych Instytut Historii https://orcid.org/0000-0002-8475-033X
Dorota Gajda-Szczegielniak Akademia Nauk Stosowanych Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu https://orcid.org/0000-0001-9613-5732

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.30.05

Keywords:

Mikołaj Kozakiewicz, Contract Sejm, education reform, critique of schooling, education in PRL, Round Table, sociology of education

Abstract

The article is dedicated to the figure of Mikołaj Kozakiewicz, the Speaker of the Contract Sejm (1989–1991), whose significant role is relatively unknown, especially among younger generations. The authors aim to present his life and socio-political activity, with a focus on his critique of the education system in the Polish People’s Republic. Kozakiewicz, a sociologist and educator, advocated for educational reforms and changes in the curriculum, criticizing the system’s structure and content. The article also explores his political career, especially in the context of the Round Table negotiations and the Contract Sejm. Quoting Marco Polo, Kozakiewicz emphasized the necessity of progress and improvement despite challenging circumstances. His legacy includes dozens of books and articles addressing education, reforms, and civil rights. The article seeks to remind readers of Kozakiewicz’s contributions to education and politics.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Kozakiewicz M., 120 tysięcy nauczycieli, „Polityka” 1963, nr 11.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Drogi wyjścia z kryzysu oświatowego, „Wieś Współczesna” 1981, nr 4.
Google Scholar

Kozakiewicz M., I co dalej z 1000 szkół, „Życie Warszawy” 1965, nr 204.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Na to nas stać, „Życie Warszawy” 1963, nr 222.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Nauczycielowi należy się mieszkanie, „Głos Nauczycielski” 1951, nr 48.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Nauczycielskie paradoksy, „Życie Warszawy” 1965, nr 280.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Nie „czy” lecz „jak” oszczędzać, „Głos Nauczycielski” 1969, nr 41.
Google Scholar

Kozakiewicz M., O inwestycje… w nauczyciela, „Tygodnik Kulturalny” 1965, nr 35.
Google Scholar

Kozakiewicz M., O reformie kształcenia nauczycieli dyskusyjnie, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1965, nr 3.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Przyczyny groźniejsze od skutków, „Głos Nauczycielski” 1963, nr 44.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Reforma treści nauczania też kosztuje, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1959, nr 4.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Z aktualnej problematyki oświatowej, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1962, nr 3.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Zmierzch liceów, „Polityka” 1965, nr 9.
Google Scholar

Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta w Wilnie. Wspomnienia wychowawców i wychowanków, red. L.J. Malinowski, Bydgoszcz 1999.
Google Scholar

Izdebski Z., Wspomnienie o Profesorze Mikołaju Kozakiewiczu (24 grudnia 1923–22 listopada 1998), „Kwartalnik Pedagogiczny” 1997, nr 3/4.
Google Scholar

Kisielewski T., Zapiski historyczno-polityczne z lat 1981–1991, Częstochowa 1994.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Byłem marszałkiem kontraktowego, Warszawa 1991.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Co śmiem sądzić. Wybór publicystyki z lat 1980–1985, Warszawa 1987.
Google Scholar

Kozakiewicz M., Lata posłowania 1985–1993, „Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” 1996, z. 10.
Google Scholar

Kozakiewicz M., W cieniu bezpieki, „Dziś” 1994, nr 4.
Google Scholar

Białokur M., Od Mikołaja Kozakiewicza do Macieja Płażyńskiego. Szkice do portretu Marszałków Sejmu w latach 1989–2011, „Annales Collegii Nobilium Opolienses” 2020, t. 9.
Google Scholar

Gałaj D., Pisał i godził, „Przegląd Tygodniowy” 1998, z. 47.
Google Scholar

Mikołaj Kozakiewicz umarł, „Rzeczpospolita” 1998, nr 274.
Google Scholar

Pajka S., Mikołaj Kozakiewicz 1923–1998, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego” 1998, nr 12.
Google Scholar

Początki parlamentarnej elity. Posłowie kontraktowego sejmu, pod red. J. Wasilewskiego i W. Wesołowskiego, Warszawa 1992.
Google Scholar

Sokala A., Wybory parlamentarne – czerwiec 1989 r., „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 3.
Google Scholar

Szot A., Sodalicje Mariańskie w Wilnie w okresie międzywojennym, „Soter” 2010, nr 34 (62).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7220/2335-8785.34(62).8

Trembicka K., Okrągły Stół w Polsce. Ustrój polityczny w koncepcjach Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego, „Annales Universitas Mariae Curie-Skłodowska” 1999, sectio K, vol. VI, Lublin.
Google Scholar

Uss A., Biblioteka w sidłach bezpieki. Mało znana historia działalności Mikołaja Kozakiewicza, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2008, t. 5.
Google Scholar

Uss A., Wschodnie korzenie prof. Mikołaja Kozakiewicza (1923–1998), „Podlaski Kwartalnik Kulturalny” 2008, nr 2.
Google Scholar