Ruch ludowy w Drugiej Rzeczypospolitej na kartach wybranych szkolnych podręczników do nauczania historii. Casus opracowań dla klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.27.05

Słowa kluczowe:

Druga Rzeczpospolita, ruch ludowy, podręczniki szkolne, edukacja historyczna

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie ruchu chłopskiego w II Rzeczypospolitej w wybranych szkolnych podręcznikach do nauczania historii w klasach pierwszych szkół ponadgimnazjalnych. Na podstawie podręczników uczniowie mogą dowiedzieć się, że ruch ludowy powstał w Galicji pod koniec XIX wieku. W II Rzeczypospolitej istniało kilka partii nazywanych Polskim Stronnictwem Ludowym. Przez wiele lat główną partią było Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. działacze tego ugrupowania weszli w skład kilku rządów. Tworzyli między innymi koalicyjny rząd Chjeno-Piasta w 1923. Jej głównymi politykami byli Wincenty Witos i Maciej Rataj. Drugą co do wielkości partią, o której w analizowanych podręcznikach jest dużo informacji, było Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”, które powstało w 1915 r. W porównaniu z Polskim Stronnictwem Ludowym „Piast” było partią lewicową. PSL ,,Wyzwolenie” poparło przewrót majowy w 1926 r., do którego autorów szybko się jednak zdystansowało i przyłączyło do opozycji. W 1931 r. centroprawicowy „Piast”, centrolewicowe „Wyzwolenie” oraz lewicowe Stronnictwo Chłopskie połączyły się tworząc Stronnictwo Ludowe. Obraz ruchu ludowego na kartach podręczników szkolnych jest wielowymiarowy i pozwala uczniom poznać jego głównych przedstawicieli oraz program polityczny.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 2009, 2012
Google Scholar

Prosto z Wiejskiej. Sejm i Senat II Rzeczypospolitej w karykaturze i satyrze, wyboru dokonał i szkicami poprzedził A. Zakrzewski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990.
Google Scholar

Brzozowski A., Szczepański G., Ku współczesności. Dzieje najnowsze 1918–2006. Podręcznik do historii dla klasy I liceum i technikum – zakres podstawowy, Wydawnictwo Piotra Marciszuka Stentor, Warszawa 2012.
Google Scholar

Burda B., Halczak B., Józefiak R.M., Roszak A., Szymczak M., Historia najnowsza. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres podstawowy, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon, Gdynia 2012.
Google Scholar

Dolecki R., Gutowski K., Smoleński J., Po prostu historia. Zakres podstawowy. Podręcznik do liceum i technikum, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2012.
Google Scholar

Kozłowska Z.T., Unger I., Zając S., Historia. Poznajemy przeszłość. Dzieje najnowsze. Szkoła ponadgimnazjalna. Zakres podstawowy, SOP Oświatowiec, Toruń 2012.
Google Scholar

Roszak S., Kłaczkow J., Poznać przeszłość. Wiek XX. Podręcznik do historii dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres podstawowy. Klasa 1, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2012.
Google Scholar

Roszak S., Łaszkiewicz A., Śladami przeszłości. Podręcznik do historii dla klasy trzeciej gimnazjum, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2011.
Google Scholar

Stola D., Historia. Wiek XX. Podręcznik. Szkoły ponadgimnazjalne. Zakres podstawowy, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2012.
Google Scholar

Ustrzycki J., Historia. Zakres podstawowy. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon, Gdynia 2012.
Google Scholar

Zając S., Teraz historia. Podręcznik dla szkoły ponadgimnazjalnej. Zakres podstawowy, SOP Oświatowiec, Toruń 2012.
Google Scholar

Batok S., Internetowe strony historyczne w edukacji medialnej, [w:] Multimedia w edukacji historycznej i społecznej, red. J. Rulka, B. Tarnowska, Bydgoszcz 2002.
Google Scholar

Białokur M., Gabriel Narutowicz. Biografia, Opole 2016.
Google Scholar

Bieniek M., Dydaktyka historii, Olsztyn 2009.
Google Scholar

Bieniek M., Obudowa dydaktyczna polskich podręczników historii 1795–1914, Olsztyn 2001.
Google Scholar

Bieniek M., Podręcznik szkolny historii, [w:] Współczesna dydaktyka historii. Zarys encyklopedyczny dla nauczycieli i studentów, red. J. Maternicki, Warszawa 2004.
Google Scholar

Chorąży E., Konieczka-Śliwińska D., Roszak S., Edukacja historyczna w szkole. Teoria i praktyka, Warszawa 2008.
Google Scholar

„Historia i społeczeństwo. Dziedzictwo epok”. Edukacja historyczna w szkole ponadgimnazjalnej po 2013 roku, red. nauk. M. Fic, Katowice–Bielsko-Biała 2012.
Google Scholar

Historia w przestrzeni publicznej, pod red. J. Wojdon, Warszawa 2018.
Google Scholar

Jurek K., Internet w pracy nauczyciela historii, „Wiadomości Historyczne” 2001, nr 4.
Google Scholar

Maternicki J., Dydaktyka historii w Polsce 1773–1918, Warszawa 1974.
Google Scholar

Nowak A., Prawdziwy koniec historii. Dostępny w Internecie: http://www.rp.pl/artykul/235811.html?p=3
Google Scholar

Nowak M. J., Narutowicz Niewiadomski. Biografie równoległe, Warszawa 2019.
Google Scholar

Osiński Z., Technologia informacyjna środkiem dydaktycznym w edukacji historycznej, [w:] Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003.
Google Scholar

Suchoński A., Kubis B., Gołębiowska A., Białokur M., Polski rok 1918 w podręcznikach do nauczania historii i literaturze dokumentu osobistego, Opole 2018.
Google Scholar

Suchoński A., Kubis B., Gołębiowska A., Białokur M., Polski rok 1919 w podręcznikach do nauczania historii i literaturze dokumentu osobistego, Opole 2019.
Google Scholar

Walczak H., Drugi gabinet Władysława Grabskiego 19 grudnia 1923 – 13 listopada 1925, [w:] Od Moraczewskiego do Składkowskiego. Gabinety Polski odrodzonej 1918–1939, pod red. J. Farysia, A. Wątora i H. Walczaka, Szczecin 2010.
Google Scholar

Wojdon J., Internet na lekcjach historii, „Wiadomości Historyczne” 2002, nr 2.
Google Scholar

Zielecki A., Wprowadzenie do dydaktyki historii, Kraków 2007.
Google Scholar

http://www.men.gov.pl/podreczniki/wykaz_dopuszczone_lista1.php
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-12-21

Jak cytować

Białokur, M. (2021). Ruch ludowy w Drugiej Rzeczypospolitej na kartach wybranych szkolnych podręczników do nauczania historii. Casus opracowań dla klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych. Zeszyty Wiejskie, 27, 103–129. https://doi.org/10.18778/1506-6541.27.05

Numer

Dział

Articles