Udane procesy kształtowania w społeczeństwie sprzeczności. Możliwości oporu i rozsądku

Heinz Sünker

doi:10.18778/2450-4491.04.08

Auteurs

Heinz Sünker Bergische Universität Wuppertal

DOI :

https://doi.org/10.18778/2450-4491.04.08

Mots-clés :

Bildung (kształtowanie), dorastanie, polityzacja, rasizm, demokracja

Résumé

Punktem wyjścia analiz jest przekonanie o związku pomiędzy stosunkami społecznymi i możliwościami kształtowania się ludzi. Autor uzasadnia ten pogląd, powołując się na analizy innych teoretyków. W tym kontekście stawia pytanie o możliwości udanego dorastania i kształtowania się dzieci i młodzieży w społeczeństwach kapitalistycznych, gdzie podważana jest zasada równości ludzi i promowany jest egoizm, który stanowi podstawę wymiany rynkowej.
Materiałem, w którym autor odnajduje egzemplifikacje powiązań między indywidualnym rozwojem dzieci a warunkami, w jakich żyją, jest książka Harper Lee Zabić drozda. Powieść napisana jest z perspektywy małej dziewczynki i oddaje znaczące dla jej biografii doświadczenia z dwóch lat życia.
Autor rekonstruuje warunki i procesy kształtowania się dwójki rodzeństwa, zwracając m.in. uwagę na to, jak tworzy się opór jako postawa i jako potencjał działania alternatywnego wobec nacisków społecznych. Przywołując doświadczenia historyczne (rasizmu, faszyzmu, stalinizmu), autor przypomina, że szukanie więzi wyrażające się w ślepym podporządkowaniu władzy państwa, partii albo wodza pociągało za sobą tragiczne dla ludzkości skutki.

Biographie de l'auteur

Heinz Sünker, Bergische Universität Wuppertal

Emerytowany profesor Bergischen Uniwersytet w Wuppertalu (od sierpnia 2016 r. zatrudniony w ramach Rudolf-Carnap-Senior-Professor); przez ponad 25 lat pracował na Uniwersytecie w Wuppertalu na stanowisku profesora pedagogiki społecznej/polityki społecznej. Główne obszary zainteresowań badawczych: krytyczna teoria społeczeństwa i polityki społecznej, teoria pedagogiki społecznej, badania dzieciństwa, narodowy socjalizm, teoria kształtowania.

Références

Adorno T. W. (1966) Negative Dialektik, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Adorno T. W. (1971) Erziehung zur Mündigkeit, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Adorno T.W. (1986) Dialektyka negatywna, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa, PWN.
View in Google Scholar

Adorno T. W. (2004) Contra Paulum w: Adorno T. W., Horkheimer M., Briefwechsel, t. II, 1938–1944, Suhrkamp.
View in Google Scholar

Adorno T. W. (2006) Zur Lehre von der Geschichte und von der Freiheit, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Benner D. (1983) Das Normproblem in der Erziehung und die Wertediskussion, „Zeitschrift für Pädagogik“ 29 (18 zesz. specjalny).
View in Google Scholar

Bourdieu P. (2004) Der Staatsadel, Konstanz, Universitätsverlag Konstanz.
View in Google Scholar

Bühler-Niederberger D., Sünker H. (2008) Theorie und Geschichte der Kindheit und des Kinderlebens w: Lebensalter und Soziale Arbeit: Kindheit, H. Sünker, T. Swiderek (red.), Baltmannsweiler, Schneider Verlag Hohengehren.
View in Google Scholar

Castells M. (1998) The Information Age, Vol. III, End of Millennium, Malden/Oxford.
View in Google Scholar

Claußen B. (1988) Politische Persönlichkeit und politische Repräsentation, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Crompton R. (2004) Class and Stratification. An Introduction to Current Debates, 2 wyd., Cambridge.
View in Google Scholar

Gould St. J. (1995) Das Lächeln des Flamingos, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Hartmann M. (2002) Der Mythos von den Leistungseliten. Spitzenkarrieren und soziale Herkunft in Wirtschaft, Politik, Justiz und Wissenschaft, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Heydorn H. J. (1979) Über den Widerspruch von Bildung und Herrschaft, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Horkheimer M. (b.d.) Traditionelle und kritische Theorie w: tenże, Kritische Theorie der Gesellschaft, t. II. (kserokopia).
View in Google Scholar

Horkheimer M. (1983) Teoria tradycyjna a teoria krytyczna, tłum. J. Łoziński. „Colloquia Communia” 2.
View in Google Scholar

Kant I. (1964) Über Pädagogik w: Kant I., Schriften zur Anthropologie. Geschichtsphilosophie. Politik und Pädagogik, cz. 2., von W. Weischedel (red.), t. 10, Wiesbaden, Suhrkamp.
View in Google Scholar

Kant I. (1999) Immanuel Kant o pedagogice, tłum. D. Sztobryn, Łódź, DAJAS.
View in Google Scholar

Lämmert E. (1972) Bauformen des Erzählens, wyd. 5, Stuttgart, Metzler.
View in Google Scholar

Lee H. (1978), Zabić drozda, tłum Z. Kierszys, Warszawa, Wydawnictwo Książka i Wiedza.
View in Google Scholar

Marcuse H. (1965) Phillosophie und kritische Theorie w: tenże, Kultur und Gesellschaft I., Frankfurt/M. (Filozofia a teoria krytyczna, tłum. J. Łoziński w: Szkoła frankfurcka, J. Łoziński (red.), Kolegium Ortyckie, Warszawa 1985–1987).
View in Google Scholar

Moran-Ellis J. (2013) Children as Social Actors, Agency and Social Competence: Sociological Reflections for Early Childhood, “neue praxis”, vol. 43.
View in Google Scholar

Moran-Ellis J., Sünker H. (2008) Power, Culture and Children – is Giving Children a Voice Sufficient? w: Symbolic Power in Cultural Contexts, J. Houtsonen, A. Antikainen (red.), Sense Publishers, Rotterdam Taipei.
View in Google Scholar

Moran-Ellis J., Sünker H. (2013) Adult Trust and Children’s Democratic Participation w: Participation, Citizenship and Trust in Children’s Lives, H. Warming (red.), Palgrave Macmillan, Basingstoke.
View in Google Scholar

Moran-Ellis J., Bandt A., Sünker H. (2014) Children’s Well-Being and Politics w: Handbook Child Well-Being, A. Ben-Arieh i in. (red.), vol. I, Dordrecht et al., Springer Science+Business.
View in Google Scholar

Muschg A. (1977) Gottfried Keller, München, Suhrkamp.
View in Google Scholar

Muschg W. (1982) Nachwort w: J. W. Goethe: Wilhelm Meisters Wanderjahre, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Nelson L. (1948) Die sokratische Methode w: tenże, Drei Schriften zur kritischen Philosophie, Wolfenbüttel, Wolfenbütteler Verlagsanstalt, s. 15–48.
View in Google Scholar

Richter E., Sünker H. (1997) Die Jugendfrage und die Konstitution des Sozialen – Von der Gewalt zur Vernunft – und retour? w: Den Umgang mit Fremden neu lernen, F. Böversen (red.), Bielefeld, Kleine.
View in Google Scholar

Schmied-Kowarzik W. (1979) Konzepte einer radikalen Kritik der bürgerlichen Erziehung w: Erziehungswissenschaft der Gegenwart, K. Schaller (red.), Bochum, Kamp.
View in Google Scholar

Siemsen A. (1948) Die gesellschaftlichen Grundlagen der Erziehung, Hamburg, Oetinger.
View in Google Scholar

Sonnemann U. (1969) Negative Anthropologie. Vorstudien zur Sabotage des Schicksals, Reinbek bei Hamburg, Rowohlt.
View in Google Scholar

Sünker H. (1989) Pädagogik und Politik für Kinder: Gesellschaftliche Entwicklungen und Herausforderungen w: Wohl und Wehe der Kinder. Pädagogische Vermittlungen von Kindheitstheorie, Kinderleben und gesellschaftlichen Kindheitsbildern, W. Melzer, H. Sünker (red.), Weinheim, Beltz Juventa.
View in Google Scholar

Sünker H. (2004) Kindheitsforschung und Bildungsforschung – Kinderpolitik und Bildungspolitik w: Grundbegriffe der Ganztagsbildung, H.-U. Otto, Th. Coelen (red.), Wiesbaden, Wiesbaden, Fachverlage GmbH.
View in Google Scholar

Sünker H. (2013) Über den Widerspruch zwischen Bildung und kapitalistischer Demokratie. Mehr als eine Polemik, „Widersprüche“ 33. R. (zesz. 130).
View in Google Scholar

Thompson E. P. (1980) Plebeische Kultur und moralische Ökonomie, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Vester M. (1970) Die Entstehung des Proletariats als Lernprozeß. Zur Soziologie der Arbeiterbewegung, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Vester M. i in. (2001) Soziale Milieus im gesellschaftlichen Strukturwandel, Frankfurt/M., Suhrkamp.
View in Google Scholar

Walzer M. (1983) Spheres of Justice. A Defense of Pluralism and Equality, New York.
View in Google Scholar