Wyrównywanie szans: zrównoważona infrastruktura i włączające środowiska dla starzejącego się społeczeństwa Polski w ramach Programu Feniks

Abstrakt

Celem artykułu jest ocena potencjalnego wpływu Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021–2027 (Program Feniks) na przestrzenne uwarunkowania sytuacji osób starszych w Polsce, w szczególności w świetle adaptacji do zmian klimatu. Analiza skupia się na priorytetach programu, które mogą skutecznie przeciwdziałać instytucjonalnej dyskryminacji osób starszych oraz minimalizować ryzyko wynikające z negatywnych skutków zmian klimatu dla tej grupy demograficznej. W badaniu zastosowano podejście mieszane, łączące ilościową analizę danych demograficznych, pochodzących m.in. z Eurostatu i GUS (okres: 2002–2022), z jakościową oceną dokumentów strategicznych. Badanie koncentruje się na ocenie regionalnych różnic w procesie starzenia się oraz na skuteczności priorytetów programu Feniks w radzeniu sobie z tymi różnicami. W analizie demograficznej porównano sytuację między wszystkimi krajami UE oraz przeanalizowano różnice regionalne między województwami w Polsce. ze względu na ogólnokrajowy charakter programu, jego potencjalny wpływ oceniono w skali całego kraju. Skoncentrowanie programu na modernizacji energetycznej, gospodarce wodnej oraz zielonej infrastrukturze ma potencjał, by znacząco poprawić warunki życia osób starszych oraz przeciwdziałać negatywnym skutkom zmian klimatycznych. Kluczowe są inwestycje w energooszczędne budynki, miejskie projekty adaptacyjne oraz inicjatywy związane z go- spodarką o obiegu zamkniętym. Program nadaje priorytet słabiej rozwiniętym regionom oraz obszarom miejskim, które są najbardziej dotknięte wyzwaniami związanymi ze starzeniem się społeczeństwa i zmianami klimatu. Program Feniks jest dobrze przygotowany do poprawy jakości życia starzejącego się społeczeństwa w Polsce, koncentrując się na kluczowych wyzwaniach infrastrukturalnych i środowiskowych. W szczególności istotne są działania skierowane na obszary zurbanizowane, co ma duże znaczenie, biorąc pod uwagę rosnącą liczbę osób starszych w miastach. Sukces tych inicjatyw zależy jednak od skutecznego wdrożenia oraz stałego monitorowania, by zapewnić ich inkluzywność i zrównoważony rozwój. Przyszłe badania powinny skupić się na długoterminowych efektach projektów oraz rozważyć dodatkowe środki wspierające osoby starsze w adaptacji do zmian klimatu.