The changes of religion structure at Romanian cities – Case of Oradea

Abstrakt

Oradea, typowe rumuńskie miasto o charakterze industrialnym, jest dobrym przykładem przebiegu transformacji ustrojowej, ekonomicznej i społecznej. Miasto, zarówno pod względem wielkości, jak i innych cech jest reprezentatywne dla siedmiu ośrodków o znaczeniu ponad regionalnym, oraz dla zbioru siedemdziesięciu czterech miast z drugiego poziomu hierarchicznego. Procesy zachodzące w Oradea mają typowy dla multi-etnicznych miast dawnych Węgier przebieg. A dzięki położeniu miasta w regionie transgranicznym oraz dostępności transportowej zachodzą szczególnie silnie w porównaniu do innych miast Crisany i Siedmiogrodu. Charakterystykę przemian struktury społecznej przeprowadzono analizując zmiany struktury etnicznej i religijnej. Starano się także wniknąć w przyczyny zachodzących procesów. Przy tradycyjnym ujęciu zagadnienia przynależności religijnej w pewnym uproszczeniu przyjmuje się, iż zdecydowana większość ludności etnicznie rumuńskiej jest wyznania prawosławnego lub greko-katolickiego, a ludność etnicznie węgierska i niemiecka najczęściej należą do kościoła rzymskokatolickiego lub kalwińskiego. Wśród sześciu kościołów przekraczających liczbę tysiąca wyznawców w 1992r., do których należały kościoły: prawosławny, kalwiński, rzymskokatolicki, Penticostal, greko-katolicki i baptyści, jedynie wspólnoty Penticostal i babtystów wzmocniły swoja pozycję. Największe straty pod względem spadku liczby wyznawców poniosły kościoły kalwiński i rzymskokatolicki, których liczba wiernych zmalała w badanym okresie. Mniejsze straty poniosła wspólnota prawosławna. Z porównania procentowego udziału grup etnicznych i religijnych w 2002r. można z dużym prawdopodobieństwem wnosić, iż wyznawcy kościołów rzymskokatolickiego i kalwińskiego w znacznym stopniu odpowiadają procentowemu udziałowi mniejszości węgierskiej. Natomiast przy 70% udziale rumuńskich mieszkańców miasta, jedynie 62% mieszkańców zadeklarowało przynależność do prawosławnego lub greko-katolicki kościoła. W tym ostatnim przypadku, podobnie jak i kościoła prawosławnego wyraźnie widoczna jest działalność misyjna pozostałych kościołów, zwłaszcza kościołów Penticostal, ewangelików i adwentystów.