Zmiany funkcjonalne dworców kolejowych w Polsce i na Ukrainie
DOI:
https://doi.org/10.18778/1733-3180.18.03Słowa kluczowe:
Dworzec kolejowy, funkcja mieszkaniowa, zmiany funkcjonalne, Ukraina, PolskaAbstrakt
W Polsce i na Ukrainie terenami kolejowymi zarządzają przedsiębiorstwa państwowe. Obydwa kraje borykają się z problemem dekapitalizacji majątku kolejowego, szczególnie przy nieczynnych liniach. Celem artykułu jest przedstawienie sytuacji dworców kolejowych w małych i średniej wielkości miastach w Polsce i na Ukrainie ze szczególnym zwróceniem uwagi na zmiany w ich zagospodarowaniu i związanymi z tym zmianami funkcjonalnymi. Dworce te stanowią majątek, który ze względu na rozwój kolejnictwa i transportu drogowego tracą w niektórych miejscowościach swoje znaczenie i użyteczność. W obydwu krajach znajdują się obiekty nieodpowiednio zagospodarowane, ulegające niszczeniu i popadające w ruinę. Jedynie zmiana ich przeznaczenia może uchronić budynki przed ostatecznym zniszczeniem. Specyfiką przekształceń na Ukrainie jest adaptowanie małych i średniej wielkości budynków dworcowych na cele mieszkaniowe. W Polsce funkcje mieszkaniowe pojawiają się przy nieczynnych liniach kolejowych (przepisy prawne ograniczają tego typu przekształcenia).
Pobrania
Bibliografia
Banaszek S., 2012, Restrukturyzacja zasobu nieruchomości dworcowych oddziału dworców kolejowych PKP S.A., „Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum”, 11/1, s. 19–27.
Google Scholar
Batyrjew M., 1988, Wokzały, M.: Strojizdat, s. 216.
Google Scholar
Biała księga. Mapa problemów polskiego kolejnictwa, 2009, Forum Kolejowe Railway Business Forum, Warszawa–Kraków.
Google Scholar
Biała księga 2013. Kolej na działania – mapa problemów polskiego kolejnictwa, 2013, Forum Kolejowe Railway Business Forum, Warszawa–Kraków.
Google Scholar
Czoban O.J., 2013, Pryncypy modernizaciji ta rekonstrukciji zaliznycznych wokzalnych kompłeksiw istorycznych mist, Wisnyk Nacionalnoho Uniwersytetu „Lwiwska Politechnika”, Architektura, Lwiw, Wydawnyctwo Lwiwskoji Politechniky, No 757, 447, s. 321–324.
Google Scholar
Demel J., 1954, Początki kolei żelaznej w Krakowie, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków.
Google Scholar
Drewal I.W., 2013, Metodolohiczni osnowy mistobudiwnoho rozwytku zaliznycznych wokzalnych kompleksiw, Awtoref. dys. na zdobuttia nauk. stupeniu doktora ar-ry, Połtawa, s. 36.
Google Scholar
Gołubiew G.E., Angelinin H.M., Modorow A.F., 1967, Sowremennye wokzały, M. Strojizdat, s. 208.
Google Scholar
Hnat H.O., 2013, Formuwannia płanuwalnoji struktury kwartyr socialnoho i dostupnoho żytła, Awtoref. dysertaciji na zdobuttia naukowoho stupenia kandydata architektury, Lwiw, s. 20.
Google Scholar
Hneś I.P., 2013, Bahatokwartyrne żytło: tendenciji ewoluciji: monohrafija, Wydawnyctwo Lwiwskoji Politechniky, Lwiw, s. 652.
Google Scholar
Hrankin P.E., Łazeczko P.W., Siomoczkin I.W., Szramko H.I., 1996, Lwiwska zeliznycia. Istorija i suczasnist, Lwiw: Centr Jewropy, s. 175.
Google Scholar
Lijewski T., 1996, Koleje polskie po 150 latach, „Geografia w Szkole”, 49, s. 3–11.
Google Scholar
Lijewski T., Sujko E.S., 2001, Regres przestrzenny sieci kolejowej w Polsce, „Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG”, 7, Warszawa–Rzeszów, s. 133–148.
Google Scholar
Nieruchomości dla samorządów, 2014, PKP S.A., Departament Geodezji i Współpracy z Samorządami, Warszawa, http://docplayer.pl/10855969-Nieruchomosci-dla-samorzadow-lublin-15-04-2014-r.html
Google Scholar
Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U., 2010, nr 130, poz. 871.
Google Scholar
Nowy pomysł PKP na dworce?, 2015, „Rzeczpospolita”, 05.01.2015, http://www.rp.pl/artykul/1168986-Nowy-pomysl-PKP-na-dworce-.html#ap-1
Google Scholar
Pion nieruchomości. Podsumowanie I półrocza 2015, 2015, PKP S.A., www.pkpsa.pl
Google Scholar
PKP opracowuje nową strategię dotyczącą dworców kolejowych, 2015, http://wyborcza.biz/biznes/1,147749,17212190,PKP_opracowuje_nowa_strategie_dotyczaca_dworcow_kolejowych.html?disableRedirects=true (05.01.2015) (dostęp: 22.08.2016).
Google Scholar
PKP współpracuje z samorządami. Przekazała już prawie 300 dworców, 2016, Rynek Kolejowy (23.06.2016), http://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/pkp-wspolpracuje-z-samorzadami-przekazala-juz-prawie-300-dworcow-76698.html
Google Scholar
PKP S.A., 2016, http://pkpsa.pl/nieruchomosci/informacje-podstawowe_old.html (dostęp: 22.08.2016).
Google Scholar
PKP S.A., 2016, Modernizacja dworców PKP S.A. – aktualna lista dworców do pobrania, http://pkpsa.pl/pkpsa/bip/modernizacja-dworcow.html opublikował w BIP J. Billing; zaktualizował G. Kustosik (stan na 06.05.2016); (dostęp: 22.08.2016).
Google Scholar
Podsumowanie działań pionu nieruchomości PKP S.A. w 2015 r., 2016, Polskie Koleje Państwowe S.A., Warszawa.
Google Scholar
Poliński J., 2016, Dworce we współczesnym transporcie kolejowym, „Prace Instytutu Kolejnictwa”, 150, s. 51–58.
Google Scholar
Rechłowicz M., 2014, Obsługa pasażerów na dworcach kolejowych Białorusi i Ukrainy, TTS nr 7–8, s. 76–84.
Google Scholar
Roczniak J.A., 2014a, Architektura budynki w małych pasażyrskych zaliznycznych stancij Hałyczyny XIX – poczatku XX w., Probłemy dosłidżennia, zbereżennia i restawraciji objektiw kulturnoji spadszczyny. Zbirnyk naukowych prac kafedry restawraciji i rekonstrukcji architekturnych kompleksiw, Wydawnyctwo „Rastr – 7”, Lwiw, s. 255–265.
Google Scholar
Roczniak J.A., 2014b, Kompozycijni włastywosti małych zaliznycznych wokzałiw Hałyczyny XIX – poczatku XX stołit, Istoryko-kulturnistudij, „Lwiwska Politechnika”, Lwiw, s. 79–90.
Google Scholar
Roczniak J.A., 2015a, Zaliznyczni wokzały jak czastyna architekturnoji identycznosti kraju, Tezy II Miżnarodnoji naukowo-praktycznoji konferenciji „Istoryko-kulturna spadszczyna w demokratycznemu suspilstwi: spryjannia diałohu, prymyrenniu ta widpowidalnosti (wid 17–18 kwitnia 2015 roku), Nacionalnyj uniwersytet „Lwiwska Politechnika” Instytut Humanitarnych Isocialnych Nauk, Kafedra Istoriji Ukrajiny ta Etnokomunikaciji, s. 75–78.
Google Scholar
Roczniak J.A., 2015b, Architekturni typy wokzałiw zaliznyci Peremyszl – Suczawa, Wisnyk NU „Lwiwska Politechnika” Architektura, 816, s. 72–79.
Google Scholar
Roczniak J.A., 2015c, Osobływosti architektury zaliznycznych wokzałiw Bukowyny, Suczasni problemy architektury ta mistobuduwannia, Wypusk No 40, Kyjiw KNUBA, s. 281–294.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, Dz.U., 1998, nr 151, poz. 987.
Google Scholar
Sołowij Ł.S., 2011, Osobływosti formuwannia specialnych typiw żytła dla bezdomnych, Awtoref. dysertaciji na zdobuttia naukowoho stupenia kandydata architektury, Lwiw, s. 28.
Google Scholar
Taylor Z., 2007, Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, „Monografie”, 7, IGiPZ PAN, Warszawa.
Google Scholar
Ustawa o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”, Dz.U., 2000, nr 84, poz. 948, ze zm.
Google Scholar
Ustawa o transporcie kolejowym z dnia 28.03.2003 r., Dz. U., 2003, nr 86, poz. 789, ze zm.
Google Scholar
Załuski D., 2009, Tereny pokolejowe PKP S.A. – szanse i możliwości przekształceń na nowe funkcje miejskie, [w:] Jarczewski W. (red.), Przestrzenne aspekty rewitalizacji. Śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
Google Scholar
Załuski D., 2014, Dworzec kolejowy – jaki był, jaki jest i jaki być powinien?, TTS, „Technika Transportu Szynowego”, 21 (7–8), s. 7–16.
Google Scholar
Zamkowska S., 2011, Dworce jako element wizerunku kolei, „Logistyka”, 3, s. 3075–3084.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
